22. yılda yine kardak tahriki!
Türkiye ile Yunanistan’ı 1996’da savaşın eşiğine getiren Kardak krizinin 22. yıl dönümünde yine gerilim vardı. Yunan bakan, düşen helikopterde ölen 3 subayı anmak için Ada’ya çıkmak istedi. Türk Donanması izin vermedi
Bodrum açıklarında 1996 yılında bir kuru yük gemisinin çarpması ile çıkan Kardak krizinin 22’nci yıl dönümünde Ege’nin suları bir kez daha ısındı. 3 Yunan subayının Kardak’ta düşen helikopterde ölmelerinin yıl dönümü anısına dün sabah Kilimli (Kalimnos) adasında tören düzenlendi. Törene katılan Yunanistan Savunma Bakanı Panos Kammenos ve askeri üst düzey yetkililer ardından saat 11.50’de Kilimli limanından ayrıldıkları savaş gemisiyle Kardak bölgesine gitti. Sabah erken saatlerden itibaren 10 Türk sahil güvenlik botu ile 1 Türk sahil güvenlik helikopteri Kardak bölgesinde tedbir aldı. Türk botları, Kammenos ve beraberindekileri Kardak’a yaklaştırmadı. Kammenos Kardak’a yarım mil uzakta çelengi denize bıraktıktan sonra bölgeden ayrıldı.
Gerçek mermiyle tatbikat yaptılar
Yunan Savunma Bakanı denize attığı çelengin fotoğraflarını sosyal paylaşım sitesinden paylaştı. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Kammenos’un bölgeye yaklaştırılmamasına ilişkin ‘Sahil Güvenlik Komutanlığımız gereğini yerine getirdi’ dedi. TSK da uluslararası hukuk ve anlaşmalardan kaynaklanan hak ve menfaatlerin azim ve kararlılıkla korunmaya devam edeceğini duyurdu. Dünkü olay, Ege’de son günlerde yaşanan ikinci gerginlik oldu. Cumartesi günü de kayalıklara yaklaşmaya çalışan Yunan savaş gemisine Türk sahil güvenlik botu engel olmuştu. Yarım saat süren gerginliğin ardından Yunan gemisi, Kilimli önlerine çekilmişti. Yunan askerlerinin geçen hafta 3 gün Kilimli Adası’nın Kardak’a bakan kuzeybatı yönünde tatbikat yaptığı da açıklanmıştı. 120 askerin katıldığı tatbikatta gerçek mermiler kullanıldığı, mermi seslerinin Bodrum’dan duyulduğu belirtilmişti. Askerlerin tatbikat sırasında çektirdiği hatıra fotoğrafı da Yunan sitelerinde yayınlandı.
Başbakan ve CHP lideri uyarmıştı
Kardak krizinin yıl dönümünde Yunanistan’a uyarılarda bulunan Başbakan Yıldırım ‘Biz terörle mücadele ile meşgulken komşularımızın bulanık suda balık avlama hevesine kapılması hiç yakışık almaz. Hoş karşılamayız. Buna benzer bir faaliyet eğer olursa Türkiye olarak bizim her zaman tedbirimiz vardır. Hiç kimse endişe etmesin” demişti.Yunanistan Savunma Bakanı Panos Kammenos’un adı CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ile yaşadığı tartışmayla gündeme gelmişti. CHP lideri ‘Yunanistan’ın Ege adalarının 18’ini işgal ettiğini’ dile getirmiş, Yunan Bakan Kammenos da Sparta Kralı Leonidas’ın MÖ 480 yılında Thermopile geçidinde teslim olup silahlarını bırakmasını isteyen Pers komutan Serhas’a söylediği ‘Molon lave’ (Gel de al) sözüyle yanıt vermişti. Yunan Savunma Bakanı ‘Cevabımız gel de al’dır. Yunanlar öyle öğrendik. Tarihimiz bunu öğretiyor’ demişti. Kılıçdaroğlu şu sözlerle tartışmaya nokta koymuştu: Yunanistan Savunma Bakanı bana cevap verdi, ‘Gel de al’ diyor bana. 2019’da geleceğim, o adaların tamamını alacağım. Bunu niye söylüyorum? Bir dönem bunlar Kıbrıs için de söylüyorlardı ‘Gel de al.’ diye. Rahmetli Ecevit ne yaptı? Çıktı ve gitti aldı. Bitti o kadar.
