'Çok boyutlu bir oyun var'

Bu haftanın en önemli olayı, Kuzey Irak Kürt Yönetimi Lideri Mesud Barzani’nin, hükümetin davetiyle hafta sonunda Diyarbakır’a gelecek olması. Bu ziyarette Kürtlerin efsaneleşmiş müzisyeni Şivan Perwer’in İbrahim Tatlıses’le bir konserde düet yapacak olmasının haberlerde öne çıktığını gördük.

Fakat işin asıl önemli kısmı Barzani’nin ziyaretinin ne anlama geldiğiyle ilgili. Gazetelerin köşelerinde dün başlayan bu konudaki yorumlar bugün de sürüyor.

Barzani’nin ziyareti AK Parti’nin seçim yatırımı mı? BDP ziyarete neden soğuk bakıyor? ‘Kürt açılım süreci’ hızlanacak mı?

Köşe yazarları bugün bu sorulara farklı yanıtlar verdi…


Güneri Civaoğlu (Milliyet);
ÇOK BOYUTLU BİR OYUN VAR

TÜRKİYE‘nin güneyinde, PKK’nın Suriye uzantısı PYD’nin “Kürt yönetimi” oluştu.
Köktenci İslami güçlerle çatışmada çökmedi, tam tersine püskürttü, egemenlik alanı kurdu.
Buna Kuzey Irak Kürtlerinin lideri Barzani hiç de sempatiyle bakmıyor.
Barzani’nin Diyarbakır’a gelerek Başbakan Erdoğan’la görüşecek olması, “birliktelik mesajı” iki aksın kesişmesi anlamına geliyor.
Bir tarafta “Türkiye-Barzani” öte tarafta “Kandil-PYD” aksları...
Ortada çok boyutlu bir oyun var.


Serpil Çevikcan (Milliyet):
AKILCI VE ‘DUYGUSAL’ POLİTİKA

Ankara, Bağdat’taki merkezi yönetimle bozulan ilişkilerin düzeltilmesi yönünde ciddi adımlar atarken eşzamanlı olarak Kuzey Irak’la uzunca bir süredir kurulan ortaklığın tabiri caizse çantada keklik sayılmaması gerektiğini gösteren akılcı bir politika izlemeye çalışıyor.

KDP ile PKK arasındaki geleneksel rekabet zaten biliniyor. Üstelik Diyarbakır ziyareti, Kuzey Suriye’deki gelişmelerin Barzani ile PYD arasındaki ilişkiyi kopardığı, bunun örgüt ve BDP’nin bakışını etkilediği bir dönemde gerçekleşiyor.
Çözüm sürecine desteğini başından beri net ifade eden Barzani’nin ziyaretinin bu mesajın pekiştireceği bir atmosferde geçeceğine de kuşku yok.

Ve nihayet işin, “tamamen duygusal” boyutu da var. Büyük enerji transferi anlaşmaları, Türkiye için hem Kuzey Irak hem de Bağdat yönetimi ile sıkı işbirliğini zorunlu kılıyor.


Cengiz Çandar (Radikal):
BAŞBAKAN’IN SİYASET BAŞARISI

Kim ne derse desin, Mesut Barzani’nin yanında Şivan Perwer’le birlikte Diyarbakır’a Tayyip Erdoğan ile görüşmeye gelmesi, Başbakan’ın hesabına ve hanesine bir ‘siyaset başarısı’ olarak kaydedilecektir.

Olayın kendisinin yol açacağı sonuçlar, ‘seçim yolu’nda Tayyip Erdoğan’ın kazanmayı umduğu puanların ötesindedir. İşin bu yönüne Ahmet
Türk de işaret etmiş ve Barzani’nin Erdoğan’la görüşmek üzere Diyarbakır’a geleceğini öğrenmenin ‘şaşkınlığını yaşadığını’ söyleyerek, Iraklı Kürt lidere sitem dolu mesaj göndermiştir. Şu sözlerle:

