Evde teravih namazı kılınır mı? Teravih namazı evde nasıl kılınır?

Ramazana çok az bir süre kala vatandaşlar Ramazan, oruç ve teravih namazı ile ilgili araştırmalar yapıyor. Corona virüs önlemleri nedeniyle 2 haftadan uzun bir süredir camiler kapalı. Virüsün yayılımını azaltmak amacıyla alınan tedbirlerin ne kadar süreceği ise belli değil. 11 ayın sultanı Ramazanın yaklaşması nedeniyle de akıllarda Ramazanda camilerin açık olup olmayacağı sorusu var.

Peki, Ramazanda camiler açık olacak mı? Evde teravih namazı kılınır mı? Teravih namazı evde nasıl kılınır? İşte Ramazan ve teravih namazı ile ilgili merak edilen soruların cevapları…

RAMAZANDA CAMİLER AÇIK OLACAK MI?

Geçtiğimiz günlerde Diyanet İşleri Bakanı Prof. Dr. Ali Erbaş; Ramazanda camilerin açık olup olmayacağı ile ilgili şu açıklamayı yapmıştı:

“Camilerde cemaatle namaza verilen ara ramazan ayında da dahil olmak üzere salgın tehlikesine karşı alınan tedbirler devam ettiği müddetçe uygulanacak. Bu süreçte evlerimizi mescit haline getirelim. İbadetlerimize riayet edelim. Evlerimizde eşimiz ve çocuklarımızla teravihlerimizi kılalım.”

TERAVİH NAMAZININ HÜKMÜ VE MAHİYETİ NEDİR?

Sözlükte rahatlatmak, dinlendirmek anlamlarına gelen tervîha kelimesinin çoğulu olan teravih, dinî bir terim olarak, Ramazan ayında, yatsı namazı ile vitir namazı arasında kılınan nafile namaz demektir.

Resûl-i Ekrem (s.a.s.) ashabıyla beraber cemaat hâlinde bu namazı kılmış, onların iştiyakını görünce farz olur endişesiyle cemaatle kılmayı terk ederek yalnız kılmaya devam etmiştir (Buhârî, Salâtü’t-terâvîh, 1; Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 177-178). Yine Hz. Peygamber, “Kim inanarak ve sevabını Allah’tan bekleyerek Ramazan namazını (Teravih) kılarsa, onun geçmiş günahları bağışlanır.” (Buhârî, Salâtü’t-Teravih, 1; Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 173) buyurarak teravih namazına teşvik etmiştir. Bu bakımdan teravih namazı, erkek ve kadınlar için sünnet-i müekkededir.

Teravih namazını dört rekâtta bir selam vererek kılmak caiz ise de, iki rekâtta bir selam vererek kılmak daha faziletlidir. Bu namazın her dört rekâtının sonunda bir miktar oturup dinlenmek müstehaptır. Bu dinlenmelerde tehlîl (lâ ilâhe illallah demek) ve salavât ile meşgul olunması uygundur.

TERAVİH NAMAZI EVDE KILINIR MI?

Nafile namazların tek başına kılınması daha faziletli olduğu hâlde, teravih namazının cemaatle kılınması Hz. Peygamberin (s.a.s.) uygulamasıyla sabittir. Nitekim Hz. Peygamber teravih namazını birkaç defa cemaate kıldırmış, ancak daha sonra farz olur düşüncesiyle cemaate kıldırmaktan vazgeçmiştir. (Buhârî, Salâtü’t-Teravih, 1; Müslim, Salâtü’-Müsâfirîn, 177).

Hz. Ömer halife olunca, halkın dağınık bir şekilde teravih namazı kıldıklarını görüp, tekrar cemaatle kılınmasının daha uygun olacağını düşünmüş ve sahabeyle istişare ederek bu namazın yeniden cemaatle kılınmasını başlatmıştır. Halkın vecd içinde bu namazı kıldıklarını görünce, “Ne güzel bir âdet oldu” diyerek memnuniyetini belirtmiştir (Buhârî, Salâtü’t-Teravih, 1). Hz. Ali de, bu uygulama sebebiyle “Ömer mescitlerimizi teravihin feyziyle nurlandırdığı gibi, Allah da Ömer’in kabrini öyle nurlandırsın.” (Müttakî, Kenzü’l-ummâl, XII, 576) diye dua etmiştir.

