301 şehitten sonra devrim gibi maden yasası
Soma faciası madencinin kara kaderini değiştirecek. Yeni yasa teklifinde çalışma şartları ve iş güvenliğiyle ilgili radikal değişiklikler var.
SOMA faciasından sonra çok eleştiri konusu olan maden işçilerinin çalışma koşulları ve sosyal hakları, son rötuşları yapılan “maden paketinde” yeniden düzenlendi. Soma’da hayatını kaybeden 301 madencinin ailelerine yapılacak yardımın yanısıra, tüm maden ocaklarında özellikle yeraltında çalışan işçilere yeni haklar veriliyor. Düzenlemenin önümüzdeki günlerde TBMM’ye gönderilmesi bekleniyor. AK Parti Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, düzenlemenin “devrim niteliğinde” olduğunu belirterek madencilere verilecek yeni hakları söyle sıraladı:
Kamuda taşeron sistemi kalkıyor
“Maden işletmelerinde kesinlikle taşeron çalıştırılmayacak. Taşeron sistemi; kamuda yardımcı hizmetler ve teknoloji alanları dışında tamamen kaldırılıyor. Bu alanlar dışında kamuda hiçbir yerde taşeron çalıştırılmayacak. Kuruma göre, taşeron tanımı değişecek. Elimizde kamuda 100 bin taşeron çalıştırıldığına yönelik rakam var. Bu alanlarla ilgili taşeron sisteminde çalışanlar, yasa çıktıktan sonra devlet genel yöntemle sınavla alacak. Yasa çıktıktan sonra kamu kurumu kararı kendisi verecek, ihtiyaç olduğunu düşünüyorsa genel yöntemlerle eleman istihdamı sağlayacak.
Tüm şehit hakları veriliyor
Soma’da yaşamını yitirenlere sivil şehitlik unvanının verilmeyecek ama şehitlik haklarının tamamı tanınacak. Burada iki temel unsur var; birisi maaş bağlanıyor, ikincisi de yakınlarına istihdam imkanı sağlanıyor. Soma kazasında maaş bağlanamayan kişiler için bir gün bile çalışması yeterli olacak. Şu anda maaş bağlanamayan 70-80 kişi var; süre ve prim gün sayısını doldurmadığı için... Şimdi bir gün dahi olsa, kayıt yaptığı anda tümü bundan faydalanıyor. Bu düzenleme, yeraltı için genel düzenleme olarak getiriliyor. Bu çok önemli. Sadece Soma için geçerli değil.
Mesai 8 saatten 6 saate iniyor
Günlük mesai 8 saatten 6 saate indirilecek. Dünyada, günlük 6 saate inen var mı bilmiyorum; ya yoktur ya da çok azdır. Maliyet olarak sektöre ciddi yük getiriyor ama önemli değil, getirsin. İyi tarafına bakalım, istihdam artacak. Çünkü o zaman dört vardiyaya çıkacak.
Yılda 6 maaş ikramiye geliyor
Yeraltında çalışanlara yılda 6 maaş ikramiye verilecek. Bu, ücretlerin yüzde 50 artırılması anlamına geliyor ama kanuna koymayacağız. Bunun teknik olarak doğru olmadığı ifade edildi. Toplu sözleşme görüşmeleri çerçevesinde yapılmasının daha doğru olacağı sonucuna varıldı.
Emeklilik yaşı 50’ye düştü
Yeraltında ücretli izin süreleri artırılıyor, emeklilik yaşı 55’ten 50’ye düşürülecek. Soma’da kaza olan madende çalışanlar, ocağın kapalı olduğu süre boyunca hem işverenden hem de İşsizlik Fonu’ndan olmak üzere çifte maaş alacak. Diğerlerinde ise ocak kapalı kaldığı sürece maaşlar işveren tarafından sanki çalışıyormuş gibi ödenecek.
Yaşam odası zorunlu oldu
Alman teknolojisi başta olmak üzere, maliyeti ne olursa olsun yaşam odaları dahil teknoloji zorunlu hale getirilecek. Bu tüm madenler için yapılacak. Madenlerimize robot sistemi olacak. Şartları yerine getirmeyen ocaklar açılmayacak. Yeteri kadar cezai müeyyideler var. Önemli olan ocağın yeni güvenlik tedbirleri çerçevesinde kurallara uymadığı tespit edildiğinde derhal kapatılması. En önemli tedbir budur. En modern, en az riskli teknoloji, dünyanın kullandığı her şey buraya getirilecek ve yasal olarakzorunlu hale getirilecek.”
Soma komisyonu belirlendi
Soma’daki maden faciası ile ilgili Meclis’te kurulan Araştırma Komisyonu’nun üyeleri belirlendi. Komisyonda 10 Ak Parti, 4 CHP, 2 MHP ve 1 HDP milletvekili görev yapacak. Ak Parti’den Adana Fatoş Gürkan, Mehmet Metiner, Ali Rıza Alaboyun, Ali Aydınlıoğlu, Yılmaz Tunç, Canan Candemir Çelik, Ayşe Türkmenoğlu, Vural Kavuncu, Selçuk Özdağ ve Muzaffer Yurttaş görev yapacak. CHP’yi Özgür Özel, Hasan Ören ve Sakine Öz ilei Namık Havutça temsil edecek.
