Divan edebiyatı 11. yüzyılda Anadolu'da tasavvuf ile ortaya çıkmış bir edebiyat türüdür. Bu edebiyat türünün gelişmesinde Aşık ve Tekke Edebiyatı temsilcilerinden Mevlana, Kaygusuz Abdal ve Yunus Emre'nin payı büyüktür. Yaklaşık 600 yıl boyunca hüküm süren Osmanlı Devleti'nde etkili olan divan edebiyatı, Tanzimat Dönemi ile birlikte eski gücünü yitirmiştir.�
Divan Edebiyatı Özellikleri Nelerdir?
1- Divan edebiyatında gazel, tahmis, hiciv, kaside başta olmak üzere birçok nazım türü vardır.
2- Bir hikayenin anlatıldığı, olay örgüsüne sahip nazım türüne mesnevi denir.
3- Leyla ile Mecnun, Ferhat ile Şirin gibi mesnevilerde ilahi aşk anlatılır.
4- Divan edebiyatının temelini tasavvuf oluşturur.
5- Şairin eserlerinde çizdiği sevgili portresi, tıpkı ideal aşk gibi kusursuzdur.
6- Sevgilinin boyu servi ağacına, dudakları goncaya, yanakları güle benzetilir.
7- Divan şairlerine göre ruhlar Galu-Bela ya da Bezm-i Alem'de, Allah'a söz vermişlerdir. Bununla birlikte Allah'ın Galu-Bela'daki tecellisine cemal denir. Cemal, ilahi güzellik anlamına gelir.
8- Aruz vezniyle yazılan şiirlerde ağır bir dil kullanılır.
9- Sevgili, aşığa sürekli zulmeder. Bazen de lütufkar davranır. Divan şiirinde anlatılan aşk, platonik bir aşktır.
10- Divan şiirinde, ahiret, yeniden diriltilme, fenafillah, bekabillah gibi dini konulara da yer verilir.
Divan Edebiyatının Temsilcileri ve Örnekleri Nelerdir?
1- Nev'i
Muhtesip kahve-furula ne taaddi eyler
Yoksa kafir mi olur içse Müslüman kahve
İrte derse çıkamaz, gece kitaba bakamaz
Eğer içmezse müderris iki fincan kahve
2- Naili
Zerrelerdir mümkünat olmuş vücudun mihrişan
Suret-i manide peyda vü nihansın bi-güman
3- Sükkeri
O şem-i hüsne niyaz ettikçe serkeş olur
Yanıp yıkılsam önünde gazaptan ateş olur
Egerçi evvel-i ışkın belası bir görünür
Cefa vü naz ü itab ü firak ile beş olur
4- Enveri
Çeşme-i hayvana gönül akıtmayan kimseler
Bu dünyaya hayvan gelir hayvan gider
Enveri'ye devr-i hüsnünde nazar kıl bir nazar
İki gözüm göz yumup açınca bu devran geçer
5- Beliğ
Saki humar kesti emanım piyale vir
Azade kıl bendeni gamzan sevaba gir
6- Misli
Kimi pervaz eyleyip ulviye kimi sufliyet
Pasban-ı bağban-ı bülbül-i gülzar mest
Mah ü mihr ü sal ü şehr ü hak ü ab ü dud u bad
Heft-i derya asumanı kevkeb-i seyyar mest
7- Mesihi
Dedim yüzüne karşı bakayım mı ne dersin
Güldü dedi naz eyleyerek öyle mi bak bak
Bezm i gam ı mihnette Mesihi'ye demadem
Kanlar içirir mey diye bu cam-ı muallaj
8- Nedim
Beni mahrum-ı bezm-i vals eden mest-i müdam olsun
Dil-i mecruhumun kanını içenler şad-kam olsun
9- Nabi
Lütuf ile hased-i bed-haha nedamet gelmez
Telh olan meyveye sükkerle halavet gelmez
10- Rami
Nevbahar oldu yine hükmünü verdi gerdun
Cuylar taştı olup silsile-i cünban-ı cünun
Maraz-ı ışka ne mümkün ki ilaç etse tabip
Hasta-ı ışka deva eylemez Eflatun
