Çoklu baro sistemi nedir? Yürürlüğe giren çoklu baro sistemi hangi ülkelerde uygulanıyor?

Türkiye Barolar Birliği ve 80 baronun karşı çıktığı, ‘çoklu baro'nun sistemi Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kanun, baroların kuruluş ve tasfiyesi, baroların Türkiye Barolar Birliği’nde (TBB) nasıl temsil edileceği, baroların CMK, adli yardım ve bazı kurul ve komisyonlardaki görevleri, kıyafet özgürlüğü, yeni avukatlara kesenek indirimi ana başlıklarında düzenleme içeriyor. Peki, çoklu baro sistemi nedir?

ÇOKLU BARO SİSTEMİ NEDİR?

Türkiye Barolar Birliği (TBB), tek olacak ve varlığını sürdürecek. Ancak illere çoklu baro sistemi getirilecek. Çoklu barolar, belli bir üye sayısının üzeri için mümkün olabilecek.

Bin veya iki bin üyesi olan illerde çoklu baro kurulmasına izin verilecek. Bin üye baz alınırsa 20, iki bin üye baz alınırsa 7 ilde çoklu baro kurulabilecek.

Çoklu barolar da üyelikleri oranında Türkiye Barolar Birliği’ne delege gönderecek. Yeni kurulacak barolar dahil olmak üzere, her barodan 3 delege ve her 1000 üyeden de bir delege, ayrıca her 10 bin üyeden ise ekstra 1 üye sistemi getirilecek.

Her baro kendi üyelerinin disiplin ve denetimlerine bakacak. Suç işleyen avukatın soruşturmadan kurtulmak için başka bir baroya kayıt yaptırabilmesinin önü ise kapalı.

ÇOKLU BARO SİSTEMİ UYGULAYAN ÜLKELER

Çoklu baro sistemini kullanan ülkeler arasında Fransa, Almanya, ABD, İngiltere ve Mısır yer alıyor. Birden fazla baro sistemi, ABD’de 8 eyalette kullanılıyor. Ayrıca, 200’den fazla barosu olan Fransa’da en küçük baronun 9, en büyük Paris Barosu’nun ise yaklaşık 25 bin üyesi var.

İngiltere’de de Ceza, Ticaret veya Aile Hukukçuları Barosu gibi çeşitli barolar bulunuyor. Almanya’da ise 27 bölge barosunun haricinde, Federal Yüksek Mahkeme’ye akredite olan avukatların da üye olabildiği barolar da mevcut.

BAROLAR KANUNU YAYIMLANDI

Kanuna göre, avukat sayısı 5 binden fazla olan illerde asgari 2 bin avukatla yeni bir baro kurulabilecek. Bu şartlara göre bugün itibarıyla barolara kayıtlı avukat sayısı dikkate alındığında birden fazla baro, yalnızca İstanbul, Ankara ve İzmir'de kurulabilecek.

Yeni baro kurmak için gereken 2 bin şartına, baro levhasına kayıtlı olmasa da kamu avukatlarıyla KİT avukatları da dahil olacak.

Avukat, aynı ilde birden fazla baro varsa herhangi birine kayıt olabilecek.

Dört kişilik kurucular kurulu, iki bin avukatın imzasını alarak kuruluş işlemlerini 6 ayda tamamlayacak. TBB, kuruluş işlemlerini yerine getirmek üzere kurucular kurulunu görevlendirecek. Kurucular kurulu, yeni baronun genel kurulunu toplayacak ve genel kurulda yeni baronun organları seçilecek. Seçim sonucunun TBB'ye bildirilmesi üzerine baro, tüzel kişilik kazanacak.

Aynı ilde yeni bir baronun kurulması halinde barolar tüzel kişilik kazanma tarihine göre o ilin adıyla numaralandırılacak. Buna göre mevcut barolar bir numaralı baro olacak.

Kuruluşu tamamlanan baronun ilk seçimli olağan genel kurulu, kuruluşu takip eden ve son rakamı çift olan yılın ekim ayının ilk haftası içinde baro başkanının daveti üzerine toplanacak. Böylece tüm baroların seçimleri aynı tarihte yapılacak.

Avukat sayısının iki binin altına düşmesi halinde TBB, ilgili baroya yazılı bildirimde bulunacak ve 6 ay içinde kuruluş için gerekli olan asgari avukat sayısı sağlanamazsa o baro tasfiye edilecek.

Barolar birliğinde temsil

Her baro, TBB Genel Kurulunda, baro başkanı ile sabit 3 delege ve her 5 bin avukat için ilave 1 delegeyle temsil edilecek.

Kuruluş tarihine bakılmaksızın tüm barolar için, baro organlarının seçimi 2 yılda bir ekim ayının ilk haftası içinde, TBB organlarının seçimi ise 4 yılda bir aralık ayı içinde yapılacak. Seçimler, sonu çift rakama tekabül eden yıllarda yapılacak.

TBB Başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri seçimleri ise Aralık 2020'de yapılacak.

TBB Genel Kurulunun olağanüstü toplantısı, 10 yerine 25 baronun yönetim kurulunun yazılı talebiyle gerçekleştirilecek.

CMK ve adli yardım

Birden fazla baronun bulunduğu illerde adli yardım bürosu, baroların eşit olarak temsili esas alınarak oluşturulacak. Büroda görevlendirme, o ildeki avukatlar arasında eşitlik gözetilerek yapılacak.

Birden fazla baro kurulan illerde, özel kanunlardan kaynaklanan kurul ve komisyonlara avukat görevlendirilmesi, baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak yapılacak.

Avukatlar mahkemelere, TBB tarafından şekli belirlenen cübbeyle çıkacak. Avukatlara, staj dönemi de dahil baro ve birliğin iş ve işlemleri ile mesleğin icrası kapsamında kılık ve kıyafetle ilgili herhangi bir zorunluluk getirilemeyecek.

Yeni avukatlar, mesleklerinin ilk 5 yılında, kayıtlı olduğu baronun öngördüğü aidatı yarı oranında ödeyecek.