Fabl Nedir, Özellikleri Nelerdir? En Bilinen Fabl Örnekleri Nelerdir?

Fabl Nedir, Özellikleri Nelerdir?

 Fabl, güldüren ve aynı zamanda düşündüren, ders amacı olan manzum öykülere verilen isimdir. Genelde fabl öykülerinde insanlara ait olan özellikler, betimleme yöntemi ile insan dışı varlığa ya da canlıya aktarılır. Bu sayede fablda cansız ya da insan dışı canlılara insanlarda olan özellikler verilmiş olur. Fabl öykülerinde olan kahramanlar insan dışı kimseler oldukça için genelde hayvanlar üzerinden kurgulanmıştır.

 Bu nedenle fabl kahramanı olarak aktarılan hayvanlar insani özellikler taşır, insan gibi konuşur, insan gibi düşünür ve insan gibi hareket ederler. Fabl kelimesi Latince fabıla kelimesinden türemiştir ve Türk edebiyatındaki ilk örneği de mesnevi türündeki harnamedir ve 126 beyitten oluşmuştur. Dünya edebiyatındaki en ünlü fabl edebiyatçıları ise La Fontaine, Ezop ve Beydaba olarak bilinir. 

 En Bilinen Fabl Örnekleri Nelerdir?

 Dünya edebiyatında en bilindik fabl yazarları Beydaba, Ezop ve La Fontaine olarak bilinir. Fabl türünde ilk yazılar Frig uygarlığında yazılmaya başlanmış ve Hititler zamanında da taş tabletlere resmedilmiştir. İngiliz George Orwell ile Amerikalı James Thurber de çağdaş fabl yazarları arasındadır.

 Beydaba'nın Kelile ve Dinme eseri ile Frikyalı Aisopos eseri, Ezop'un Ezop masalları eseri ve La Fontaine'nin La Fontaine masalları en bilindik fabl örnekleri arasında yer alır. Ahmet Mithat Efendi'nin yazdığı Kıssadan Hisse ve Şeyhi'nin Harname isimli eseri de Türk edebiyatındaki fabl örneklerindendir.

 Fabl Türünün Ögeleri Nelerdir?

Kişiler: Fablın konusu olan olay, en az kişileştirilmiş iki hayvanın başından geçmektedir. Genelde bunlardan biri iyi huylu, diğeri ise kötü huylu olarak canlandırılır. Fabllarda genelde ikinci derece kişiler olmaz, olsa da az olur. Kişi betimlemesi olmaz ve yalnızca konu anlatılır.

Olay: Fablın konusu insanların başına gelebilecek olan herhangi bir olay olabilmektedir. Olay, kahramanlardaki harekete dönüşür ve beğenme, özlem, korku ya da istek duygusu barındırır.

Yer: Olaylarda yerin tasviri yapılmaz fakat çevrenin çok iyi verilmesi gerekir. Olayın anlaşılması için olayın ormanda mı, yolda mı, evde mi ya da göl kenarında mı olduğu anlatılır. Olayın geçtiği yer farklı bir olay ile değişebilir.

Zaman: Fabllarda da olay bir zaman dilimi içinde geçer. İnsanların gözünde canlanması için fabldaki olaylar kronolojik bir sıra ile anlatılır.

 Günümüzde Fabl Türünden Nasıl Yararlanılır?

 Fabllar günümüzde genellikle çizgi filme uyarlanmakta ve televizyon ya da dijital platformlarda verilmektedir. Bir kitaba görsellik katmak ve bu sayede yazılanların izlenmesini sağlamak bu sayede mümkündür. Fablların sinemaya aktarılması ve insanlara ders vermesi de mümkündür. Bunları çocuklar izleyebildiği gibi fabllar konuları itibari ile yetişkinlere de hitap eden bir türdür.