Çok kritik açıklama! Modeli de tarihi de belli oldu...
TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Prof. Mustafa Şentop, başkanlık içeren yeni anayasa teklifinin Meclis'e artı-eksi 10 gün içinde sunulabileceğini, yüzde 90 oranında da ABD modeli başkanlık öngördüklerini açıkladı.
TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Ak Partili, Prof. Mustafa Şentop, Habertürk'ten Kübra Par'a konuştu.
Mevcut anaya üzerinde değişiklikler yapılacağını açıklayan Şentop, 10 gün içinde başkanlık teklifinin Meclis'e gelebileceğini belirterek "Üniterlik, Türkiye açısından vazgeçilmez bir zorunluluktur. Anayasa’nın 4’üncü maddesi; ilk 3 maddenin değiştirilemeyeceğini, değiştirilmesinin teklif edilemeyeceğini söylüyor. Biz şu anda yeni bir Anayasa yapmıyoruz. Eğer yeni bir Anayasa yapmıyorsak, zaten ilk 4 maddeye dokunma imkânımız da yok" ifadelerini kullandı.
İşte Şentop'un açıklamalarının satır başları:
1982 Anayasası’nı kaldırıp yerine yeni baştan yazılmış bir Anayasa getirmiyoruz, çünkü şu anki Meclis aritmetiğiyle bunu yapabilme seçeneğimiz yok. Tek seçenek, mevcut Anayasa üzerinde değişiklik yapmak. O değişikliklerden de zaruri olanları öne almak ve en azından 2 partinin uygun bulacağı hususları öne çıkarmak gerekiyor. Sayın Bahçeli’nin ifade ettiği gibi hükümet sistemiyle, daha doğrusu başkanlık sistemiyle ilgili bir tartışma var. Bu merkezde olmak üzere, yapılabilmesi mümkün olan diğer konuları da içine alacak şekilde bir değişiklik yapılabilir. Ama şu anda madde sayısı vermek doğru olmaz. Ayrıca yeni bir Anayasa için yeni bir Anayasa yapım usulü benimsenmeli. Yöntemle ilgili bir çalışma yapılmadığı için ve bugünkü tabloda 367’yi geçmeyeceği için önce referanduma gidilmeli. Sonra yeniden yeni Anayasa yapımı ile ilgili bir çalışma yapılabilir ki bu çok uzun bir iş...
ARTI-EKSİ 10 GÜN
Net tarih söylersem sıkıntı olur! (Gülüyor) Teklifimizle ilgili çalışmaların kabası bitti. İnce işçilikler ve bazı siyasi tercihler yapmak lazım. Benim kanaatim, azami artı-eksi 10 gün içinde Meclis’e böyle bir teklif verebilmek mümkün. Ondan sonraki süreçle ilgili bir takvim vermek zor. Bütçe görüşmeleri aralık ayında yapılacak. İçtüzüğe göre o sırada Meclis’te başka bir konu görüşülemez. Teklifimizin önce TBMM Anayasa Komisyonu’nda görüşülmesi lazım. Teamüllere göre bütçe sırasında komisyonlar da başka konuda çalışmıyor ama öncesinde kasım ayı var,o sırada görüşülebilir. Bizi etkileyen bir başka takvim daha var. Meclis’te görüşülmüş, Cumhurbaşkanı tarafından onaylanmış değişiklik önerilerinin Resmi gazete’de yayımlandıktan 60 gün sonraki ilk pazar gününde referandum yapılması lazım. Bu parametrelere baktığınız zaman, artı-eksi 10 gün içinde getirebiliriz.
MHP TAM BAŞKANLIĞA SICAK BAKMAZ İSE...
Bizim düşündüğümüz sistem tam başkanlık. Bunu Sayın Erdoğan, ilk kez 2003’te bir televizyon programında dillendirmişti. O tarihten bu yana AK Parti’nin görüşü başkanlıktır. Çalışmalarımız da bunun üzerine kurulu. Mevcut sistemin bu şekilde yürümesi mümkün değil. Bizim açımızdan ideal olan başkanlık. Bu mutlaka denenmeli. Ama olmuyorsa da bugünkü mevcut düzeni biraz daha iyileştirebilecek bir düzenleme olabilirse onu da düşünmek, değerlendirmek lazım. Bir Mecelle kaidesi, “Bir şey tamamıyla elde edilemiyorsa, tamamıyla da terk edilmez” der. Dolayısıyla ne kadar mümkünse o kadar yapmak lazım.
YÜZDE 90 ABD MODELİ GİBİ OLACAK’
Önerdiğimiz model, çok büyük oranda ABD’ninki gibi olabilir. “Türk tipi” derken o modelden farklılaşan hususları ifade ediyoruz. ABD’dekinden farklı olarak biz federal değil, üniter başkanlık ve tek meclis öneriyoruz. Bir de doğrudan tek derecede seçim olacak. Bazı atamalarla ilgili farklar da olabilir. Bunun dışında ABDsistemine yüzde 90 oranda benziyor diyebilirim.
