Atatürk bugün Time'ın kapağındaydı!
ABD’de yayımlanan ”Time” dergisi, 24
Mart 1923’te Mustafa Kemal Paşa’yı kapak yaptı. Bugüne kadar 9 Türk’ü kapağına
taşıyan dergi, geçen yıl Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a kapağında yer
vermişti.
Time dergisinin dördüncü sayısına kapak konusu edilen Mustafa Kemal Paşa
hakkındaki makalede, tarihçi Arnold J. Toynbee’nin görüşlerinden de yararlanıldı.
Toynbee, beyanatında, ”Mustafa Kemal Paşa hiç şüphesiz çağdaş tarihin büyük
şahsiyetlerinden biridir. Bir Türk’ün Anadolu’da kendi efendisi olabileceğini
şahsen sergileyerek ispatlamıştır” diyordu.
Atatürk’ün Time dergisine kapak yapılması ve yeni Türkiye ile ilgili
görüşler, Kurtuluş Savaşı boyunca ”Türklerin mezalim yaptığı”ndan söz eden
Amerikan basınında bir değişikliğin de işaretiydi. Atatürk, 21 Şubat 1927’de
derginin bir kez daha kapağını süsledi.
Time dergisi, bugüne kadar Atatürk dahil 9 Türk’ü kapağına taşıdı. İsmet
İnönü, derginin 19 Mayıs 1941 tarihindeki baskısında ”Turancı politikalara karşı
Allah’a çok şükür sağırım” sözleriyle kapak oldu.
Eski başbakanlardan Şükrü Saracoğlu ise 12 Haziran 1943 tarihli sayıda
doğallığı öne çıkarılarak kapağa taşındı.
Adnan Menderes’i 3 Şubat 1958’de Türkiye’yi IMF ve NATO’ya sokmasının
ardından kapağına taşıyan dergi, Papa İkinci Jean Paul’e düzenlediği suikastla
gündeme gelen Mehmet Ali Ağca’ya 9 Ocak 1984 tarihli sayısında kapağında yer
verdi.
”Cep herkülü” lakaplı dünya ve olimpiyat rekorları kıran haltercimiz
Naim Süleymanoğlu 3 Ocak 1988’de, 2007 seçimleri öncesi Mine Karakaş isimli genç
kızın, türbanı nedeniyle üniversiteye girememesi 15 Temmuz’da Time’ın kapağında
işledi.
ABD’de yaşayan dünyaca ünlü kalp cerrahı Prof. Dr. Mehmet Öz ise 2011
Haziran’da derginin kapağına konuk oldu.
Time, en son 28 Kasım 2011 tarihinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı
kapağına taşıdı. Derginin Avrupa, Asya ve Güney Pasifik baskılarında Başbakan
Erdoğan, ”Erdoğan’ın Anı” başlığıyla kapak yapıldı.
-Belli başlı diğer olaylar-
19 Mart 1866- Osmanlı Hükümeti, Süveyş Kanalı’nın açılması konusundaizin verdi.
1877- Osmanlı devletinin ilk Mebusan Meclisi toplandı.
1883- Amerikalı ayakkabı ustası Jan E. Matzeliger, bir seferde tüm ayakkabıyı imal eden ilk makineyi icat ederek, ayakkabı sanayisinde devrim yaptı.
1920- Mustafa Kemal, Ankara’da bir meclis toplanması amacıyla genelge yayımladı.
1940- Türkiye’de ilk ebe okulu ve ilk doğum kliniğini açan
askeri hekim Prof. Besim Ömer Paşa (Akalın), Ankara’da öldü.
1945- Sovyetler Birliği, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Saldırmazlık Paktı’nı yenilemeyeceğini bildirdi.
1965- Merzifon’un Çeltek Linyit İşletmesi’ndeki grizu
patlamasında 69 işçi öldü, 58 işçi yaralandı.
1971- CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Nihat Erim, partisinden istifa etti ve başbakanlığa atandı.
1975- Tarihe 1. Milliyetçi Cephe Hükümeti (1. MC) olarak geçen, dört sağ partiden (AP, MSP, MHP, CGP) oluşan koalisyon işbaşına geldi.
1980- Tiyatro yazarı, çevirmen Bedrettin Tuncel, 70 yaşında öldü.
1986- Ankara Film Şenliği’nin ”İlk Filmler” yarışmasında,
Orhan Oğuz’un yönettiği ”Her Şeye Rağmen” birinci oldu.
2001- Türkiye’yi AB üyeliğine taşıyacak Ulusal Program,
Bakanlar Kurulu’nca onaylandı.
2003- ABD askerleri Irak-Kuveyt sınırındaki askerden
arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak’ın batısını
bombalamaya başladı.
2011- ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin ”Arap Baharı” ile ortaya çıkan olayların yaşandığı Libya’ya yönelik operasyonu başladı. NATO, 31 Mart’ta operasyonun komutasını devraldı.
20 Mart 1653- Osmanlı tarihinde ilk bütçeyi yapmakla tanınan Sadrazam Tarhoncu Ahmet Paşa, bundan rahatsızlık duyanların padişaha şikayeti sonucu öldürüldü.
