28 Şubat'ın en kârlısı!

TSK mensuplarına yardım için kurulup son dönemde Türk ekonomisine yön veren holdinglerden biri haline gelen OYAK’ın yükselişi TBMM Darbe ve Muhtıraları Araştırma Komisyonu raporunda da ilginç tespitlerle yerini aldı. OYAK’ın karlığında 1980 askeri darbesi sonrası sıçrama yaşandığı belirtilen raporda, karlılıktaki rekor artışın 28 Şubat darbesi sonrası yaşandığına dikkat çekildi. Raporda, “1961-1980 döneminde OYAK’ın ortalama kârlılığı 16 birim iken, 1981-2001’de 100 birime sıçramıştır. 1990-2001 için ise bu sayı 165 değerine ulaşmıştır” saptamasına yer verilerek şu değerlendirme yapıldı:

“28 Şubat darbesi sonrasında Türkiye’deki firmaların karlılık oranlarına bakıldığında en karlı çıkan kuruluşlardan birinin OYAK olduğu görülmektedir. 28 Şubat öncesinde sıralamaya giremeyen OYAK, 2000 yılında 4,9 milyar dolarlık ciroyla Koç ve Sabancı Holding’den sonra üçüncü sıraya yükselmiştir. 2001 sonuna gelindiğinde ise Sabancı Holding’in net kârının 120 trilyon lira olduğu dönemde OYAK’ın net kârının 594 trilyon TL değerine ulaşması dikkate değerdir.”

Raporda, 28 Şubat darbesinden İstanbul sermayesi de sorumlu tutuldu: “28 Şubat darbesinin önemli nedenlerinden birisi Anadolu sermayesinin bayilikten üretime geçmeye çalışması olmuştur. Anadolu sermayesinin üretime başlaması İstanbul’un statükocu sermayesini rahatsız etmiştir. İstanbul merkezli sermaye, tekelci konumunu devam ettirmek için asker-sivil bürokrasiyi harekete geçirmiştir.”

Genelkurmay’a eleştiri

Taslak raporda, “irticacı sermaye” ile ilgili “İrtica Ne Durumda?” başlığıyla 17 Mart 1998’de Cumhurbaşkanlığı’na rapor sunan Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı’na, batık bankalar konusunda sitem de yer aldı. Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı tarafından sunulan “İrtica ne durumda?” raporunda, İslami sermaye kaynaklarının “7 büyük holding, 4000 civarında şirket, 11 özel finans kurumu ve şubeleri ile birlikte 4 binin üzerinde vakıflar’ olarak sıralandığı, bunlara karşı gerekli her türlü tedbirin alınmasının önerildiği anlatılan alt komisyon taslak raporunda, 28 Şubat sürecinde bankacılık sektöründe yaşanan gelişmelerin ise benzeri bir rapora konu edilmemesi eleştirildi.

Taslak raporda, fona devredilen bankalar ve kamu bankalarında danışmanlık ve yöne-ticilik yapmış asker isimlere de yer verildi.