Karbon ayak izi nedir, hesaplama formülü ne? Karbon ayak izi nasıl hesaplanır, ölçülür, azaltılır ve neden olur, karbon ayak izi ne demek?

Ekosistem gün geçtikçe alarm veriyor. Dünya iklim değişikliğiyle mücadele ediyor. Fosil kaynakların kullanımı iklim değişikliğine sebep olarak, dünyanın ısısını koruyan sera gazı emisyonlarını da etkiliyor. İnsan eliyle küresel ısınmaya davetiye verilirken, karbon ayak izi için de farkındalık kazandırılmaya devam ediliyor. Peki, Karbon ayak izi nedir, karbon ayak izi ne demek? Karbon ayak izi nasıl azaltılır (karbon ayak izi hesaplama), neden olur?

KARBON AYAK İZİ NEDİR, NE DEMEK?

Karbon salınımı veya diğer adıyla karbon emisyonu kömür, doğalgaz, petrol gibi yakıtların rafine edilmesi, taşınması ya da kullanılmasıyla birlikte ortaya çıkan karbondioksitin atmosfere yayılması olarak tanımlanıyor.

Karbon ayak izi, küresel ısınmanın başlıca sorumlusu olarak gösterilen, karbondioksit cinsinden ölçülen, üretilen sera gazı miktarı açısından bireylerin ve şirketlerin doğrudan veya kullandığı ürünlerin üretimi açısından enerji kullanımıyla dünyaya bıraktıkları zarar anlamına gelmektedir. Karbon salınımının miktarı ise karbon ayak izi ile ölçülüyor. Bir kişi, ülke ya da kurumun yürüttüğü faaliyetlerin neticesinde atmosfere bırakmış olduğu sera gazlarının karbondioksit türünden karşılığı da karbon ayak izi olarak isimlendiriliyor.

2000’li yılların ortalarında insan faaliyetlerin doğa üzerinde bıraktığı hasarı karbon salınımı cinsinden ölçebilmek için geliştirilmiş bir kavramdır.

KARBON AYAK İZİ NASIL HESAPLANIYOR?

Birincil ayak izi, evlerde, işyerlerinde ve ulaşım esnasında harcadığımız enerji sonucunda direkt olarak ortaya çıkan karbon salınımına karşılık geliyor.

İkincil ayak izi ise kullandığımız ürünlerin üretimi, nakliyesi ve benzeri süreçler sırasında ortaya çıkan dolaylı karbon emisyonunu ifade ediyor.

Karbon ayak izi hesaplaması çevreye, özellikle atmosfere insanların verdiği zararın miktarının ölçülmesi şeklinde açıklanıyor. Bir iklimin yıllık değerleri ölçüldüğünde bölgede meydana gelen karbon artışı tespit ediliyor. Karbonun ölçülmesi ton bazında yapılıyor.

KARBON AYAK İZİ NASIL AZALTILIR?

Özel araç yerine toplu taşıma kullanmaya çalışmak.

Mümkün olduğu sürece araç yerine bisiklet kullanmak.

Uçak yolculuklarını olabildiğince az tercih etmek.

Rüzgar ve güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını desteklemek.

Az yakıt tüketen araçları tercih etmek.

Atık yağları dönüştürmek.

Düşük emisyon salınımı teknolojisine sahip kombi ve beyaz eşyalar kullanmak.

Plastik kullanımını azaltmak.

Elektrik için yenilenebilir enerji kullanmak, tasarruflu ampuller, buzdolapları, klima cihazlarını tercih etmek. Boşa yanan ışıkları kapamak.

Duş ve bulaşık gibi temizlik işlemlerinde suyu dikkatli kullanmak.

Gün ışığından daha çok faydalanmak.