Assos’ta hafriyat skandalı! ‘Plana uygun değil’

Assos Antik Kenti ve Antik Liman’da yapılan kaya ıslah çalışmaları devam ederken, yeni bilgiler de gündeme gelmeye devam ediyor. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan ve 1. derecede arkeolojik ve doğal SİT alanı olan Assos Antik Kenti ve Antik Limanı’nda başlatılan kaya ıslah çalışmalarında son durumu yorumlayan doğa savunucuları ile uzmanlar ise hazırlanan plan ile uygulama arasında büyük farklar olduğunu gündeme taşırken, tepkilerini de dile getirdiler.

Milliyet’e konuşan Jeoloji ve Jeofizik uzmanı Prof. Dr. Doğan Perinçek, “İl Afet Müdürlüğü, rapor ve proje ihale dosyasını hazırlamak üzere Dynamica Mühendislik isimli şirkete ihaleyi verdi. Türkiye’den hiç firma yokmuş gibi Arap kökenli iki ortağın sahibi olduğu şirketin seçilmesi tuhaf bir durum. Bu şirketin adresi Trabzon olarak gözüküyor. Hafriyat işini alan şirket ise Niday İnşaat ve adres olarak Diyarbakır gözüküyor. Bu şirketler acaba göstermelik ve ellerine tutuşturulan raporlara imza atmakla görevli firmalar mı sorusu akıllara geliyor” değerlendirmesini yaptı.

'RAPORDA YOL YOK'

Prof. Dr. Perinçek, “Raporda yol yapılmayacak denmekte alanda 5, 6 metre genişlikte yol var. Ağır iş makinaları kullanılmayacak denmekte, ancak alanda 6 ağır iş makinası çalışıyor. Bir başka çelişki yüksek vibrasyon oluşturulmayacak denilmesine karşın, ağır iş makinalarının kırıcıları halen çalışmaya devam ediyor. Raporda şev-yamaç eğimi 35-45 derece olacak deniyor, alanda en az 65-70 derece şev-yamaç eğimi var.

'DÜZLÜK NİYE VAR'

Raporun hiç bir yerinde alanda seki-düzlük oluşturulacağında bahsedilmiyor, alanda en az 40 metre genişlikte sekiler oluşturulmuş. Bunlar raporda önerilmediği halde neden oluşturuldu. Raporda özel dağcı ekip tarafından portatif makinalar kullanılarak kaya yamaç ıslahı yapılacak deniyor, alanda ağır iş makinaları yamacı parçalıyor doğal görüntüyü bozuyor. Raporda şev yüksekliğinin 20 metre olacağından hiç bahsedilmiyor. Alanda en az 20 metre yükseklikte ve 79 derece eğimli şev oluşmuş durumda. Her geçen gün oluşturulan şevin yüksekliği artıyor. Birileri kaya düşmesi olayını bahane olarak kullanmış durumda. Kaya ıslahı yapılabilirdi bunu yapmak yerine, taş ocağı açar gibi antik kentin güzelliklerini yok ettiler.”

‘ZARAR GÖRDÜ MÜ?’

Assos Dostları Platformundan Cem Tüzün ise son durum hakkında bilgiler verirken, denizden çekilen yeni fotoğraflar üzerinden şunları söyledi:

"Alanda genişletme değil derinlemesine çalışma söz konusu. Çalışma sahasında tarihi buluntular zarar gördü mü görmedi mi bilmiyoruz. Bu konuda net bilgi verilmiyor. Koruma Kurulu, Müze Müdürlüğü ve Kazı Başkanlığı topu birbirlerine atıyorlar. Şartnamede ‘iş makinaları ile değil elle çalışma yapılması’ belirtilirken, dozerlerle geri döndürülemez tahribata yol açtılar” diye konuştu.

'HALA KAZIYORLAR'

Çanakkale Çevre ve Doğa Dernekleri Federasyonu ile Çanakkale Kent Konseyi Çevre Meclisi Başkanı Bünyamin Nami Tonka da projenin Assos’un geçmişten bugüne uzanan kadim tarihi dokusuna zarar verdiğini belirterek, “Asos’taki kaya ıslah çalışması adı verilen tahribat yaratan çalışmalar devam ediyor. Meyilli bölümden aşağı düşme olan taşlar toplanabilir, riskli büyük kaya parçalarının önüne çelik teller çekilebilirdi ancak yapılmadı. Geri döndürülemez bir hasar söz konusu ve iş makinaları kazamaya devam ediyor” dedi.

‘DAVA AÇACAK KİMSE YOK’

Assos Dostları Platformu-Mimarlar Odası Merkez Denetleme Kurulu üyesi İsmail Erten: “Assos’ta açıkça çevre cinayeti işlenmiştir. Ne yazık ki Çanakkale Valiliği kaya ıslah çalışması işini layıkıyla yürütemedi. Sorumlular hakkında davacı olmayı istedik ancak muhataplarımızın kamu çalışanı olduğu, bağlı oldukları bakanlıklar tarafından açığa alınmadan dava açamayacağımızı öğrendik. Özetle Assos’taki çevre cinayetini dava etmek istesek de muhatap bulamıyoruz.”

'VALİLİK İZNİ GEREKLİ'

Kazdağları Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, “Görevi ihmalde bulunanlara yönelik suç duyurusuna karşı halen harekete geçilmiş değil. Suç duyurusunda çalışmaların durdurulmasını da talep etsek de, bölgedeki hafriyat işleri devam ediyor. Kaldı ki, kovuşturma için valilik izni gerekiyor. Geçtiğimiz günlerde kazı başkanının, alanda tarihi varlıkların çıktığını ve projede değişikliğe gidildiğini söylemesi, aslında bir itiraf olarak kabul edilmesi gerekir.” (Milliyet)