1727- Bilim adamı Isaac Newton öldü.
1792- Fransa Milli Meclisi, giyotinle idamı onayladı. Adını,
mucidi Fransız doktor Joseph Ignace Guillotin’den alan
giyotin, ilk kez 25 Nisan 1792’de kullanıldı.
1918- Türk Kadını Dershanesi açıldı. Dershanede yabancı dil,
Türkçe ve müzik dersleri ile konferanslar verildi.
1930- Ressam Hoca Ali Rıza, 47 yaşında öldü.
1933- Nazilerin ilk toplama kampı, Münih yakınlarında açıldı.
1945- Adana-Ceyhan’da meydana gelen 6.0 büyüklüğündeki deprem 39 can aldı, 328 ev yıkıldı.
1956- Fransa, Tunus’un bağımsızlığını tanıdı. Tunus’un ilk
Devlet Başkanı Habib Burgiba oldu.
1967- Kıbrıs Türk Toplumu Lideri Rauf Denktaş, üç yıldır ayrı kaldığı adaya dönme kararı aldı.
1971- Atatürk’ün yakın arkadaşı, Anadolu Ajansı’nın şirketleştiği 1 Mart 1925’te kurucuları arasında yer alan ünlü gazeteci Falih Rıfkı Atay, 77 yaşında İstanbul’da öldü.
1976- Agatha Christie’nin ”Şark Ekspresi’nde Cinayet”
romanına da konu olan ”Orient Express” yetmiş yolcusuyla
İstanbul’a geldi.
1981- ”Otello”, ”Hamlet” oyunlarındaki rolleriyle tanınan;
Türk tiyatrosunun kurucularından, oyuncu Ertuğrul Sadi Tek
öldü. Sadi Tek, 1897’de İstanbul’da doğmuştu.
1996- İngiltere’de hükümet, ”deli dana” hastalığının
insanlara da bulaştığını açıkladı.
1998- Terör örgütünün elebaşılarından Şemdin Sakık ve kardeşi, Irak’ın kuzeyinde Barzani kuvvetlerine teslim oldu.
2003- ABD’nin Irak operasyonu Bağdat’ın bombalanmasıyla başladı.
2007- Irak’ta, Saddam döneminin Devlet Başkanı Yardımcısı Taha Yasin Ramazan, 2003’te başlayan Irak savaşının yıl dönümünde asılarak idam edildi.
21 Mart 1937- Tunceli’de ”Dersim İsyanı” başladı. Olaylar 22 Ekim’e kadar süren harekatlarla denetim altına alındı.
1942- Şair ve oyun yazarı Hüseyin Suat Yalçın öldü.
1952- 950 grostonluk Galatasaray şilebi, Karadeniz’de
Kefken açıklarında battı, 15 mürettebattan kurtulan olmadı.
1956- İlk kadın milletvekillerinden Satı Çırpan (Satı Kadın)
Ankara’nın Kazan Köyü’nde vefat etti.
1958- Sinema ve dublaj sanatçısı Ferdi Tayfur, 54 yaşında öldü.
1971- CHP’nin hükümeti destekleme kararı alması üzerine
Genel Sekreter Bülent Ecevit istifa etti.
1973- Halk ozanı Aşık Veysel Şatıroğlu, Sivas’ta vefat etti.
1991- Ankara’nın eski belediye başkanlarından, mimar, yazar
Vedat Dalokay (64) ile eşi, trafik kazasında öldü.
1995- Nevruz Bayramı ilk kez ”resmen” kutlandı.
2007- Dünyanın düşük maliyetli ve özel girişime ait ilk
roketi Falcon 1 (Şahin 1) uzaya gönderildi.
22 Mart 1829- Yunan devletinin kuruluşuna ilişkin protokol, Londra’da düzenlenen konferansta Avrupa devletleri elçilerince imzalandı.
1945- Mısır, Suriye, Lübnan, Ürdün, Suudi Arabistan, Irak ve
Yemen, Kahire’de Arap Birliği’ni kurdular.
1963- Yassıada duruşmalarında anayasayı ihlal suçundan idama
mahkum edilen, ancak cezası yaş haddinden müebbete çevrilen eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar, adli tıbbın verdiği rahatsızlığına ilişkin rapor üzerine, 22 Mart’ta Kayseri Cezaevi’nden tahliye edildi ve ertesi gün Ankara’da büyük bir kalabalık tarafından karşılandı. Bayar’ın serbest bırakılması tepkilere yol açınca, cezasının ertelenmesine ilişkin karar 28 Mart’ta kaldırıldı. Bayar, gözaltına alınması üzerine 30 Mart’ta başladığı açlık grevini 3 Nisan’da bıraktı.
1968- Paris Nanterre Üniversitesi’nde, ABD’nin Vietnam’da
yürüttüğü savaşa karşı çıkan ve eğitimde reform isteyen
öğrenciler, Daniel Cohn-Bendit’in liderliğinde üniversitenin
birinci amfisini işgal ederek ”68 Olayları”nı başlattı.
