Erdoğan için 'Şah Kanunu' devrede!
Almanya, ‘Şah kanunu’ olarak anılan ceza yasasının 103. maddesi kapsamında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret eden komedyenin soruşturulmasına izin verdi. Şansölye Merkel’in dün açıkladığı karar, koalisyon içinde krize neden oldu.
Almanya Şansölyesi Angela Merkel, Alman komedyen Jan Böhmermann’a Neo-Magazin isimli mizah programında okuduğu şiir nedeniyle soruşturma açılmasına onay verdi. Merkel’in açıklamasıyla Böhmermann’ın, Alman Ceza Yasası’nın 103’üncü maddesinde ‘yabancı devlet başkanları ve temsilcilerine hakarete’ ilişkin maddeden yargılanmasının önü açıldı. Ancak karar, Merkel’in liderliğindeki koalisyon hükümetinde krize neden olurken, söz konusu maddenin değiştirilmesi için çalışmalara başlandı.
Kanun değişecek
Merkel, Hıristiyan Demokrat Partisi (CDU) ve hükümet ortağı Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPD) konu ile ilgili farklı düşüncelere sahip olduğunu açıkladı. Şansölye, dünkü konuşmasında 103. maddenin 2018 yılına kadar değiştirilmek istendiğini söyledi. Merkel’in partisi CDU’nun koalisyon ortağı SPD, Alman Yeşiller Partisi ve aşırı sağcı Almanya İçin Alternatif Partisi (AfD), 103. maddenin Ceza Yasası’nda derhal çıkartılmasını talep ediyor. Alman Süddeutsche gazetesinin haberine göre, Alman Yeşiller Partisi 103. maddenin değiştirilmesi konusundaki öneriyi kısa süre içinde meclise götürecek. Yeşiller Partisi’nden Renate Kunast, “Bu kanun maddesi eski çağlara ait ve çıkarılması gerekiyor. Yabancı temsilciler, demokratik seçilenler, diktatör olanlar ya da diğerleri diğer insanlardan daha farklı yasal bir korumaya ihtiyaç duymazlar” dedi. SPD Parti Grup Başkanı Thomas Oppermann, partisinin Merkel’in kararına karşı çıktığını söyledi. Almanya Adalet Bakanı Heiko Maas ise, Merkel’in soruşturma izni vermesinden bağımsız olarak Böhmermann’ın yorumlarının hiciv ya da hakaret olup olmadığına mahkemelerin karar vereceğini söyledi.
Milliyet’in e-posta yoluyla ulaştığı ZDF kanalı, Merkel’in ‘Böhmermann krizinin’ patlak vermesinin ardından şiirin ‘kasıtlı bir hakaret’ olduğu yönündeki açıklamasıyla ilgili yorum yapmayı reddetti.
Milliyet’e konuşan Almanya Türk Toplumu Genel Başkanı Gökay Sofuoğlu ise, “Böhmermann’ın okuduğu eleştiriden ziyade belden aşağı bir şiir. Belden aşağı vuran kelimeler üzerinden basın özgürlüğütartışması yapmak yanlıştır. Almanya ve Türkiye arasında son dönemde mülteci krizi nedeniyle yaşanan yaklaşmayı engellemek isteyen güçlerin parmağı olduğunu düşünüyoruz. Genel olarak bir Erdoğan düşmanlığından söz edebiliriz” dedi. Almanya’daki Türk azınlığın bu şiiri hiciv olarak değerlendirmediğini söyleyen Sofuoğlu, “Bu konu büyüyebilir. Merkel’in davaya müsaade etmesi Erdoğan’ın karşısında diz çökmek olarak algılanacak. Erdoğan’ın Almanya’daki basın özgürlüğüne müdahale ettiği yönünde yapılan yorumlar var” dedi.
Papa için kullanıldı
Almanya’da 103’üncü madde uzun süredir bulunsa da, bugüne dek çok nadiren kullanıldı. Hatta Almanya’da çalışan birçok tecrübeli avukatın, Ceza Yasası’nda neredeyse hiç kullanılmayan 103’üncü maddeden ‘yeni haberdâr’ olduğu ifade ediliyor. Son olarak altı sene önce Papa XVI. Benedictus’u elinde kırmızı kurdele ve kondomlarla resmeden bir resim, yabancı bir temsilciye hakaret niteliğinde olduğu için 103. madde çerçevesinde Münih’teki gösterilerden kaldırılmıştı.103’üncü madde, Avrupa’da monarkların döneminde uygulamaya konulurken, son Alman İmparatoru II. Wilhelm tarafından ‘kraliyet ailelerine mensup olmayan devlet başkanları’ şeklinde kapsamı genişletilmişti. Kanunun uygulamaya geçmesi için hakarete uğrayan devlet başkanı ya da temsilcinin durumu şikâyet etmesi gerekiyor. Almanya’da olduğu gibi İtalya, Polonya ve İsviçre’de de benzer bir kanun bulunuyor.
Neden ‘Şah Kanunu’?
103. madde İran Şahı Muhammed Rıza Pevlevi tarafından ‘baş ağrıtıcı şekilde’ kullanıldığı için Almanya’da ‘Şah Kanunu’ olarak adlandırılıyor. Alman diplomatlar, 1967’de Berlin’e düzenlediği ziyarette kendisini protesto eden kişileri 103. madde üzerinde cezalandırmak isteyen Pevlevi’yi kararından vazgeçirmek için uzun süre uğraş vermişti. Dönemin Alman İçişleri Bakanı, konu hakkında Pehlevi’yle görüşmek için birçok kez Tahran’a gitmek zorunda kalmıştı.
103. madde ne diyor?
Bir yabancı devlet başkanına ya da ülke içinde resmi bir özellikle duran, pozisyonuyla ilişkili olarak bir dış hükümetin temsilcisine, ya da federal bölgede (Bundesgebiet) yabancı diplomatik temsilciliğin tasdikli yöneticisine hakaret eden kişiler, üç yıla kadar hapis cezası ya da para cezasıyla, hakaretin karalayıcı nitelik taşıması durumunda ise üç ay ile beş yıl arasında hapis cezasıyla cezalandırılır.
Kaynak: Milliyet
