Google'dan gelir elde edilirse nereye gidecek? Dijital Telif Yasası uzmanından dikkat çeken değerlendirme
Google’ın Kanada’ya her yıl 74 milyon dolar ödeyecek olmasının ardından dijital içerik üreticilerinin gözleri Türkiye’de de ‘Dijital Telif Yasası’ için çalışmalara çevrildi. Peki, yasanın geçmesi durumunda ülke ekonomisi, kişi ve kurumlar ödenecek teliften yararlanabilecek mi? Doç. Dr. Ali Murat Kırık tüm detaylarıyla anlattı.
Dijital mecraların kullanımındaki yükseliş çeşitli korsan faaliyetlerini artırırken birçok sorunu da beraberinde getirdi. İçerik üreticilerin haklarını korumak ve korsan faaliyetlerin önüne geçmek, uygun yasanın eksikliğinden kaynaklanan sebeplerle imkânsız hale geldi. Bu noktada yaşanan etik dışı ve korsan faaliyetler, dijital içerik üreticilerinin haklarını korumak için yetersiz kalan Fikri Sanat Eserleri Kanunu’na ek olarak ‘Dijital Telif Yasası’nı gerçek bir ihtiyaç haline getirdi. Son olarak Kanada’nın her yıl Google’dan alacağı 74 milyon dolar gündeme gelmiş ve ‘Dijital Telif Yasası’nın Türkiye’de de çıkarılması durumunda Google’ın yapacağı ödemenin ne şekilde kullanılacağı merak konusu olmuştu. Peki, yasa çıkar ve Google’dan ödeme alınırsa para ne şekilde kullanılacak? Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Dijital İletişim Uzmanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık yasanın kabul edilmesi durumunda ekonomik açıdan yaşanacak gelişmeleri değerlendirdi.
Dijital içerik üreticilerinin dört gözle beklediği yasayla ilgili en önemli nokta eserleri ve eser sahibini korumak üzerine de olsa, yasanın çıkması durumunda Google’ın yapacağı ödemenin nereye gideceği de merak konusu oldu. Doç. Dr. Ali Murat Kırık, yasanın ‘demokrasinin güçlendirilmesine katkıda bulunacağına’ dikkat çekerek içerik üreticilerinin haklarını koruyacak önemli adımı anlattı.
"Dijital Telif Yasası, dijital içerik üreticilerinin haklarını korumayı ve onlara daha fazla gelir elde etme imkânı sunmayı amaçlıyor. İçerik üreticilerinin, kendi ürettikleri içeriklerin izinsiz olarak kullanılmasından korunmasını sağlıyor. İçerik üreticilerinin eser sahibi olma haklarını koruyor. İçerik üreticilerinin, kendi ürettikleri içeriklerin üzerinde tam kontrole sahip olmalarını sağlıyor. Aynı şekilde habere erişimi artırarak demokrasinin güçlendirilmesine katkıda bulunuyor. Vatandaşların daha iyi bir şekilde bilgilendirilmesini ve daha bilinçli vatandaşlar olmalarına katkı sunuyor." - Doç. Dr. Ali Murat Kırık
HEM KORUYACAK HEM GELİR GETİRECEK
Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Google’dan alınacak olası bir ödemenin hem ülke ekonomisine hem kurumlara hem de eser sahiplerine önemli ölçüde katkı sağlayacağına ve içerik üretiminde verim artışı olacağının altını çizerek şöyle konuştu:
“Dijital Telif Yasası ile haber içerik üreticileri, Google'dan telif hakkı ödemesi almaya başlayacaktır. İçerik üreticilerinin gelirlerini artırmaya ve onlara daha fazla istihdam olanağı sağlamaya yardımcı olacaktır. Dijital içerik sektörünün büyümesine katkıda bulunacaktır. Bu sektörde faaliyet gösteren işletmelerin gelirlerinin artması ve yeni işletmelerin kurulması ile birlikte ülke ekonomisine daha fazla katkı sağlanacaktır. Tüketicilerin habere erişimini artırmaya yardımcı olacaktır. Vatandaşların daha iyi bir şekilde bilgilendirilmesini ve demokrasinin güçlenmesini sağlayacaktır.”
Doç. Dr. Ali Murat Kırık, yasanın kişi ve kurumlara olan katkısından da bahsederek, “Büyük ölçekli haber kuruluşları, bu gelirlerden önemli miktarda kazanç elde edebilirler. Bu kazançlar, kuruluşların haber kalitesini artırmalarına ve daha fazla personel istihdam etmelerine yardımcı olabilir. Küçük ölçekli haber kuruluşları ve bağımsız gazeteciler de bu gelirlerden faydalanabilirler. Sağlanacak gelirler, bu kuruluşların hayatta kalmalarına ve daha kaliteli içerik üretmelerine yardımcı olabilir. Dijital Telif Yasası'nın yürürlüğe girmesinden sonra, kişi ve kurumların ne kadar kazandığı net bir şekilde görülecektir. Haber içerik üreticileri, telif hakkı ödemeleriyle birlikte gelirlerini artırabilirler. Böylece içerik üreticilerinin daha fazla yatırım yapmasına ve daha kaliteli içerik üretmesine yardımcı olabilir. Dijital içerik sektörünün büyümesi yeni iş fırsatları yaratabilir, daha fazla istihdam ve ekonomik büyümeye katkıda bulunabilir” ifadelerini kullandı.
‘BİLİNÇLİ VATANDAŞLAR OLMASINA KATKI SAĞLAYACAK’
Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Dijital Telif Yasası’nın öneminden de bahsederek sözlerini noktaladı. "Dijital Telif Yasası, dijital içerik üreticilerine daha fazla gelir elde etme imkanı sunuyor. Arama motorları ve sosyal medya platformları gibi çevrimiçi platformların, haber içeriklerini kullanmaları karşılığında telif hakkı ödemesi yapmasını zorunlu kılıyor" diyen Kırık, "Ödemeler, haber içeriklerini üreten ve yayınlayan kişilere ve kuruluşlara doğrudan yapılmaktadır. İçerik üreticilerinin gelirlerini artırmaya ve onlara daha fazla istihdam olanağı sağlamaya yardımcı olmaktadır. Dijital Telif Yasası, habere erişimi artırarak demokrasinin güçlenmesine katkıda bulunmaktadır. Ödemeler de haber içeriklerini üreten ve yayınlayan kişilere ve kuruluşlara doğrudan yapıldığından haber içeriklerinin daha fazla üretilmesini ve daha fazla kişiye ulaşmasını sağlamaktadır. Bu da, vatandaşların daha iyi bir şekilde bilgilendirilmesini ve daha bilinçli vatandaşlar olmalarına yardımcı olmaktadır” diyerek sözlerini noktaladı.
