Anne babalar dikkat!

Uzun yaz tatilinin ardından yeni eğitim öğretim yılının başlamasına sayılı günler kaldı. Ders zili 16 Eylül pazartesi günü çalıyor. 2013-2014 eğitim öğretim yılında ilk defa okula “merhaba” diyecek minikler içinse maraton bir hafta önce başlıyor. İlköğretime yeni başlayanlar önümüzdeki pazartesinden itibaren ‘uyum eğitimi’ne alınacak. Miniklerin uyum eğitimine gerekli durumlarda velileri de katılabilecek. Peki çocuğunuz okula hazır mı? Bu dönemi sorunsuz atlatmak için veliler ve öğretmenler neler yapmalı, çocuklara nasıl yaklaşmalı? Uzmanlar, yeni eğitim-öğretim yılına sayılı günler kalırken olası uyum sorunları konusunda velilere önemli tavsiyelerde bulundu.

Bunlar tamamsa çocuk okula hazır demektir

Uzman Pedagog Sevil Yavuz “Bir çocuğun okula hazır olup olmadığı nasıl anlaşılır” sorusuna iki maddelik bir yanıt verdi:

1- Okula başlayacak olan çocuğun bir takım becerilere sahip olması gerekir. Okula başlamak için kalem tutma, basit kavramları bilme, kopya edebilme, eşleştirme, gibi temel akademik becerilere sahip olmak gerekir. Çocuğun okula hazır olup olmadığı ‘Okul Olgunluğu Testi’ ele kolayca anlaşılabilir.

2- Çocuğun okula sadece akademik olarak değil, duygusal sosyal yönden de hazır olması gerekir. Pedagoglar çocuğun duyusal-sosyal yönden okula hazır olup olmadığını klinik değerlendirmeyle tespit edebilir.

10 adımda çocuğu okula hazırlama kılavuzu

Medical Park Göztepe Hastanesi Çocuk Gelişim Uzmanı İlknur Güven, çocuğu okula yeni başlayan ailelerin özenli ve sabırlı davranmaları gerektiğine dikkat çekiyor. Güven, ‘çocukları okula hazırlama ve adaptasyon’ konusunda yapılması gerekenleri şöyle sıralıyor:

Çocuğunuzun hayatını planlayın. Belirli aktiviteleri her gün aynı saatlerde (uyku, yeme, ödev, oyun saati gibi) yapmasını sağlayın.

Geç yatma alışkanlığına okulun açılmasına bir 1 hafta kala son verin. Okul açıldığında yatma saati düzene girmiş oluşmuş olsun.

Çocuğun, istemediği zaman okuldan alınacağını bilmesi veya bunu sezmesi, uyumu zorlaştırır. Çok önemli bir sorun olmadığı sürece okuldan ayrılmasının söz konusu olmadığını çocuğunuza anlatın.

Çocuğu okula bırakırken vedalaşma süresini kısa tutun ve tutarlı davranın.

Çocuğunuza okulunu ve öğretmenini dersler başlamadan önce tanıtın.

Çocuğa karşı açık olun, okul ve öğretmeni ile ilgili doğru olmayan, abartılı şeyler anlatmayın.

“Ağlarsan seni okula almazlar, öğretmenin seni sevmez vb.” gibi cümleleri asla kullanmayın. Bunun yerine “Öğretmenin ve arkadaşların seni özlemişlerdir” gibi cümleler kurmalısınız Bu çocuğunuzda okula ait olma hissi uyandıracaktır.

Okul alışverişine çocuğunuzla birlikte bir hafta önceden çıkın. Aldığınız malzemeleri evde kullanmasına izin vermeyin. Bu durumda onları kullanmak için bir an önce okula gitmek isteyecektir.

Sabahları okula gitmeden önce birlikte kahvaltı yapın ve onu okula uğurlamayı ihmal etmeyin.

Son dakika uyarılarından kesinlikle kaçının, bu çocuğu tedirgin etmekten başka hiç bir işe yaramaz.

Bahçeşehir’den ücretsiz ‘okul öncesi testi’

Bahçeşehir Kolejleri, Türkiye genelinde yüzbinlerce öğrenci velisini ilgilendiren önemli bir çalışmaya imza atarak, herkesin ücretsiz yararlanacağı ‘okul öncesi hazırlık testi’ hazırladı. 60-66 aylık çocuklara yönelik, 17 becerinin değerlendirildiği testte her soru için ‘basit’, ‘orta’ ve ‘ileri’ düzeyde 3 ayrı seçenek sunuluyor. Çocuğa toplam 51 soru yöneltiliyor. Projenin başında bulunan New York Üniversitesi’nden Gelişim Psikoloğu Doç. Dr. Selçuk Şirin, bugüne kadar testi çözen 60-66 aylık çocuklar arasında yüzde 70 oranında başarı elde edildiğini söylüyor.

