‘Çift başlılığı kaldırmak lazım’
Cumhurbaşkanı Erdoğan, başkanlık için uzlaşma olmaması halinde ‘partili cumhurbaşkanı’ formülü ile çift başlılığı kaldırabileceğini, böylece Fransa modelinin bir versiyonuna geçilmiş olacağını söyledi.
Başkanlık sistemi tartışması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Fransız sistemi’ni gündeme getirmesiyle yeni bir boyut kazandı. Erdoğan, Katar dönüşü uçakta gazatecilerin sorularını yanıtladı.
- Başkanlık sistemi meselesinin hükümet programında yer alış biçimi için değerlendirmeniz nedir?
“Gördüğüm kadarıyla, 2002 çıkışımız, daha da güçlenerek, güncellenerek devam ediyor. Güncellerken, ülkemizin mevcut ihtiyaçları da göz önüne alınmış. Yeni Anayasa önemli bir ihtiyaç ve şüphesiz ki başkanlık sistemiyle güç kazanacaktır. Başkanlık sistemine de hükümet programında yer verilmiş. Şu anda tabii hükümetin gücü tek başına buna müsait değil. Ama bu, parlamentodaki diğer partilerin desteği ya da Anayasa değişikliği için referanduma destek vermeleri halinde, pekâlâ mümkün olabilir. Bu hususta, Anayasa değişikliği yapılsa bile, değişiklik referanduma götürülmeli. Zira parlamento bunu başarsa bile, işin asıl sahibi millettir. Millet ne der, ona bakmak lazım. Başkanlık sisteminin, Türkiye’ye çok ciddi bir sıçrama kazandıracağına inanıyorum.”
- Başkanlık sistemi konusunda parlamentoda bir konsensüs sağlanamadığı takdirde, ‘partili cumhurbaşkanlığı’ ile Türkiye mevcut yapısal tıkanıklığı aşabilir mi?
“Tabii ki aşar. Zaten bu konuyu gündeme getirmiş olmamın sebebi de o tıkanıklığın bu yöntemle de aşılabileceğine inanmamdan kaynaklanıyor. Çift başlılığı ortadan kaldırmak lazım.
Aksi takdirde, birbirinizi ne kadar sevseniz de geçmişte ne kadar beraber olsanız da zaman zaman sıkıntılar söz konusu olabilir. Ama partili cumhurbaşkanlığı olduğu zaman, Fransa’daki sistemin farklı bir versiyonu söz konusu olacak demektir. Bunun da ayrı bir güç katabileceğini düşünüyorum.
Fransa’da yetki geniş
Fransa’da yarı başkanlık modeli uygulanıyor. Yarı başkanlık sistemi, hükümet başkanı ve cumhurbaşkanı arasında yürütme yetkilerinin paylaşıldığı, yasama ve yürütmenin işbirliği içinde çalıştığı, kesin kuvvetler ayrılığının olmadığı bir hükümet sistemi. Cumhurbaşkanı meclisi dağıtabilme, referandum isteyebilme, anayasa konseyi üyelerini atama yetkisine sahip. Hükümeti denetleme ve düşürebilme yetkisine sahip parlamento, cumhurbaşkanına karşı ise böyle bir yetkiye sahip değil.
Eski mahallesine gitti
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cuma namazı için eski mahallesini tercih etti. Uzun yıllar oturduğu Üsküdar Emniyet Mahallesi’ndeki Akabe Camisi’ne giden Erdoğan eski komşularıyla selamlaştı. Erdoğan ardından ofis olarak kullandığı Yıldız Sarayı içindeki Mabeyn Köşküne geçti.
