Dolaylı Tümleç Nedir, Nasıl Bulunur? Dolaylı Tümleç Özellikleri Ve Örnekleri Nelerdir?

Her soru cümlenin uzaklaştırma etkisinde mi yoksa yakınlaştırma etkisi altında mı olduğunun cevabını bulmaya yardım edecektir. Dolaylı tümleç Türkçe dersleri ve gündelik yaşamda sık kullanılan bir ifadedir.

Yükleme sorulan her soru merak eden kişiyi cevaba yaklaştırmaktadır. E- den- de şeklinde görülebilen dolaylı tümleç ifadeleri kolaylıkla bulunabilmektedir. En kolay öğrenme yöntemlerinden biri olan soru sorma becerisi özellikle çocuklara kazandırılmalıdır. 

Dolaylı Tümleç Nedir, Nasıl Bulunur?

Türkçe, yaşayan en zengin dildir. Pek çok yardımcı unsurla da zenginliği ve ifade derinliği artmaktadır. Dil Bilgisi bölümünde incelenen dil yardımcı unsurları arasında dolaylı tümleç de bulunmaktadır. Dolaylı tümleç fiile ek olarak geldiğinde yakınlaştırma – uzaklaştırma etkisi meydana çıkarmaktadır. Bu nedenle dolaylı tümleç tamlayıcı olarak ifade edilmektedir.

Dolaylı tümleçler; de – den – e ekleri olarak fiilin etkisini değiştirmektedir. Örnek; Bizim tatil lüksümüz olmadığından, yazları köye gideriz. Ders çalışmak için kütüphaneye giderim. Bütün eksiklerimi kütüphane de bulunan kaynaklardan buluyorum. Burada dolaylı tümleç ekini kütüphane almaktadır. Köye gideriz cümlesine bakıldığında ise köy öğesi öne çıkmaktadır.

Evden acele çıkınca anahtarımı unuttum. Hangi ev? Ne zaman çıktın? gibi soru türetilerek ev öznesinin dolaylı tümleç eki aldığı görülebilir.

Bahçe de açan çiçekleri görünce çok mutlu oldum. Bahçe kimin? Hangi bahçe de çiçek var? Gibi pek çok soru sorularak bahçedeki çiçekler ve sahibi hakkında cevaplar bulabilirsiniz. 

Dolaylı Tümleç Özellikleri ve Örnekleri Nelerdir?

Dolaylı tümleç özellikleri uzaklaşma ve yakınlaşma etkisi oluşturmasıdır. Dolaylı tümleci cümle içinde kolaylıkla bulabilmek mümkündür. Ve dolaylı tümleci en kolay bulma şekli soru sormaktır. Dolaylı tümleç soruları ise cümle içinde yükleme yöneltilmelidir. Dolaylı tümleç soruları, nasıl bulunur? Hangi sorulardır merak edenler için tüm sorular dolaylı tümlece sorulabilir. Örnekler;

Nerede?

Nereden?

Nereye?

Kimden?

Kime?

Neden?

Neye? Şeklinde sıralanabilmektedir. Soru yöneltilmesi gereken öğe ise yüklemdir. Yükleme sorulan her soru ise cümle içinde bulunan dolaylı tümleci tanımlamaktadır. Türkçeyi doğru kullanarak, gelecek nesillere doğru aktarabilmek için her detay önemle korunmalıdır.

Dolaylı tümleç ya da yer tamlayıcı ifadelerini doğru anlayıp, hak ettiği şekilde kullanabilmek için Türkçe’ ye hâkim olmak gerekmektedir. Örnek olarak;

Ağaçtan kâğıt yapılmaktadır. Cümlesinde sorulabilecek sorular, Neden? Kâğıt neden ağaçtan yapıldı?

Ağaçtan kâğıt Nasıl yapılır?

Ağaç olmasa kağıt olmayacak mı? gibi sıralanabilir. Burada yüklem ağaçtır, ana öğe olarak ağaç kullanılmaktadır.

Türkçe kelimelerle cümle kurarken istendiği gibi zenginleştirilebilir. Tamlayıcı ya da dolaylı tümleç bu konuda geniş anlam taşımaktadır.