‘Kaç sefer yaptı?’ tartışması!

Başbakan Erdoğan’ın “Kanuni’nin ömrünün 30 yılı at sırtında geçti” sözleri yeni bir polemiğin fitilini ateşledi. Bazı tarihçiler “Kanuni ömrünün 10 yılını at sırtında geçirdi” derken diğer grup Sultan Süleyman’ın sürekli sefer hazırlıkları ve devlet yönetimiyle uğraştığını belirtiyor.

Başbakan Erdoğan’ın Muhteşem Yüzyıl dizisiyle ilgili “Bizim öyle bir ecdadımız yok. Biz öyle bir Sultan Süleyman tanımadık. Onun ömrünün 30 yılı at sırtında geçti. Sarayda o gördüğünüz dizilerdeki gibi geçmedi. Bunu çok iyi bilmeniz, anlamamız lazım” sözleri yeni bir polemiğin fitilini de ateşledi. Sosyal medyada da çok tartışılan konu tarihçiler tarafından da yorumlandı. Kanuni’nin seferlerde geçirdiği süre Başbakan Erdoğan’a göre 30 yılken, Fethullah Gülen bir süre önce diziyi eleştirirken Kanuni’nin 46 yıllık saltanatında sadece 1.5 yıl sarayda kaldığını söylemişti. Gülen Kanuni’nin 44.5 yılını seferlerde geçirdiğini ima etmişti.

Batılı tarihçiye göre 10 yıl 3 ay

Tarihi kaynaklar ve tarihçiler batıda Muhteşem Süleyman olarak tanınan Kanuni Sultan Süleyman’ın sefer süresinin çok daha kısa olduğunu belirtiyor. Araştırmacıların klasik olarak nitelediği “Osmanlı İmparatorluğu’nun Tarihsel Coğrafyası” kitabının yazarı tarihçi Donald Edgar Pitcher’e göre Kanuni’nin bizzat ordunun başına geçerek katıldığı 13 Sefer-i Hümayun’da geçirdiği süre 10 yıl 3 ay. Bazı kaynaklarda ise Kanuni’nin seferde geçirdiği süre 10 yıl 7 aya kadar çıkıyor.

‘10 yılı geçmesi mümkün değil’

Tarihçi-yazar Ayşe Hür telaffuz edilen sefer sürelerinin abartılı olduğu görüşünde: “Seferlerin bazılarında savaşmadan kışı bölgedeki sarayda geçiriyor. O süreleri de göz önüne alsanız mümkün değil 10 yılı geçmez. İki önemli kişinin tarih konusunda söyledikleri şaşırtıcı. Başbakan Türk Tarih Kurumu’na bir yazı yazsa, sefer sürelerinin ne kadar olduğunu çıkartıp verirler. Venedik kaynakları Kanuni’yi sert, sofu ve dürüst olarak tarif eder. Seferlerde gittiği yerlerde yağmaya, ırza geçmeye, tasalluta izin vermeyen, yapanları cezalandıran bir padişahtır. Fazla vergi alındığı şüpheleri doğduğunda bunu düzeltmeye çalışan bir padişah olarak anlatılır.”

‘Harem’e haftada 2 gün girerdi’

Tarihçi-yazar Yavuz Bahadıroğlu da ‘10 yıl at sırtında dolaştı’ saptamasını yanlış buluyor: “Kanuni sarayda oturduğunda yan gelip yatmıyordu. 20 milyon kilometrekarelik, bugün 40 civarında devletin olduğu bir alanı kapsayan imparatorluğun sorunları ve yönetimiyle uğraşıyordu. Diplomatik münasebetler, elçi kabulleri gibi çok işi vardı. Kanuni devamlı has odada devletle ilgilenirdi. Hareme Fatih kanunlarına göre müsaitse haftada iki gün Valide Sultan’a bilgi vererek girerdi. Sayın Başbakan ve Gülen devlet işleriyle uğraştığı süreyi kastediyor. Bunlar tevatürdür. Reel hesap değildir. Devletle geçen zamanını kimse tespit edemez. Zigetvar seferine 73 yaşında zinde değilken, hatta koluna iki kişi girerek tuvalete gidebildiği bir halde çıkıp şehit olmuştur. Kanuni’yi Osmanlı tarihinden çekerseniz geriye sadece İstanbul’un Fethi kalır.”