‘Endişeli muhafazakar MHP’ye oy verdi’
MHP’nin PKK’nın silah bırakmaması, Kobani olayları, HDP’nin yükselmesi nedeniyle ‘ülke bütünlüğü’ endişesi taşıyan muhafazakarlardan oy aldığı değerlendirmesi yapılıyor
MHP seçimde oyunu artıran iki partiden biri oldu. Resmi olmayan sonuçlara göre, geçerli oyların 7 milyon 516 bin 225’ini alarak, yüzde 16,29’luk oy oranıyla 80 milletvekili çıkardı.
Yaklaşık 2 milyon oy
Anadolu Ajansı’nın derlediği bilgilere göre MHP, 2002’de yüzde 8,2, 2007’de yüzde 14,3, 2011’de yüzde 13 ve önceki gün de yüzde 16,29 oranında oy aldı. 2011’deki seçimde 5 milyon 575 bin 993 seçmenin oyunu alan MHP, bu seçimde 7 milyon 516 bin 225 seçmenin desteğini alarak, oylarını 1 milyon 940 bin 232 artırdı. MHP’nin her bölgeden oy artırması dikkat çekiciydi. Peki MHP’nin oy artışındaki artış nasıl yorumlanıyor. Görüşler şöyle:
‘SERT ÜSLUP KARŞILIK BULDU’
- Birol Akgün (Stratejik Düşünce Enstitüsü Başkanı): İç Anadolu Bölgesi’nde Ak Parti birinci parti çıktı. MHP’nin ciddi bir biçimde oyunu artırdığını görüyoruz. Orta Anadolu, sağ siyasetin kalbidir. Bloklar arasında geçiş olmaz. Yani sağdan sola ya da soldan sağa oy geçmez. Trafik milliyetçiler ile muhafazakarlar arasında olur. Bu seçimde muhafazakarlardan milliyetçilere bir geçiş oldu. Oylar Ak Parti’den MHP’ye geçti. En önemli neden HDP faktörü. HDP’nin gücünü artırması ve parlamentoya güçlü bir şekilde girme ihtimali Türk milliyetçiliğini tetikledi. Silahların bırakılmaması, 6-7 Ekim olayları soru işaretlerinin endişeye dönüşmesine yol açtı. Ak Parti endişeleri yok edebilecek politikalar ortaya koyamadı. Hal böyle olunca da MHP faktörü ortaya çıktı. MHP; Ak Parti’ye oy veren kendi seçmenini ayrıştırmak için sert bir dil kullandı. Sert üslup karşılık buldu. Davutoğlu’na değil Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yüklendi. Bahçeli bu büyük güce sert darbe vurarak oy kopardı.
‘ÜLKE BÜTÜNLÜĞÜ ENDİŞESİ’
Prof. Dr. Özer Sancar (Metropol Araştırma Şirketi’nin Başkanı): (Radikal’deki yazısından) 2011’ye göre oyunu artırdı. Yürüttüğü kampanyanın fazla bir etkisi olduğunu söylemek mümkün değil. AKP’den özellikle ülke bütünlüğü endişesi taşıdığı için uzaklaşan milliyetçi seçmenlerin MHP’yi ideolojik olarak kendilerine yakın bulması MHP’deki artışı açıklayan ana etmendir. Ayrıca mart ayı sonlarına kadar oy seviyesi yüzde 17-18 seviyesine ulaşmışken yüzde 16 oyla seçimi tamamlaması, MHP’nin bu süreci pek de başarılı yürütemediğini göstermektedir.
‘BAŞARI YOK’
- Bekir Ağırdır (KONDA - T24): CHP ve MHP için başarıdan söz edilemez. 17 Aralık’tan, Gezi’den, Cumhurbaşkanı’nın tavırlarından sonra bile CHP ve MHP toplamda oylarını arttıramadıysa, başarıdan nasıl söz ederiz?
‘ESKİSİNDEN DAHA GÜÇLÜ’
- Vahap Coşkun (Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi): MHP’nin muhalefet partileri açısından başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Parlamentoda eskisinden daha güçlü bir şekilde yer alacaklar. Burada MHP’nin başarısında AK Parti seçmeninin MHP’ye yönelmiş olmasının etkisi var. AK Parti içerisindeki problemlerden kaynaklandığı kanaatindeyim. Düzgün bir politika yürüttü MHP. Bu açıdan başarı da elde etti.
Karadeniz patlaması
- Karadeniz’de neredeyse tüm illerde oylarını artıran MHP en büyük artışı yüzde 12’yle Karabük’te yaşadı. Bunun dışında Sinop’ta yüzde 8.7, Gümüşhane yüzde 9.9, Artivin’de yüzde 9.2 gibi yüksek oranlarda oylarına katkı sağladı.
- MHP’nin oylarını yükselttiği bölgelerden biri İç Anadolu Anadolu. 2011 seçimlerine göre Kayseri’de yüzde 9, Kırşehir’de yüzde 11, Çankırı’da yüzde 5, Nevşehir yüzde 9, Sivas yüzde 9, Yozgat yüzde 9, Kırıkkale yüzde 10, Aksaray yüzde 13, Niğde yüzde 6, Karaman yüzde 4, Konya yüzde 3, Eskişehir yüzde 2 oylarını artırdı.
- Ege’de AK Parti’den oy aldığı değerlendirmesi yapılıyor. Afyon’da yüzde 6.8, Manisa’da yüzde 6.6, Uşak’ta da yüzde 11.1 artış oldu.
- Doğu Anadolu’da Kars ve Iğdır’da düşüş yaşanırken, Erzurum’daki yüzde 10.3, Erzincan’daki yüzde 7.6 artış dikkat çekici. MHP’nin tüm Türkiye’de en fazla oyunu arttırdığı il ise yüzde 14.8 ile Kilis oldu.
- MHP, kalesi olarak gördüğü Osmaniye’de birinciliği göğüsleyerek, yüzde 40.36’lık oyla iki milletvekilini Meclis’e gönderdi. MHP, üç büyük kentte de oyunu yükseltmiş görünüyor. İstanbul’daki artış yüzde 1.6, İzmir’de yüzde 2.5, Ankara’da ise yüzde 3.3 oldu.
- Adıyaman, Ağrı, Amasya, Ardahan, Artvin, Bartın, Batman, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Çankırı, Çorum, Diyarbakır, Düzce, Edirne, Erzincan, Hakkari, Karaman, Kars, Kırklareli, Malatya, Mardin, Muş, Ordu, Iğdır, Rize, Siirt, Sinop, Şanlıurfa, Şırnak, Van ve Yalova.