“Bütün Kürtlerin gözü Sayın Barzani’de... Sayın Barzani’nin Başbakan’ın daveti üzerine Amed’e gelecek olması sanırım Kürtler arasında büyük tartışmalara neden olur. Bizim amacımız Barzani’yi tartışmak değil ve tartışılmasını da istemiyoruz. Ama Sayın Barzani’nin bu ziyaretinden sonra vereceği mesajlar önemlidir. Yapacağı açıklamalar bizi daha net bir sonuca götürür. Ama elbette ki Kürt halkının beklentileri doğru okuması lazım... Birileri bunu önümüzdeki seçimler için Diyarbakır’a davet etmiş olabilir. Bu ihtimali de halk tartışıyor...”
Aslında, Mesut Barzani’nin KDP’si ile PKK’lıların yönetimindeki KCK’nın Suriyeli parçası olan PYD arasında son haftalarda belirgin bir sürtüşme ortaya çıkmıştı. Bu arada bizzat PYD’nin arkasında duran PKK-BDP hattı ile Barzani’nin de ‘aynı dalga boyunda bulunmadığı’ ortadaydı. Öyle ki, iki kez ertelendikten sonra 24-25 Kasım’da Erbil’de yapılması söz konusu olan tarihteki ilk ‘Kürt Ulusal Konferansı’ yine ve üstelik tarih belirlenemeden ertelendi.

Deniz Zeyrek (Radikal):
İKİ FARKLI YAKLAŞIM

BDP’liler, ziyareti ‘siyasi’ buluyor ve iki hedefinin olduğuna inanıyor. BDP’ye göre ilk hedef ‘dindar Kürtler’i BDP’den koparmakta Barzani’den yararlanmak. İkinci hedef ise “Suriye’deki Kürtlerin temsilcisi PYD’ye karşı Barzani’yi öne çıkarmak..” Hükümet ise işin diplomasi ve çözüm süreci boyutuyla ön plana çıkarmak istiyor. Başbakan’ın Danışmanı Milletvekili Yalçın Akdoğan, “Bu siyasi bir ziyaret değil. Fırsat olarak görmek lazım. Çözüm sürecine olumlu katkı sağlayabilir” diyor.

‘DİNDAR KÜRTLER’ UNSURU
Halkların Demokratik Partisi (HDP) oluşumunda BDP’li vekil Altan Tan’ın gündeme getirdiği ‘Dindar Kürtler’ unsuruna dikkat çekilirken, Barzani’nin Şırnak, Silopi gibi bölgeler başta, Kürt bölgesindeki aşiret ilişkilerini seçimlerde AK Parti’ye destek için kullanacağı iddiası da dillendiriliyordu. Kuzey Irak’tan bir grup siyasetçinin gelip bölgede görüşmeler yaptığı bilgisi de BDP kulislerinde konuşuluyor.


Yasin Doğan (Yeni Şafak):
‘SÜREÇ’İ HIZLANDIRACAK

Barzani, yapacağı ziyaretin de, vereceği mesajların de ne anlama geleceğini bilebilecek bir tecrübeye sahiptir. Bunları küçük hesaplarla değerlendirerek basit siyasi polemikler yapmak ucuz bir yaklaşım olur. Samimi olarak çözüm isteyen insanların sorumlu tavrı, büyük resme bakmak ve sürece katkı yapan bir atmosfer oluşmasını sağlamak şeklinde olmalıdır. Diyarbakır programı ve Barzani ziyareti, süreç açısından önemli bir 'hızlandırıcı rol' oynayacaktır. 'Süreç kalıcı olsun' şeklinde yapılan çağrıların gereği de buna arka çıkmaktır.


Muharrem Sarıkaya (Habertürk):
DİYARBAKIR DÜETİ…

Bir yandan “çözüm süreci ile Barzani’nin ilişkisi ne; muhatabınız PKK değil mi?” sorusunu yöneltiyor… (Meclisteki BDP’lileri kastediyor)

Diğer yandan Barzani’ye söz söylememek için ara yol aranıyordu.

BDP Milletvekili Sırrı Sakık’ın şu sözü, durumu özetlemek için yeterliydi:
“Barzani komşuluk ilişkileri içinde geliyorsa başım gözüm üstüne; onu en iyi şekilde konuk ederiz. Nevruz’a çağırdığımızda gelmemişti; Şivan Perver de yoktu yanında. Şimdi Perver de gelip Tatlıses’le düet yapacakmış. Dilerim Rojova’da PYD’yi yok etmenin planını yapmak; yerel seçimde de Erdoğan’ın elini güçlendirmek değildir niyeti…”