Bu karar ‘Karakuşi’!*
Mahkemenin ret kararına hukukçulardan tepki yağdı. Uzmanlar, acilen yasal düzenlemeye gidilmesi konusunda hemfikir...
* Prof. Dr. Erdoğan Teziç (Anayasa Hukukçusu): Eski hukukçuların bildiği ve eskiden yaygın olan bir söz vardır, ‘Karakuşi karar’ diye. Hukuki temele oturmayan kararlar için kullanılır. Sözün çıkış noktasında ise Karakuş isimli bir kadı vardır. Bu kadının aldığı kararlarda hukuki temel olmazmış. Bu kadı, hukuk tarihimize böyle geçmiştir. Balbay ve Haberal için alınan karar da ‘Karakuşi’ olmuş. Çünkü gerekçeli kararda kullanılan bir ifade bu yorumu yapmamıza sebep oluyor. Bu ifadede ‘henüz deliller tam anlamıyla mevcut değil’ deniyor. Bu bütün hukukçuları şaşırtacak bir ifade. Demek ki delil olmadan bir tutuklama kararı verme gibi bir yola tevessül edilmiş de denebilir. Bu yola başvurulması, karar aşamasına gelmeden infaza başlanması anlamına da geliyor. Bu gerekçeye baktığımızda tutuklama yoluyla mahkum olmadan infaza başlamanın açık bir örneğini görmüş oluyoruz.
Bu durumu Anayasa’nın 19. Maddesi’nin 2. fıkrasındaki hükümle bağdaşlaştırmak da mümkün değil. Bu madde kaçma ve delillerin yok edilmesini öngören bir madde.
Çözüm Meclis’ten geçiyor
* Prof. Ersan Şen (Anayasa Hukukçusu): Milletvekili seçilmek tahliye için yeterli neden değildir. Yasama dokunulmazlığı 82 anayasasıyla kısıtlanmıştır. 14. maddeye göre ülkeyi bölmek, anayasayı ortadan kaldırmak, düşmanla işbirliği ve casusluk suçlarında vekil seçilse bile sanık dokunulmazlık kazanamaz. 24 ve 64 Anayasalarında olmayan bir kısıtlamadır bu. Karşımıza halkın oylarıyla seçilmiş ve tutuklu yargılanan 9 milletvekili var. Bu noktada benim düşüncem mahkemenin, yasama dokunulmazlığını geniş, 14. maddeyi dar yorumlaması gerekir. Halkın iradesinin Meclis’e yansıması bakımından karar vermesi gerekir. Ancak burada mahkemenin böyle bir yoruma girmediğini görüyoruz. Çözüm yasal düzenlemeden, Meclis’ten geçiyor. Kamu vicdanının rahatsız eden bu durumdan çıkmanın yolu bulunabilir.
CHP hemen politika belirlemeli
* Fikret İlkiz (Türk Ceza Hukuku Derneği Yönetim Kurulu Üyesi): Bir siyasi partiden milletvekili seçilmiş iki kişi hakkında bir karar verildi, itiraz edilecek ve tekrar değerlendirilecek. Ortada bir kriz yok, sadece olağanüstü bir durum diyebiliriz. Şimdi asıl önemli olan bu siyasi partinin nasıl bir politika izleyeceği. Çok hızlı davranması, en kısa sürede politika belirlemesi gerekiyor.
Tutuklu kalmalarına gerek yok
* Hikmet Sami Türk (Eski Adalet Bakanı): Milletvekili seçilmenin en önemli sonucu dokunulmazlıktır. Bunun istisnası Anayasa’nın 83. maddesinde, 14. maddeye yollama yapılarak gösterilmiştir. Bu maddede, işte bölücülük ya da Anayasal düzene karşı suçlar biçimde özetleyebileceğimiz suçlar söz konusu. Karar bunlardan dolayı ‘dokunulmazlık işlemez’ anlamına geliyor. Aslında kuralı geniş yorumlamak gerekir. Çünkü buradaki dokunulmazlık milletvekili dokunulmazlığıdır. İstisna ile birlikte değerlendirildiğinde gerek Haberal, gerekse Balbay’la ilgili yargılamalar devam eder ama kendilerinin artık tutuklanmalarına gerek yoktur.
Rövanşlarla demokrasi olmaz
Kezban Hatemi (Ceza Hukukçusu): Acilen yasalarda düzenlemeler yapılmalı. Rövanşlarla demokrasiye ulaşılmaz. Yargıda yeniden yapılanma lazım. sivil bir anayasaya ihtiyaç var. Kaos yaratmadan özgürlüklerin önünü tıkayan tıkaçları elbirliğiyle kaldırmalıyız.
* Hukuki temele dayanmayan
