BTK yapılması gerekenleri tek tek açıkladı! Kritik uyarı geldi

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) 0 850 ve patates hatlar başta olmak üzere telefonla dolandırıcılığa yönelik alınan tedbirler neticesinde Türk vatandaşlarının kimlik bilgileri üzerinden dolandırıcılık oranının düştüğünü ancak son dönemde Türkiye’deki yabancı uyruklu kişiler üzerinden dolandırma faaliyetinin yürütüldüğünü kaydetti. BTK, bu kapsamda bazı yabancı misyonlarda görev yapan diplomatik temsilciler nezdinde açılan açık hatlar nedeniyle ilgili devletler tarafından Türkiye’ye notalar verildiğini bildirdi. BTK’nın, TBMM Dilekçe Komisyonu’na gönderdiği raporda, telefon dolandırıcılığını önleme amaçlı yapılan düzenlemeler ve sorunun çözümüne ilişkin öneriler yer aldı.

Üç hat sınırı

Bilgisi ve rızası olmadan kimlik bilgileri kullanılarak adlarına açılan hatlar üzerinden işlenen suçlar nedeniyle vatandaşların hem yüklü borç ve hem de ağır hapis cezasıyla karşı karşıya kaldıkları dile getiren raporda, patates hatların (açık hat) açılmasının önlenmesi için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına 15, yabancılara ise üç hat sınırı getirildi belirtildi. Hatlarının dolandırıcılıkta kullanılıp kullanılmadığını merak eden vatandaşların e-devlet üzerinden 9 milyon 565 bin 659 mobil hat, 153 bin 421 sabit hat sorgulaması yaptığı kaydedildi.

Alınan önlemler doğrultusunda dolandırıcılığın Türk vatandaşlarının kimlikleri yerine yabancıların kimlikleri üzerinden yapıldığına vurgu yapılan raporda şu ifadeler kullanıldı:  "Vatandaşlarımıza yönelik alınan sıkı tedbirler neticesinde Türk Vatandaşları adına açılan açık hat sayısında fark edilir düzeyde bir düşüş görülmekle birlikte, son dönemde Kurumumuza iletilen pek çok şikâyette; ülkemizde bulunan yabancı uyruklu kişiler üzerinden bilgileri ve rızaları dışında hat açıldığı görülmektedir. Bu kapsamda bazı yabancı misyonlarda görev yapan diplomatik temsilciler nezdinde açılan açık hatlar nedeniyle söz konusu devletler tarafından ülkemize notalar verilmektedir. Sorunun ülkemiz makamlarınca yabancılara verilen ulusal geçerliliği olan kimlik muadili belge (YKB) bilgilerinin kopyalanması suretiyle oluşturulan ve doğruluğu teyit edilmeyen sahte kimlik belgeleri kullanılarak gerçekleştirilen abonelik işlemlerinden kaynaklandığı, kopyalanmış yabancı kimlik belgelerinde ad, soyadı ve yabancı kimlik numarası bilgilerinin gerçek kimlik belgesi örneği ile aynı olmasına rağmen; anne adı, uyruk, doğum yeri gibi bilgilerin uyuşmadığı görülmektedir.”

Doğum yeri eklenmeli

BTK, bu alanda hizmet sunumundaki parametrelerin sahteciliğin önlenmesinde ayırt ediciliğinin sağlanabilmesi için yeterli olmadığını belirtirken, alınabilecek önlemleri şöyle sıraladı:

Yabancı kimlik belgesi doğrulama servislerinde girilmesi zorunlu parametre sayılarının artırılarak “doğum yeri”, “anne adı”, “baba adı” ve “uyruk” eklenmeli.

Mavi Kart dâhil vatandaşlarımız için kimlik doğrulamada; mevcut kimlik numaraları, ad, soyad, doğum yılı parametrelerine ek olarak; doğum gün/ay, doğum yeri, anne adı, baba adı parametreleri eklenmeli.

Hat sahteciliğinde kullanılan diğer bir yöntem olan, geçici koruma kimlik belgesinin kopyalanması veya üzerindeki resmin değiştirilmesi gibi yöntemlerle tahrip edilmesi yoluyla oluşturulan sahte belge ile açık/patates hat açılmasının önlenmesi için yabancı uyruklu kişilere; kağıt/plastik ortamda üretilen belgeler yerine kimlik numaralarında olduğu gibi temaslı yonga olmasa da temassız yonga kullanılmalı. Üretilecek daha güvenli bir belge verilmesi kimlik sahteciliği kaynaklı açık hatların önlenmesine önemli katkılar sağlayacaktır.

Abonelik sözleşmesi tesisi sırasında başvuru sahibi tarafından kimlik belgesi ibraz edilmekte, işletmeci tarafından söz konusu kimlik belgesinde yer alan bilgiler teyit edilmektedir. Kurumların kuruluş kanunlarında çeşitli mesleki kimlik kartlarının resmi kimlik belgesi hükmünde olduğuna ilişkin hükümlerin bulunması nedeniyle çok sayıda kimlik belgesi ibraz edilebilmekte ancak bu kimlik belgelerinin birçoğunun sahte olup olmadığının tespiti mümkün olmamakta. Bu da dolandırıcılığa zemin hazırlamakta. Abonelik sırasında nüfus cüzdanı ve pasaport haricinde başka bir kimlik belgesi geçerli olmamalı.

İşletmeci ve işletmeci adına çalışan kişiler tarafından açık hat açılmasının önlenmesinde caydırıcılığın artırılabilmesini teminen öngörülen adli para cezalarının miktarı arttırılmalı.