Neler soruluyor?

Hazırlık testini yaptırmak isteyen vatandaşlardan ücret alınmayor. İsteyen veliler çocuklarını Bahçeşehir Koleji Anaokulu ve İlköğretim okulları ile Uğur Dershaneleri’nin rehberlik servislerine götürerek testi yaptırabilir. Test şu bölümlerden oluşuyor:

Görsel algı: El-göz koordinasyonu, şekil-zemin ayrımı, şekil sabitliği, mekanda konum, mekansal ilişkiler

İşitsel algı: Ddinleme, konuşma, sesleri ayırt etme, seslerle nesneleri ya da nesne resimlerini eşleştirme

Dikkat ve bellek: Temel kavramlar, problem çözme

El becerisi: Çizme, boyama, kesme, katlama, yoğurma

Özbakım becerileri: Temizlik vb...

Soru cevap yerine görsel ögeler

Test 4 aylık bilimsel bir çalışmayla ortaya çıktı. Bugüne kadar testi çözen 60-66 aylık çocukların yüzde 70 oranında başarı sağladığı tespit edildi. Çocuğu sıkacak soru-cevap şeklindeki sorular yerine görsel ögeler kullanılıyor. Teste katılan bir çocuğa ördek, horoz gibi resimler ile geometrik şekiller gösteriliyor. Özellikle geometrik şekillerin çizilmesi isteniyor. Bu şemada çocuğun kas gelişimi, kalem tutuşu ve motor gelişimi test ediliyor. Hayvan görsellerinin yer aldığı resimler üzerinden ‘oturuyor mu, ayakta mı’ şeklinde bir takım basit sorular yöneltiliyor. Bu sayede sıralama ölçütü, mekansal algı ölçütü ve ses farkındalığı ölçümleri yapılıyor. Testler rehber öğretmen eşliğinde gerçekleştiriliyor. Sonuca göre, çocuk okula gidebilir, çocuk okula gidemez veya uzmanlar tarafından değerlendirilmeli sonuçlarından biri ortaya çıkıyor.

’KAYGINIZI ASLA BELLİ ETMEYİN’

Fatih Eğitim Kurumları Psikolojik Danışmanı Hakan Metan yeni başlayan çocukların okula hazırlık ve adaptasyon sürecinde hem velilere hem de öğretmenlere önemli görevler düştüğünün altını çiziyor:

- Çocuğun okula teşvik edilmesi gerekir. Gideceği okulun çok güzel bir yer olduğu, bir çok yeni şey öğreneceği ve yeni arkadaşlar edineceği özellikle vurgulanmalıdır.

- Çocuk mutlaka başlayacağı okula önceden götürülmeli. Ona okulun bahçesinde oyun oynatmalı ve okulu tanıması sağlanmalı.

- Duygular bulaşıcıdır. Bundan dolayı aile kaygılanır ve bunu çocuğa belli ederse çocuğun kaygısı da artar. Aile çok rahat görünmeli ve okuldan bahsederken hep güzel şeyler anlatmalıdır.

- Uyum sürecinde okul öncesi oryantasyon programı çok iyi organize edilmelidir. Programda oluşabilecek karmaşalar öğrencinin kaygısını yükseltecektir.

- Öğrenciler ilk andan itibaren mutlu olabilecekleri ve kendini iyi hissedebilecekleri bir ortam bulmalıdırlar.

- İlk gün mutlaka binanın öğrenciye tanıtılması ve hangi ihtiyacını nerede gidereceğinin ona iyice öğretilmesi gerekir.

- Arkadaşlarından bazılarıyla ismen tanıştırılmalı ve bir sonraki görüşmesinde oyun gibi etkinliklerle birbirleriyle kaynaştırılması sağlanmalıdır.

- Ailesine aşırı bağımlı çocukların uyumu daha uzun sürebilir. Özellikle tek çocuk, tek torun veya şımartılmış çocukların uyum sağlamaları çok daha zor olabilmektedir. Aile ve okul bu konuda sabırlı bir şekilde çocuğun uyum sağlamasını beklemelidir.

YARIN: Okulun ilk günlerinde yapılması gerekenler...