Devletten vatandaşa kötü sürpriz
Hükümet, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşmeleri süren çalışma hayatına ilişkin torba tasarıya, milyonlarca vatandaşı ilgilendiren çarpıcı düzenlemeler ekliyor. Önergeler, şu düzenlemeleri içeriyor:
* EVİN ALTINDAN METRO, ÜSTÜNDEN TELEFERİK: Kamulaştırma yapılmadan, “kamu yararı” denilerek evler başta olmak üzere taşınmazların altından metro, üzerinden ise teleferik gibi ulaşım hatları ile her türlü köprü, metro ve benzeri raylı taşıma sistemleri yapılabilecek. Bu düzenlemenin gerekçesinde metro, raylı sistem, teleferik veya köprü yapımlarının çoğu zaman taşınmaz maliklerinin haklarını engellemediği vurgulanarak, bu uygulamanın kamulaştırma maliyetini oldukça azaltacağı vurgulandı. Gerekçede bu uygulamanın, “taşınmazların maliklerinin mülkiyet haklarının engellenmesi, can mal güvenliğine ilişkin gerekli tedbirlerin alınması şartına bağlanması” zorunluluğuna dikkat çekildi. Bu düzenlemeyle, İstanbul başta olmak üzere Ankara ve İzmir gibi metropol kentlerde metro ve raylı sistemler, köprü ve teleferik sistemlerinin kurulmasında, yüksek kamulaştırma maliyetinden devlet kurtulmuş olacak.
* GERİ ALMADA FAİZ UYGULAMAYACAK: Mal sahibi ve mirasçıları, kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek faiziyle birlikte 3 ay içinde öderse, taşınmaz malı geri alabilecek. İade işleminin kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra bir yıl içinde gerçekleşmesi halinde, kamulaştırma bedeline faiz uygulanmayacak. Taşınmaz malı geri almayı kabul etmeyen mal sahibi veya mirasçılarının geri alma hakları düşecek.
* 5 YIL GEÇERSE İADE DE YOK DAVA DA: Kamulaştırma amacına uygun olarak kullanılamayacağı anlaşılan taşınmaz mallar kamulaştırmanın kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde iadeye konu olabilecek. 5 yıl geçtikten sonra, kamulaştırılan malın malikleri veya mirasçıları herhangi bir hak, bedel veya tazminat isteyemeyecek ve dava açamayacak.
* BOĞAZDAKİ YALILARA emlak VERGİSİ: Büyükşehir belediyeleri sınırları içinde kalan ve, “Korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarından” ticari faaliyetlerde kullanılanlar hakkında emlak vergisinin yarısı ve çevre temizlik vergisinin tamamı alınacak. Buna göre, Mısır Çarşısı ve Kapalıçarşı gibi tarihi binalarda bulunan işlerleri emlak vergisinin yarısını, çevre temizlik vergisinin tamamını ödeyecek. Kesin yapılaşma yasağına aykırı olarak yapılan yapılardan da bu binalar yıkılıncaya kadar emlak ve çevre temizlik vergisi alınacak. Boğaziçi Kanunu’na göre boğaziçi sahil şeridi veya ön öngörüm bölgesinde konut veya işyeri olarak kullanılan taşınmaz kültür varlıklarından da emlak vergisini ve çevre temizlik vergisi tahsil edilecek.
* MERALARA KENTSEL DÖNÜŞÜM: Bakanlar Kurulu’nun kentsel dönüşüm ve gelişim projesi alanı olarak ilan edilen mera, yaylak ve kışlak gibi yerlere kamu yatırımı yapılabilecek.
* DERE KENARINA BİNA YAPAN YANDI: Su yapılarına zarar verenler, dere yataklarında DSİ’den izinsiz daraltıcı her türlü yapı yapanlar ve mevsimlik akışlı olsa dahi dere yataklarını tarla haline dönüştürenlere 3 bin TL ceza verilecek. Bunu bir şirket yaparsa ceza 10 bin TL olarak uygulanacak. Ayrıca dere yataklarının üzerine yapı yapan veya dere yatağı kapatanlar ile yer altı sularına izinsiz besleme yapanlara 15 bin TL ceza kesilecek. Bunu bir şirket yaparsa ceza 50 bin TL’ye çıkarılacak.
* HES DENETİMİ: Elektrik üretmek amacıyla yapılan HES tesislerinin baraj, regülatör, yükleme havuzu, tünel, kanal, borulu isale hattı gibi su yapısıyla ilgili kısımları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılacak baraj, gölet ve regülatör gibi su yapılarının denetimi zorunlu olacak. Bu denetimi yaptırmayanlara megavat başına 5 bin TL ceza kesilecek, 30 gün içinde gerekli denetim müracaatı yapılmazsa su kullanım hakkı anlaşması iptal edilecek.
* SU SAATİNİ BOZANA 5 BİN TL CEZA: Su tahsis belgesi olmadığı halde veya tahsis edilen suyu tahsis amacı dışında kullanan veya satan gerçek kişilere 2 bin TL, tüzel kşilere 10 bin TL ceza verilecek. Bu kişiler su kullanımından men edilecek. Tekrarı halinde ceza 5 katına çıkarılacak. Su tahsis belgesinde belirtilen miktardan daha fazla su kullananlara metreküp başına 5 Türk Lirası ceza verilecek. Ölçüm cihazını (su saati) bozanlara 5 bin TL ceza kesilecek.
* ÖĞRENCİ BORÇLARINA 5 YIL TAKSİT: Yurtdışına gönderilen öğrenciler ve öğretim üyelerine, ödemelerden kaynaklanan devletin alacakları faiz işletilmeden yeniden yapılandırılarak. Döviz borçları ise ödemenin yapıldığı tarihteki kur üzerinden hesaplanacak, ancak kanuni faiz işletilecek. Borçlu öğrenci ve öğretim üyelerinin bugüne kadar ödedikleri miktarlar ise toplam borçtan düşürülerek hesaplama yapılacak. Borçlar 5 yıl taksitlendirilecek.