TERAVİH NAMAZI KAÇ REKATTIR?

Hz. Peygamberin (s.a.s.) kıldığı teravih namazlarının kaç rekât olduğu konusunda, üzerinde ittifak edilen bir rivayet bulunmamaktadır. Her ne kadar onun vitir dâhil yirmi üç rekât teravih kıldığı yönünde bazı rivayetler varsa da (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, III, 395; Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ, II, 698) bunlar fukaha tarafından farklı değerlendirilmiştir. Dolayısıyla bu konuda Hz. Âişe’nin, Hz. Peygamberin (s.a.s.) Ramazan ayındaki gece namazlarıyla ilgili hadisinden ve Hz. Ömer’in teravihin cemaatle kılınmasını başlatmasıyla ilgili haberlerden hareketle bir sonuca ulaşılmaya çalışılmaktadır. Bu konudaki haberler şöyle değerlendirilebilir:

Resûlullah’ın (s.a.s.) Ramazan’daki gece namazları sorulduğunda, Hz. Âişe, “Resûlullah, Ramazan ve Ramazan dışındaki gecelerde on bir rekâttan fazla (nafile namaz) kılmamıştır.” (Buhârî, Teheccüd, 16) karşılığını vermiştir. Başka bir rivayette bu sayı on üç olarak zikredilmektedir (Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 123-124). Öncelikle bu hadisin teravih namazı hakkında olduğu konusunda bir açıklık bulunmamaktadır. Diğer taraftan Hz. Âişe’nin, Allah’ın elçisinin Ramazan ayında ve Ramazan dışındaki gecelerde on bir veya on üç rekât namaz kıldığını belirtmesi, onun teravih dışında devamlı olarak kıldığı bir gece namazının bulunduğunu göstermektedir. Zaten Kur’an-ı Kerim’de de, “Gecenin bir kısmında uyanarak, sana mahsus bir nafile olmak üzere namaz kıl. Umulur ki Rabbin, seni övgüye değer bir makama gönderir.” (İsrâ, 17/79) buyurulmaktadır.

Yukarıda zikredilenlerden, söz konusu sorunun, Ramazan ayında Hz. Peygamberin (s.a.s.) diğer ibadetlerinde olduğu gibi, gece namazlarında da bir artış olup olmadığını öğrenmek amacıyla sorulduğu ve teravih namazıyla bir ilişkisinin olmadığı anlaşılmaktadır. Hz. Âişe’den rivayet edilen, “Resûlullah (s.a.s.) Ramazan ayında, diğer aylarda görülmeyen bir gayrete girerdi. Ramazan’ın son on gününde ise çok daha fazla bir gayret gösterirdi. Son on günde, geceyi ihya eder, ailesini de uyandırırdı.” (Buhârî, Fazlu Leyleti’l-Kadr, 5; Müslim, İtikâf, 7, 8) hadisi bu görüşü desteklemektedir. Diğer yandan, bu hadisin teravihin meşru kılınmasından önce mi, yoksa sonra mı olduğu da belli değildir.

Öte yandan Hz. Ömer zamanındaki cemaatle kılınan teravih namazlarının rekâtları konusunda yirmi ve on bir rekât şeklinde iki rivayet vardır (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, III, 392, 394). Kaynaklarımızda Hz. Ömer’in dönemiyle ilgili farklı rivayetler olmakla birlikte daha sonra teravihin yirmi rekât olarak yerleştiği ve günümüze kadar da cemaatle kılınarak böyle devam ettiği ifade edilmiştir (Bkz. İbnü’l-Hümâm, Feth, I, 485; Aynî, Umde, XI, 126-127; Mâverdî, el-Hâvî, II, 291; Şevkânî, Neylü’l-evtâr, III, 516, 521).

