Balbay emsal olursa kapı açılır

Azami tutukluluğun 5 yıla ineceğinin açıklanması Silivri’de tahliye umudu doğurdu. AYM’nin Balbay’ı ‘hükümlü’ değil ‘tutuklu’ sayan kararı emsal olursa Ergenekon sanıkları tahliye olacak.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın “devletin güvenliğine karşı işlenen suçlarda” azami tutukluluk süresini 5 yıl olarak düzenleneceğini açıklamasından sonra gözler kimin tahliye olacağına çevrildi. Anayasa Mahkemesi, geçen yıl özel yetkili mahkemelerin görev alanına giren davalarda azami tutukluluk süresinin 10 yıl olarak uygulanacağına ilişkin hükmü iptal etmişti. Ancak Anayasa Mahkemesi iptal kararının yürürlüğe girmesini bir yıl ertelemişti. Bu sürenin dolmasına aylar kala hükümet bu sürenin 5 yıl olarak belirlenmesine karar verdi. Demokratikleşme paketine konulacak hükümle ‘devlete karşı işlenen suçlar, örgütlü uyuşturucu kaçakçılığı ve çıkar amaçlı suç örgütü’ davalarında 5 yıl tutuklu kalan sanıklar tahliye edilecek. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, 5 yıldan fazla tutuklu olanların sayısını 149 olarak açıklamıştı.

Tutuklu mu hükümlü mü?

Düzenlemenin kapsamının nasıl belirleneceği ve Ergenekon başta olmak üzere birçok davada sanıkların tahliye edilip edilmeyeceği, mahkemelerin ve Yargıtay’ın yapacağı yoruma bağlı olacak.

Anayasa Mahkemesi, bir sanığın mahkeme tarafından mahkum edildiği anda “hükümlü” olacağını, yani artık tutuklu sayılamayacağına karar vermişti. AYM kararına göre tutukluluk süresi hesabı da mahkeme kararı verilene kadar geçen süreyi kapsıyor.

Devlete karşı işlenen suçlara bakmakla görevli Yargıtay 9. Ceza Dairesi ise uzun tutukluluk ile ilgili ilk kararlarında Yargıtay tarafından cezası kesinleşinceye kadar sanıkların “tutuklu” sayılacağı görüşünü benimsemiş ve yüzden kamuoyunda çok tartışılan Hizbullah tahliyelerine imza atmıştı. Ancak daha sonra Yargıtay Ceza Genel Kurulu bu konuda görüş değiştirmiş ve mahkemenin mahkumiyet kararı ile birlikte kişilerin “hükümlü” sayılacağına hükmetmişti.

Balbay ‘tutuklu’ sayıldı

Buna karşın, Ergenekon davasına bakan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM kararı üzerine hakkında 34 yıl hapis cezası verilen Mustafa Balbay’ın tahliyesine karar vermişti. Mahkeme böylece AYM ve Yargıtay kararına rağmen, Balbay’ı “tutuklu” olarak değerlendirmişti. Yasa çıktığında Ergenekon davası Yargıtay’a gitmiş olursa bu konudaki kararı Yargıtay, aksi takdirde mahkeme verecek. Mahkeme, Balbay örneğine göre karar verirse Ergenekon sanıkları tahliye olacak.

Balyoz’a yok, KCK bekleyecek

Ergenekon davasıyla birleştirilen Danıştay davası sanıkları da, yasanın çıkması halinde tahliye edilebilecekler. Danıştay sanığı Alparslan Arslan 22 Mayıs 2006’da tutuklanmıştı. Askeri Casusluk ve Şantaj davasında 5 yıllık tutukluluk süresi 2015’de dolacak. Balyoz ve Şike davalarında ise ancak yeniden yargılama olursa 5 yıllık süreler hesaba katılıp tahliye kararı çıkabilir. KCK ana davasında 5 yıllık süre Aralık 2014’de doluyor.

Kim ne zaman tahliye olur?

Ergenekon davasında 5 yılı aşkın süredir tutuklu bulunan ve yasa çıktığında hemen tahliye olabilecek isimler şunlar:

- Oktay Yıldırım,
- Mehmet Demirtaş,
- Muzaffer Tekin,
- Fikret Emek,
- Ergün Poyraz,
- İsmail Yıldız,
- Veli Küçük,
- Mehmet Fikri Karadağ,
- Kemal Kerinçsiz,
- Sevgi Erenerol,
- Zekeriya Öztürk,
- Doğu Perinçek,
- Hikmet Çiçek,
- Hasan Atilla Uğur,
- Durmuş Ali Özoğlu,
- Tuncay Özkan,
- Ataman Yıldırım,
- Levent Göktaş,
- İbrahim Şahin,
- Mustafa Dönmez,
- Levent Ersöz.”

Sanıklardan Kemal Aydın’ın 5 yılı 6 Mart’ta, Fatih Hilmioğlu 13 Nisan, Serdar Öztürk 7 Haziran, Deniz Yıldırım 9 Kasım 2014’de 5 yılını dolduracak. Özkan Kurt ve Dursun Çiçek 3 yıl 10 aydır cezaevinde bulunuyor. Mehmet Ali Çelebi 3 yıl 4 ay, Yalçın Küçük 2 yıl 11 ay, Hurşit Tolon 2 yıl 8 ay, Fuat Selvi, , Hasan Iğsız, Bedri Gültekin, Erkan Önsel, Turhan Özlü, Alaettin Sevim, Mehmet Eröz 2 yıl 6 aydır tutuklu bulunuyor. İlker Başbuğ 2 yıl 1 ay, Nusret Taşdeler 1 yıl 2 ay, Kemal Alemdaroğlu, Kemal Şahin, Levent Temiz, Tuncer Kılınç ise 6 aydır tutuklu. Şener Eruygur ise toplam 7 aydır tutuklu. Sedat Peker 7, Semih Tufan Gülaltay ise 6 yıl 1 aydır tutuklu ama başka davalarda da hükümleri bulunuyor.