BES nedir? BES iptal etmek için neler yapılmalıdır?

İşyerlerinde Şubat ayı itibariyle BES kesintileri başladı. Bireysel emeklilik yaptırmak istemeyenler BES iptali için başvuru yapabiliyor. Peki BES nedir, ne kadar kesinti yapılıyor, nasıl iptal edilecek, sonraki süreç nasıl işleyecek? Sizler için sistemle ilgili tüm detayları derledik. Hepsine haberimizden ulaşabilirsiniz.

10 GÜN İÇİNDE PARANIZI İADE EDECEKLER

17.12.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Bireysel Emeklilik Sistemi Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin” 22/E maddesinin birinci fıkrasına göre çalışan BES iptali talebini işverene ya da şirkete posta, e-posta gibi araçlarla iletmesi gerekiyor. Çalışan BES’ten çıkma isteğini ilettikten sonra on iş günü içinde kesintilerin iade edilmesi gerekiyor. İadenin gecikmesi durumunda temerrüt faizi ile iade yapılacak.

İşte Bireysel Emeklilik Yönetmeliği’ndeki BES iptali ile ilgili o madde:

“İlgili emeklilik planına göre çalışanın ücretinden kesilmek suretiyle yapılan ilk katkı payının şirket hesaplarına nakden intikal ettiği tarihi takip eden işgünü emeklilik planına dâhil edildiği şirket tarafından çalışana posta yoluyla veya güvenli elektronik iletişim araçları ile bildirilir. Çalışan, bu bildirimi müteakip iki ay içinde cayma hakkını kullanabilir. Cayma süresinden sonra da çalışan dilediği zaman sistemden ayrılabilir. Cayma talebi, çalışan tarafından posta yoluyla veya güvenli elektronik iletişim araçlarıyla ilgili emeklilik sözleşmesi hükümlerine göre işverene veya şirkete bildirilir. Cayma bildiriminin ulaşmasını müteakip on iş günü içinde ödenen katkı payları, varsa hesabında bulunan yatırım gelirleri ile birlikte çalışana iade edilir. Ödemenin geciktirilmesi durumunda doğan zararlar 04/12/1984 tarihli ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunun 2 nci maddesi çerçevesinde belirlenen ticari işler için uygulanacak temerrüt faizi de yürütülerek karşılanır.”

Kimler BES'e katılacak?

45 yaşın altındaki (1972 ve yukarı yıllarda doğanlar) tüm çalışanlar otomatik olarak sisteme girecek. Burada katılma tarihini çalıştığınız şirketin personel sayısı belirleyecek.

Binden fazla çalışanı olanlar: 1 Ocak 2017

250-999 çalışanı olanlar: 1 Nisan 2017

100-249 çalışanı olanlar: 1 Temmuz 2017

50-99 çalışanı olanlar: 1 Ocak 2018

10-49 çalışanı olanlar: 1 Temmuz 2018

5-9 çalışanı olanlar: 1 Ocak 2019

Memurlar: 1 Nisan 2017

Mahalli idareler ve KİT'ler: 1 Ocak 2018

Çalışanlar ne yapacak?

Çalışanların bir şey yapmasına gerek yok. Tüm işlemleri işveren yapacak. Hazine Müsteşarlığı'nın belirlediği BES şirketlerinden birisi ile anlaşarak katkı paylarını buraya aktaracak.

Maaştan kesinti olacak mı?

Her çalışanın prime esas kazancının (brüt maaşının) yüzde 3'ü kesilerek BES hesabına aktarılacak. 2017'de uygulanacak 1.777,5 TL'lik asgari ücrete göre en az kesinti 53 lira 32 kuruş olacak. En yüksek kesinti ise 340 lira olacak.

2 AY SONRA ÇIKILABİLİR

Sistemde kalmak mecburi mi? 2 ay süreyle sistemde kalmak zorunlu olacak. Çalışanlar bu iki ay içinde çıkmak istediklerini söylerlerse kesintiler iade edilerek çıkış işlemleri yapılacak. Çalışanın cayma talebi alındıktan 10 gün sonra parası iade edilecek. İlk 3 yılda sistemden ayrılanlara devlet katkısı verilmeyecek. Devlet katkısı hakediş oranı 3-6 yıl için yüzde 15, 6-10 yıl için yüzde 35, 10 yılını dolduranlar için yüzde 60, sistemde en az 10 yıl bulunan ve 56 yaşını tamamlayan çalışanlar için yüzde 100 olacak.

Sadece maaş kesintileri mi birikecek?

Maaşınızdan kesilen miktarın yanında devletin üç ayrı katkısı olacak. Sizin yatırdığınız kadar paranın yüzde 25'ini de devlet ilave edecek. İki ay sonunda sistemde kalmaya karar verirseniz ayrıca 1.000 lira daha hesabınıza aktarılacak. 10 yıl sonunda emekli olmayı seçerseniz devlet biriken paranın yüzde 5'ini daha size verecek.

Ödemeye ara verilecek mi?

Çalışan isterse ödemelerine en fazla 3 ay süreyle ara verebilecek.

Ne kadar ödenecek ve sonunda ne olacak? Sistemde 10 yıl kalan ve 56 yaşını dolduranlar emekliliği hak edecek. İsterse toplu para isterse maaş alacak.

Şu anda BES ödemesi yapanlar iki hesabı tutabilecek mi?

Mevcutta bireysel emekliliği olanlar da otomatik olarak sisteme girecek. İsteyen iki BES'i de bir arada devam ettirebilir. Ya da 2 ay sonra zorunlu BES'te cayma hakkı kullanılarak mevcut BES'le devam edilebilir. Mevcut BES'i iptal edip yeni sisteme geçerseniz, geçmişe yönelik haklarınız iptal olur. Yeni sözleşmenizdeki haklar geçerli olur.

İşten çıkanlar ya da başka işe girenler ne yapacak?

Başka bir işe geçildiğinde, yeni işyeriniz de otomatik katılım kapsamında ise çalışanın daha önce kazandığı birikim, emeklilik süresi gibi haklar yeni emeklilik planına aktarılacak. Yeni işyeri otomatik katılım kapsamında değilse, ya da çalışmıyorsa isterse önceki işyerindeki sözleşme kapsamında ödemeleri kendi yapabilecek.

Bakanlık idari para cezası kesecek

İşveren primi yatırmazsa ne olacak? İşverenin yükümlülüklerine uymaması halinde, her ihlal için Çalışma Bakanlığı'nca idari para cezası uygulanacak. Ayrıca işveren, katkı payını zamanında emeklilik şirketine aktarmaz veya geç aktarırsa çalışanın birikiminde oluşabilecek parasal kaybı telafi etmek zorunda kalacak.

Ayda 53 lira yılda 1800 lira olacak

BES'e giren bir asgari ücretli için bir yılın sonunda hesap şöyle olacak: Maaştan kesilen: 640 lira Devlet katkısı: 160 lira Ek ödeme: 1.000 TL Yıl sonu hesap: 1.800 TL