Grizu patlaması nedir? Grizu patlaması nasıl olur?

Bartın'ın Amasra ilçesinde maden ocağında meydana gelen patlamanın nedeninin ilk belirlemelere göre grizu patlaması olduğu belirtiliyor. Madenlerde sıklıkla meydana gelen grizu patlaması madencilerin karşılaştığı en tehlikeli durumların başında geliyor.

GRİZU NE DEMEK?

Kömür ocaklarında doğal sıcaklık ve basınçta açığa çıkan, büyük bölümü saf metan olan, kolayca tutuşabilen ve patlamaya yol açabilen bir gazdır. Grizu, metan gazı ile hava karışımına verilen isimdir.

GRİZU PATLAMASI NEDEN, NASIL OLUR?

Grizu yeraltı kömür işletmeleri için en büyük riski oluşturan etmenlerin başında gelir. Metan, etan, propan, bütan ile hidrojen, karbonmonoksit gibi bütün yanıcı gazları bünyesinde bulunduran hava, patlayıcı özellik gösterir. Hemen hemen tüm yeraltı taşkömürü ve linyit işletmelerindeki ocak havasında farklı konsantrasyonlarda metan bulunmaktadır. Tüm konsantrasyonlardaki metan kızışma gösterebilir ancak her zaman açık alev oluşmayabilir. Madenlerde metan gazı dedektörleri bulunmakta ve metan gazı seviyesi belli bir değerin altında tutulmaya çalışılmaktadır. Yasalar doğrultusunda, metan'in havada bulunma oranı, hacimce %1'dir. Bu seviyeye ulaşıldığında acilen önlem alınması gerekmektedir. Eğer %1 üzerine çıkarsa bu karışım, maden ocaği acilen boşaltılmalıdır.

Metan kömür tozundan daha kolay tutuşabilir. Maden yangınları veya patlamalarında çoğunlukla, öncelikle metan gazı patlamaları olur ve kömür tozu patlamalarını başlatır. Küçük bir metan gazı patlaması ile oluşturulan basınç dalgası, ya da rüzgâr maden ocağı girişine doğru yayılarak havaya kömür tozları üflemeye başlar. Bu toz tutuşur tutuşmaz bir dizi reaksiyon gelişir ve çok uzaklara kadar alev yayılmasına yol açar, mevcut yakıtı ve oksijeni tüketir, çok büyük miktarlarda CO gibi zehirli gaz üretir.