İstihbarat formülü: MİT+GİM

Darbe girişiminin ardından istihbaratta yaşanan sorunları çözmek için harekete geçen hükümet, MİT ve emniyetle jandarmanın istihbarat ağırlıklı çalışan bölümlerini tek çatı altında birleştirmenin hesabını yapıyor. Bu kapsamda MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve hükümete görüşlerini aktardı. Hükümetin önünde birden fazla seçenek bulunuyor. Üzerinde durulan seçeneklerden birinin MİT, emniyet ve jandarmanın iç istihbaratının tek çatı altında toplanacağı Güvenlik İstihbarat Müsteşarlığı (GİM) adı altında bir kurum oluşturulması, bunun yanında MİT’in dış istihbarat odaklı çalışmalarını sürdürmesi olduğu ifade ediliyor. Gerekirse tek ismin başkanlığında koordineli çalışması öngörülen iki kurumun Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olması da düşünülüyor. Hükümet, çalışmalarını olgunlaştırdıktan sonra OHAL bitmeden kanun hükmünde kararnameyle bu adımı atabilecek.

SON AŞAMAYA GELİNDİ

İstihbaratın yeniden yapılandırılmasına dair çalışmalar son aşamaya gelirken önümüzdeki günlerde Erdoğan ile Yıldırım’ın bir araya gelerek hazırlanacak kanun hükmünde kararnameye son şeklini vermesi bekleniyor. KHK’ların seçenekli modeller üzerinde hazırlandığı ve bu kapsamda birçok modelin de değerlendirildiği ifade ediliyor.

Milliyet’in edindiği bilgiye göre, Milli İstihbarat Teşkilatı’nın yanında emniyet ve jandarma istihbaratının tek elde toplanacağı Güvenlik İstihbarat Müsteşarlığı (GİM) kurulması da gündemde. GİM’in içinde emniyet ve jandarma istihbaratın ilgili bölümleri ile MİT’in yurtiçinde faaliyet gösteren birimlerinin olması düşünülüyor. Kapatılacak olan telefon dinlemeleriyle ilgili çalışan TİB’in de bu kurum içinde yeniden yapılandırılması gündemde. GİM’in ağırlıklı olarak iç istihbarattan sorumlu olacağı vurgulanıyor. MİT’in ise dış istihbarat ağırlıklı çalışmalarını yapacağı ifade ediliyor. Her iki istihbarat örgütünün de ayrı yapılar gibi değil, birbiri ile koordinasyon içinde çalışması düşünülüyor. Bu nedenle iki birimde ayrı isimler yerine tek müsteşarın görev yapmasının değerlendirildiği ancak ayrı müsteşarların atanması seçeneğinin de olduğu ifade ediliyor. İstihbarat birimlerinin Cumhurbaşkanı’na bağlanabileceği de vurgulanıyor.

FİDAN VURGULAMIŞTI

Hakan Fidan MİT Müsteşarı olmadan önce istihbarat yapıları üzerine bir akademik çalışma da yapmıştı. Türk istihbaratında reformun kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Fidan, “İstihbarat ve dış politika: İngiliz, Amerikan ve Türk istihbarat sistemlerinin mukayesesi” başlıklı çalışmasında; Türkiye’de MİT’in dışında Emniyet, Jandarma ve ordunun istihbarat birimlerinin olduğunu belirtmiş, buna karşılık “teknik” ve “dış istihbarat toplanması” alanında ayrı kurumların olmadığını vurgulamıştı.