1993- Yazar Semiha Ayverdi 87 yaşında öldü.
2001- Atatürk’ün manevi kızı, ilk kadın pilot Sabiha Gökçen,
Ankara’da öldü. Gökçen, 21 Mart 1913’te Bursa’da doğmuştu.
2003- Opera sanatçısı Suna Korad vefat etti.
2007- İşadamı Kadir Has, İstanbul’da öldü.
2011- Sözleşmeli erbaş ve er alınması ile YAŞ kararları
veya yargı denetimine kapalı işlemlerle TSK’dan ilişiği
kesilenlere emeklilik ya da kamuda istihdam olanağı
getiren düzenleme yürürlüğe girdi.
23 Mart 1781- Uranüs gezegeni keşfedildi.
1791- Hollandalı kadın hakları savunucusu Etta Palm,
”Gerçeğin Dostları Konfederasyonu” olarak bilinen
kadın kulüplerini kurdu.
1876- Türk düşünürü Ziya Gökalp Diyarbakır’da doğdu.
1921- Yunan birlikleri, Uşak ve Bursa üzerinden Afyon ve Eskişehir’e doğru iki koldan taarruz başlattı.
1931- Türk çocuklarının ilk öğrenimlerini Türk okullarında
yapmalarını zorunlu kılan kanun kabul edildi.
1933- Alman Milli Meclisi Reichstag, Adolf Hitler’e
kararnamelerle ülkeyi yönetme yetkisi verdi.
1973- Tiyatro ve sinema sanatçısı Şevkiye May 58 yaşında öldü.
1992- Şırnak’ın Cizre İlçesi’nde çıkan olaylarda, güvenlik
güçleriyle göstericiler arasındaki çatışmaları izleyen
gazeteci İzzet Kezer, başından vurularak öldü.
1995- Sanat tarihçisi Prof. Cevad Mahmut Altar, 93 yaşında
vefat etti.
2011- Amerikan sinemasının iki Oscar ödüllü oyuncusu
Elizabeth Taylor, 79 yaşında öldü.
24 Mart 1394- Moğol İmparatoru Timurlenk, tarihin en eski kentlerinden Diyarbakır’ı işgal etti. Yavuz Sultan Selim, 123 yıl sonra Çaldıran Meydan Savaşı’nı kazanarak Diyarbakır’ı geri aldı.
1905- Bilimkurgu romancılığının öncüsü sayılan Jules Verne öldü.
1923- Mustafa Kemal Paşa, Time dergisine kapak oldu.
1926- Türkiye’de petrol arama ve işletilmesinin devletçe
yönetilmesini öngören kanun TBMM’de kabul edildi.
1936- Afyonkarahisar Zafer Abidesi açıldı.
1976- Arjantin Devlet Başkanı İsabel Peron, darbeyle devrildi.
1984- Romancı Kerime Nadir, 67 yaşında hayata gözlerini yumdu.
1987- Besteci Ekrem Zeki Ün, 77 yaşında Dublin’de öldü.
1988- Eski politikacılardan Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu,
geçirdiği rahatsızlık yaşamını yitirdi.
2000- Genelkurmay Başkanlığı, Talat Aydemir’in idamıyla
sonuçlanan 1963’teki darbe girişimine katılan 1459 Harp Okulu öğrencisinin haklarını 37 yıl sonra iade etti.
25 Mart 1611- Evliya Çelebi doğdu.
1807- İngiltere parlamentosu köle ticaretini yasakladı.
1912- Türk Ocakları kuruldu.
1944- Heykeltıraş Zühtü Müritoğlu ve Hadi Bara’nın
yaptığı Barbaros Hayrettin Paşa Anıtı törenle açıldı.
1957- Roma’da bir araya gelen Fransa, Almanya, İtalya,
Belçika, Hollanda ve Lüksemburg, Avrupa Ekonomik Topluluğu
(EEC Avrupa Ortak Pazarı) ve Avrupa Atom Enerjisi Komisyonunun (EURATOM) kurulmasına ilişkin ”Roma
Antlaşması”nı imzaladı.
1960- Güney Afrika’da Johannesburg’da tüm siyah politik
örgütler feshedildi.
1975- Suudi Arabistan Kralı Faysal, akli dengesi bozuk yeğeni prens Faysal tarafından Riyad’da öldürüldü.
1976- İktisatçı ve tarihçi Şevket Süreyya Aydemir, Ankara’da öldü. ”Tek Adam”, ”İkinci Adam” yapıtlarıyla tanınan Aydemir, 1897’de Edirne’de doğmuştu.
2001- Tiyatro sanatçısı Tekin Siper, rol aldığı oyun sırasında kalp krizi geçirerek öldü.
2009- BBP Genel Başkanı Muhsin Yazıcıoğlu ve yanındaki 5 kişi, bindikleri helikopterin Kahramanmaraş yakınında
düşmesi sonucunda yaşamını yitirdi.
2010- Akdamar Kilisesi’nde yılda bir gün ayin yapılmasına
karar verildi. İlk ayin 19 Eylül’de gerçekleştirildi.