ABD Kongresi’nde F-16 direnişi!
ABD yönetimi Türkiye’ye F-16 satışı için harekete geçti, ancak Kongre’de Menendez’in başını çektiği muhalif isimlerden hemen olumsuz açıklamalar geldi.
ABD yönetimi Türkiye ile uzun süredir gündeminde olan F-16 satışı konusunda harekete geçti. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Türkiye’ye F-16 satışıyla ilgili kararını inceleme için Kongre’ye perşembe günü gayri resmi olarak ilettiği belirtildi.
Milliyet'in haberine göre; ABD medyasında yer alan haberlere göre ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’ye F-16 satışı ve F-16’ların modernizasyon kitleriyle ilgili kararını, inceleme için Temsilciler Meclisi ve Senato’daki komitelere perşembe günü gayri resmi olarak iletti. ABD Dışişleri Bakanlığının, kararını ilettiğini resmi olarak önümüzdeki hafta duyurmasının beklendiği ifade edildi. ABD yasalarına göre, askeri silah satışının yapılabilmesi için Kongre’nin karara itiraz etmemesi gerekiyor.
Ancak gelen haberler, alışıldık ‘Türkiye karşıtı’ isimlerin yeniden devrede olduğunu gösteriyor. Bu isimlerin başında ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Senatör Robert Menendez geliyor. Menendez, yaptığı açıklamada, “Daha önce defalarca belirttiğim gibi Biden yönetiminin Türkiye’ye yeni F-16 uçağı satması teklifine karşıyım” dedi.
Politico’nun aktardığına göre Menendez, Türkiye’nin ‘güvenilir bir müttefik olmadığını’ öne sürdü ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı eleştirdi. Menendez, Türkiye’nin Ekim 2021’de F-16 alma isteğini dile getirmesinden bu yana satışa karşı çıkıyordu. Menendez öte yandan Yunanistan’a F-35 satışını ise desteklediğini belirtti. Biden yönetiminin Türkiye ile aynı anda Yunanistan’a da F-35 savaş uçaklarının satışı için Kongre onayını almaya çalışacağı ifade ediliyor. Yunanistan’ın 30 adet F-35 alması bekleniyor.
NATO onayına bağlı
ABD basınına yansıyan haberlere göre, Kongre’nin Türkiye’ye satış için onayı İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine de bağlı. Türkiye’nin bu iki ülkeye onay vermesi sonrasında satış için engellerin kalkması bekleniyor. Wall Street Journal’a konuşan Biden yönetimi yetkilileri de, Kongre’nin onayının Türkiye’nin iki kuzey ülkesinin NATO üyeliğine onay vermesine bağlı olduğunu söyledi.
Öte yandan kaynaklar, Türkiye’ye yapılması planlanan satışın planlanandan daha büyük olduğunu da ifade etti. Verilen bilgiye göre pakette 40 yeni uçak ve Türkiye’nin mevcut F-16 kiti için 76 modernizasyon kiti bulunuyor. WSJ’ye göre Türkiye’ye F-16 satışının 20 milyar dolara mal olması bekleniyor.
Türkiye, Ekim ayında ABD’den F-16 savaş uçağı ve modernizasyon kiti satın alma talebinde bulunmuştu. İki taraf arasındaki teknik görüşmeler geçtiğimiz günlerde sonuçlanmıştı. Biden yönetimi satışı desteklediğini belirtirken, onayını almak için Kongre ile gayri resmi olarak aylardır temas halindeydi. ABD Başkanı Joe Biden, İspanya’nın başkenti Madrid’de haziran ayında yapılan NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nin ardından düzenlediği basın toplantısında, “F-16’ları Türkiye’ye satmamız gerekiyor. Bunun tersi çıkarımıza olmaz” ifadelerini kullanmıştı.
Menendez’in vetosu ne kadar önemli?
Kongre’de satışların resmi olmayan inceleme süreçlerinde komite liderleri soru ve endişelerini gündeme getirebiliyor. Beyaz Saray, bu açıklamalara rağmen satışı resmi olarak Kongre’ye getirme yetkisine sahip, ancak Biden yönetiminin böyle bir ‘bypass’ hareketinde bulunması beklenmiyor. Bu bağlamda yönetimin Menendez’i ikna etmesi ümit ediliyor.
ABD’de askeri satış onaylarının gerçekleşmesi için Kongre’nin, NATO üyesi ülkelere yönelik 15 gün, NATO dışındaki ülkelere yönelik ise 30 gün içerisinde itiraz etmemesi gerekiyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, önümüzdeki hafta 17 Ocak’ta ABD’ye gidecek ve ertesi gün ABD’li mevkidaşı Antony Blinken’la görüşecek
