'Fareler ve İnsanlar' çok kızacak!

Okul kitaplarında şiirleri sansürlenen Yunus Emre ve Kaygusuz Abdal’ın ardından Amerikalı yazar John Steinbeck’e de sansür teklifi geldi.

Birgün gazetesinden Gülsen Candemir’in haberine göre İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü Kitapları İnceleme ve Değerlendirme Komisyonu, "ahlaki olmayan bölümler içerdiği" gerekçesiyle, Milli Eğitim Bakanlığı 'nın liselerde okutulması için önerdiği 100 Temel Eser arasında yer alan John Steinbeck'in ünlü 'Fareler ve İnsanlar' adlı kitabının bazı bölümlerini sakıncalı buldu.

"BÜTÜN YAYINEVLERİ AYNI BASMIŞ"

Kitabı sayfa sayfa "gayri ahlaki" incelemeye tabi tutan komisyonun inceleme raporunda, "100 Temel eser dünya edebiyatı listesinde bulunan yazarı John Steinbeck olan 'Fareler ve insanlar' kitabının İnkılap kitapevinden basılan (sayfa 69-7073) bazı bölümlerin öğrencilerin eğitimine uygun olmayan bölümlerin olduğu ilgili dilekçe ile bildirilmiştir. Müdürlüğümüzce aynı kitabın çeşitli yayınevleri de incelendiğinde Sel Yayıncılık (63-64 sayfaları), Varlık Yayınları (42-43-45 sayfaları), Remzi Yayınevi 856-57-60-61) sayfalarında da eğitime uygun olmayan bölümlerin olduğu yapılan incelemede tespit edilmiştir" denildi.

EĞİTİM SEN: HİÇ BİR SAKINCA GÖRMÜYORUZ

Eğitim Sen, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Talim ve Terbiye Kurulu’nun onayından geçen ve yıllardır okullarda okutulmasında hiçbir sakınca görülmeyen ‘Fareler ve insanlar’ kitabının İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğünce yasaklanmak istenmesine tepki gösterdi. Eğitim Sen kararı bilimsellikten uzak bularak kararın yeniden gözden geçirilmesini istedi.

Eğitim Sen 1Nolu Şube Başkanı rehber öğretmen Abdullah Tunalı, çocukluktan çıkmış, yetişkinleşme sürecine girmiş lise öğrencilerinin bu kitabı okumasında pedagojik olarak hiç bir sakınca görmediğini ifade etti.

"FAZLA SÖZE GEREK YOK!"

Sel Yayınlarından sansüre ilişkin yapılan açıklamada ise şunlar ifade edildi:

"Enis Batur'un Elma'sı kapağındaki Courbet tablosundan dolayı yargılanmaya başladığında şaşırmıştık, Metin Üstündağ'ın haftalık Penguen'de yıllardır çizdiği Pazar Sevişgenleri albümleri yargılanınca gülmüş, "dünya kültür mirası" listesindeki Fransız şair Guillaume Apollinaire'nin CinSel Kitaplar serisinden yayınlanan kitabı Genç Bir Don Juan'ın Maceraları cinsellikle suçlanınca kızmıştık. William Burroughs'un yerleşik edebiyat kalıplarını zorlayarak yazdığı üstelik tam da bunun için yaptığını beyan ettiği Yumuşak Makine "konu ve anlam bütünlüğüne aykırılık" gerekçesiyle yargılandığında ise artık bu mantığı anladığımızı zannediyorduk. Ta ki edebiyat öğretmenlerinin John Steinbeck'i de "gayri ahlaki" bulduklarını okuyana kadar.

Steinbeck'in dünya edebiyatındaki yerinden, Fareler ve İnsanlar'ın edebiyat ve hatta sinema tarihindeki öneminden bahsedecek değiliz. Asıl tartışılması gereken sanırız, işleri zaten önlerine gelen kitapları bir gerekçe bularak, kendilerini komik duruma düşürmek pahasına, başlarına iş açmamak adına anlamsız bir rapor yazıp mahkemeye göndermekle yükümlü, bunun için maaş alan ve olumsuz prensibiyle çalışan TC Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu yerine, bir şehirde, İzmir'de, lise edebiyat öğretmenlerinin oturup, bir kitabın iki sayfasını raporlandırarak yasaklanmasını, sansürlenmesini devletten talep etmeleridir. Üstelik telifli bir kitabın tek bir yayıncısının olabileceğini gibi temel bir okur bilgisinden bile yoksunlukla, kitabın eski baskılarından da sayfa numaraları örneklendirerek, gerekçelerini sağlamlaştırmaya çalışıyorlar, takdir edilesi bir çaba.

Bu artık her eserin, kitabın, filmin klasikleşmiş, evrensel bir referans haline gelmiş, insanların zihinlerinde yer etmiş denmesine bakmadan herhangi birilerinin o tanımsız ve son derece öznel "ahlak" kriterlerine uygunsuzluk nedeniyle yargılanabileceği, sansürlenebileceği ya da yasaklanabileceğinin son göstergesidir. Fazla söze gerek yok,"

'Şeker Portalı'na soruşturma

100 Temel Eser arasında bulunan ve yıllardır binlerce çocuk tarafından da okunan Şeker Portakalı kitabını öğrencilerine ödev veren bir Türkçe öğretmeni hakkında soruşturma açıldı.

İstanbul Bahçelievler’deki Behiye Doktor Nevhiz Işıl İlköğretim Okulu’nda görevli bir Türkçe Öğretmeni, geçtiğimiz Kasım ayında öğrencilerine Brezilyalı Yazar Jose Mauro de Vasconcelos'un 1968 yılında yazdığı Şeker Portakalı isimli kitabı okumaları için ödev verdi.

Çocuğunun ‘Şeker Portakalı’ isimli kitabı okuduğunu gören bir veli ise öğretmen hakkında Başbakanlık İletişim Merkezi’ne (BİMER) yazdığı şikayet dilekçesinde kitabın Türk örf ve adetlerine aykırı olduğunu ve argo kelimler içerdiğini belirtti.

BİMER’in talimatı üzerine Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, kitabı ödev olarak veren Türkçe öğretmeni hakkında soruşturma başlattı. ‘Şeker Portakalı’ isimli kitabin Milli Eğitim Bakanlığı tarafından ortaöğretim öğrencilerine okutulması gereken 100 temel eser arasında olduğunu söyleyen Barış Uluocak şöyle konuştu: “Müfettişler, BİMER’den gelen talebi bir emir olarak üzerlerine vazife edinmişler, ancak yüz temel eser arasında var mı yok mu hiç onu kontrol dahi etmemişler. Büyük bir eksiklik. 10 yıllık öğretmen arkadaşımız da şaşkın. Biz de öğretmen hakkında haksız yere soruşturma açanlar hakkında suç duyurusunda bulunacağız. Kitap fakir bir ailenin çocuğu Zeze’nin yaşadıklarını konu ediniyor. Soruşturma açılması traji komik bir vaka”