Teravih namazı, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerinden başlayarak günümüze kadar cemaatle yirmi rekât olarak kılınmıştır. Sahabeden kimse buna itiraz etmemiş ve âlimler tarafından da bu şekilde kabul edilmiştir. Günümüzde de, başta ülkemiz olmak üzere pek çok İslam ülkesinde teravih namazı cemaatle 20 rekât olarak kılınmaktadır.

Bununla birlikte şunu da ifade etmek gerekir ki, teravih namazı nafile bir ibadet olduğundan, farz gibi telakki edilmesi de doğru değildir. Bu nedenle, yorgunluk, meşguliyet ve benzeri sebeplerle, teravih namazının evde 8, 10, 12, 14, 16 veya 18 rekât kılınması hâlinde de sünnet yerine getirilmiş olur. Ancak cemaate iştirak etmeye çalışmak daha iyidir.

TERAVİH NAMAZI EVDE NASIL KILINIR?

İki Rekatlık Teravih Namazı

1. Rekat

"Niyet ettim Allah rızası için iki rekat Teravih namazı kılmaya" diye niyet ederiz;

"Allahu Ekber" diyerek İftitah Tekbiri alır ve namaza başlarız,

Sübhaneke'yi okuruz,

Euzü-besmele çekeriz,

Fatiha Sûresini okuruz,

Kur'an'dan bir sure okuruz,

Rüku'ya gideriz,

Secde'ye gideriz. Doğruluruz, tekrar Secde'ye gideriz.

2. Rekat

Ayağa kalkarak Kıyama dururuz,

Besmele çekeriz,

Fatiha Sûresini okuruz,

Kur'an'dan bir sure okuruz,

Rüku'ya gideriz,

Secde'ye gideriz. Doğruluruz, tekrar Secde'ye gideriz,

Oturarak Ettahiyyatu ve Allâhumme salli, Allâhumme Bârik ve Rabbenâ dualarını okuruz,

"Es selâmu aleyküm ve rahmet'ullah" diye sağa ve sola selam vererek namazı tamamlarız.

Dört Rekatlık Teravih namazı

1. Rekat

"Niyet ettim Allah rızası için dört rekat Teravih namazı kılmaya" diye niyet ederiz,

"Allahu Ekber" diyerek İftitah Tekbiri alır ve namaza başlarız;

Sübhaneke'yi okuruz,

Euzü-besmele çekeriz,

Fatiha Sûresini okuruz,

Kur'an'dan bir sure okuruz,

Rüku'ya gideriz,

Secde'ye gideriz. Doğruluruz, tekrar Secde'ye gideriz.

2. Rekat

Ayağa kalkarak Kıyama dururuz;

Besmele çekeriz,

Fatiha Sûresini okuruz,

Kur'an'dan bir sure okuruz,

Rüku'ya gideriz,

Secde'ye gideriz. Doğruluruz, tekrar Secde'ye gideriz,

Oturarak Ettahiyyatu ve Allahumme salli ve Allâhumme Barik dualarını okuruz.

3. Rekat

Sübhaneke'yi okuruz,

Euzü-besmele çekeriz,

Fatiha Sûresini okuruz,

Kur'an'dan bir sure okuruz,

Rüku'ya gideriz,

Secde'ye gideriz. Doğruluruz, tekrar Secde'ye gideriz.

4. Rekat

Ayağa kalkarak Kıyama dururuz,

Besmele çekeriz,

Fatiha Sûresini okuruz,

Kur'an'dan bir sure okuruz,

Rüku'ya gideriz,

Secde'ye gideriz. Doğruluruz, tekrar Secde'ye gideriz,

Oturarak Ettahiyyatu ve Allâhumme salli, Allâhumme Bârik ve Rabbenâ dualarını okuruz,

"Es selâmu aleyküm ve rahmet'ullah" diye sağa ve sola selam vererek namazı tamamlarız.