Deprem sırasında çıkan ışık nedir? Deprem anında ışık patlaması neden olur?
Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremler can kaybına neden olurken sarsıntı anında gökyüzünde çıkan ışıklar da vatandaşların merak konusu oldu. Önceki yıllarda deprem anında ışık patlamalarının nedeninin fay hareketleriyle ilgili olduğu ifade edilmişti. Peki deprem sırasında ışık patlaması neden olur? Deprem anında çıkan ışık nedir, ne anlama geliyor?
Sismik enerjinin ısıya dönüşme olayı olarak tarif edilen deprem ışıkları, 6 Şubat'ta Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremler sırasında da gökyüzünde oluştu. Binlercfe insanın can kaybına neden olan ve hali hazırda arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği Kahramanmaraş, Gaziantep, Hatay, Adıyaman, Osmaniye, Diyarbakır, Mersin ve Malatya'da hissedilen sarsıntı sırasında ışık patlamalarına da şahit olundu. Peki deprem anında çıkan ışık nedir?
DEPREM ANINDA ÇIKAN IŞIK NEDİR?
Deprem ışıklarının gökyüzünde görülmesi iki gruba ayrılır:
Depremden birkaç hafta önce beliren ve genel olarak merkez üssüne yakın yerlerde görülen deprem ışıkları...
Depremle eş zamanlı oluşan ve merkez üssüne yakın yerlerde görülen deprem ışıkları...
DEPREM SIRASINDA IŞIK PATLAMASI NEDEN OLUR?
Deprem ışıklarının görülmesine ilişkin Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcı Prof. Dr. Ali Pınar, "Deprem ışıkları, deprem sırasında çıkan enerjinin ısıya dönüşme olayıdır" dedi.
Pınar, "Fay üzerinde biriken enerjinin yüzde 90'ı ısıyla ortaya çıkar. O hareketle büyük bir ısı oluşur. Gökyüzünde ışık patlamalarının nedeni de bu ısıdır" yorumunda bulundu.
SİSMİK ENERJİ NEDİR?
Sismik dalga, yer kabuğunda yaşanan ani enerji boşalımı sırasında meydana gelen dalgalanmalardır. Deprem sırasında ortaya çok miktarda enerji çıkar. Ortaya çıkan enerjinin bir kısmı faylanma ile birlikte kayaçların deformasyonu için kullanılır. Geri kalan kısmı, ortam özelliklerine bağlı olarak yer içerisinde elastik dalgalar halinde yayılmaya devam eder.
GÖKYÜZÜNDE NEDEN IŞIKLAR BELİRİYOR?
Deprem analistleri tarafından bu zamana kadar yapılan açıklamalarA göre bir deprem öncesinde ve sırasında dolomit, ve riyolit gibi bazı kaya türlerindeki iyonlaşmayı takiben, iyonların kayalardaki çatlaklardan yukarı doğru hareket etmesine dayanmaktadır. Bu iyonlar atmosfere ulaştıklarında, hava ceplerini iyonize ederek ışık yayan plazma oluşturabilir.
