Felaket senaryosu ortaya çıktı! Türkiye çok etkilenecek

İklim krizi insan yaşamı üzerindeki etkilerini giderek daha fazla hissettirirken uluslararası kamuoyunun tüm dikkati de bu yöne döndü. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (Intergovernmental Panel for Climate Change, IPCC) tarafından hazırlanan ‘Değişen İklimde Okyanuslar ve Kriyosfer 2019 Raporu’na göre dünyanın okyanus, buz ve kar örtüsü iklim değişikliğine bağlı olarak değişiyor.

Rapora göre, aşırı hava olayları artıyor. Deniz seviyesinin yükselmesi hızlanıyor. Emisyon azaltımı olmazsa buzullar kütlelerinin üçte birinden fazlasını kaybedecek ve okyanuslar 2100 yılı itibariyle geçen yüzyıla göre 10 kat daha hızlı yükselecek. Tatlı su kıtlığı başlayacak. Kentler milyarlarca liralık maliyetle karşılaşacak. 2100 itibarıyla deniz seviyesinde 84 cm’lik bir yükselme yaşanacak. İnsanlık bunu 2050’den itibaren hissetmeye başlayacak. Eğer önlem alınırsa bu ortalama 43 cm ile sınırlandırılabilecek. Dağlardaki buzulların ise yüzde 80’i yok olacak ve 2300 yılına gelindiğinde yükselme 5.4 metre olacak. Kentler kıyılarında yeni mimari önlemler almak zorunda kalacak. Bilim insanlarına göre acilen organize olarak önlemlerin arttırılması gerekiyor.

TÜRKİYE ÇOK ETKİLENECEK

Hürriyet'ten Emre Eser'in haberine göre IPCC, bu raporu hazırlarken bilim insanları ile 36 farklı ülkeden 7 bin araştırma ve bilimsel veri paylaştı. Ana raporda paylaşılmayan ancak bilim insanlarına gönderilen bu bilimsel verilere göre okyanus ve buzullardaki bozulmalardan Türkiye de ciddi derecede etkilenecek, bazı kıyı yerleşimleri kaybolacak. 30 milyon vatandaş bu durumdan etkilenecek. İstanbul ve İzmir’de 50 cm deniz seviyesi yükselmesi sonucu yüz binlerce kişi taşkınlara maruz kalacak. İstanbul sadece bu nedenle 2100’e kadar 9.8 milyar maliyetle Avrupa’da en yüksek finansal zarara uğrayacak kent olacak. İzmir ise 5.7 milyar dolarla 3. sırada yer alacak. Karadeniz’deki kentler kumsalların yarısını kaybedecek. Ege’deki balık türlerinin yaklaşık yüzde 20’si yok olacak. Akdeniz’deki kentlerde sıcak dalgaları dörde katlanacak. Mumbai, Şangay, New York, Miami, Lagos, Bangkok ve Tokyo da tehlike altında.

PLAJLAR TEHLİKE ALTINDA

IPCC’nin yayınladığı son okyanus ve kriyosfer (buz küre) raporunu Hürriyet’e değerlendiren bilim insanları, Türkiye’nin bu konuda atacağı adımların kritik olduğunu söylüyor. Bilim insanlarının görüşleri şöyle:

ODTÜ Kıyı ve Deniz Mühendisliği Öğr. üyesi Dr. Gülizar Özyurt Tarakcıoğlu: 2100 yılına kadar Ege ve Akdeniz’de kıyılarda 50-75 cm yükselme olacak. Özellikle alçak rakımlı kıyılarda deltalar ve plajlar yok olacak. Kuşadası, Marmaris ve Antalya’da pek çok plaj tamamen kaybolacak. Bazı arkeolojik alanları su basacak. Türkiye önümüzdeki dönemde duvar ve mahmuz (kıyıdaki bozulmaları önleyen yığma yapı) gibi kıyı koruma yapılarını gündemine alacak. Limanları revize edecek.

ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Barış Salihoğlu: Deniz suyunun ısınması Marmara ve Karadeniz’i bozuyor. Oksijensiz kısım yüzeye yaklaşıyor. Marmara’da durum çok kritik. Ölü bir deniz olabilir. Ekosistem tehlike altında. Denizlerimiz asitleniyor. İstilacı türler artı. Bu denizlere giren kimyasalı acilen azaltmamız gerekiyor.

Oslo Üniversitesi’nden Dr. Yeliz A. Yılmaz: Karbon salınımı çok yüksek seviyede. Bugün emisyonları durdursak bile okyanuslardaki ısınma bir süre daha devam edecek. Buz ve kar örtüsündeki değişimler Türkiye için büyük risk taşıyor. Kar sularından beslenen nehirler tarım alanlarını ve HES’leri besliyor. Suyumuzu paylaştığımız diğer ülkelerle geçmişte yaşadığımız sorunlar yakın zamanda tekrar gündeme gelebilir.

1988’DE KURULDU

Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), Birleşmiş Milletler’in iki örgütü Dünya Meteoroloji Örgütü ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından 1988 yılında insan faaliyetlerinin neden olduğu küresel ısınmanın risklerini değerlendirmek üzere kuruldu.