KARDAK OLMADI KİLİMLİ’YE GİTTİ
Yunan basını, Kardak açıklarında yaşanan gerilimi ‘son dakika’ olarak duyurdu. Yunan gazeteleri ve internet siteleri, Bakan Kammenos’un çelenk bırakmaya hazırlandığı sırada karşısında Türk hücum botunu gördüğü anı gösteren fotoğrafları manşetlerine taşıdı. Protothema gazetesi haberi ‘Türk gemileri Kammenos’un ‘Imia’ya yaklaşmasına engel oldu başlığıyla duyurdu. Kathimerini gazetesi ise ‘Kammenos Türklerin bakışları altında çelenk bıraktı’ başlığını kullandı. İngilizce yayın yapan Greek Reporter sitesi de yaşanan gerilimi ‘Türkiye Yunan Bakanın çelenk bırakmasına engel oldu’ başlığıyla sayfalarına taşıdı. Yunan televizyonları da konuya ilişkin haberlerinde Türk kanallarında yayınlanan görüntüleri kullandı.
Kilisede tören yapıldı
Bakan Kammenos ise Nikiforos adlı hücumbotta görevli personele yaptığı konuşmada, 1996’daki Kardak krizi sırasında kayalıkların açığında düşen helikopterde hayatını kaybeden donanma subayları Panayiotis Vlachakos, Christodoulos Karathanasis ve Hector Yalosso’dan ‘kahramanlarımız’ diye söz etti. Kammenos ‘Bugün burada, Nikoforos’ta sizinle birlikte olmaya karar verdik. Çünkü sizler, tüm silahlı kuvvetlerimiz gibi, barış zamanı savaş şartlarında hizmet veriyorsunuz. Görevinizi, son günlerde gerçekleştirdiğiniz tatbikatlarla, donanma kurallarıyla uyum içerisinde mükemmel şekilde icra ediyorsunuz. Ulusal bağımsızlığımızı ve toprak bütünlüğümüzü savunurken sadece bayrağımızı dalgalandırmakla kalmıyor, bunu bir saniye bile şikayet etmeden gerçekleştiriyorsunuz. Bu nedenle bugün donanma komutanımızla birlikte Nikiforos’tan çelenk bırakmaya karar verdik. Verdiğiniz söü tutarak görevinizi mükemmel şekilde yerine getirdiğiniz için teşekkür ederiz. Sizler tüm silahlı kuvvetlerimize örnek teşkil ediyorsunuz’ diye konuştu. Kammenos ve beraberindeki heyet, denizdeki törenin ardından Kilimli (Kalimnos) Adası’nda, ölen Yunan askerleri için düzenlenen anma törenine ve kilise ayinine de katıldı.
SAT’LAR BİR GECE ANSIZIN GİRİVERDİ
Kardak krizi, 25 Aralık 1995 gecesi Figen Akat adlı Türk yük gemisinin Bodrum’un 3.8 mil uzaklığındaki Kardak Kayalıkları’nda karaya oturmasıyla başladı. Daha sonra Yunanistan, deniz kazasının kendi karasularında olduğunu ileri sürdü. Türkiye ise söz konusu adaların kendisine ait olduğunu belirtti. Bunun üzerine iki ülkenin deniz kuvvetleri adanın çevresinde konuşlandı. 26 Ocak 1996’da Kalimnos Belediye Başkanı ve papazı, beraberlerinde bulunan Yunan askerleriyle birlikte doğu Kardak kayalıklarına giderek Yunan bayrağını asınca kriz en üst seviyeye çıktı.
Dönemin başbakanı Tansu Çiller Türk Silahlı Kuvvetleri’nin savaşa hazır olduğunu belirtti. Başbakan Çiller askeri operasyon emri verince 30 Ocak 1996’da Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın en gözde birliği SAT’lar, Yunus-1 adı verilen operasyon için Bodrum’a uçtu. Üsteğmen Ali Türkşen ve Üsteğmen Ercan Kireçtepe komutasındaki 18 kişilik SAT timi, Doğu Kardak’ı kuşatmış olan Yunan donanmasının arasından geçerek hemen yandaki ikinci adaya (Batı Kardak) gece operasyonu ile çıktı. Yunanistan bayrağını indiren SAT timi adaya Türk bayrağını dikti.
Yunanistan donanmasına ait gemiden kalkan helikopterin düşmesi üzerine üç Yunan askerinin hayatını kaybetmesi, iki ülke arasındaki gerilimi 22 yıldır devam ettiriyor. Krizin daha da büyümesi üzerine ABD Başkanı Clinton’ın telefonu ve ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Richard Holbrooke ile NATO Genel Sekreteri Javier Solana girişimleriyle tansiyon düşürülerek kriz öncesi duruma dönüldü. Ancak tansiyon hiç düşmedi.
‘O bayrak iner o asker gider’
Dönemin Başbakanı Tansu Çiller’in, devletin zirvesinin katıldığı güvenlik toplantısı sonrası yaptığı Kardak açıklaması uzun yıllar konuşuldu. Çiller ‘savaş ilanı’ niteliğindeki şu tarihi konuşmasını yaptı: Türkiye’nin egemenlik haklarından vazgeçmesi mümkün değildir. Kardak’taki Yunan bayrağı indirilecek ve askerler geri çektirilecektir. Türkiye toprağı üzerinde başka bir ülkenin askerine müsaade edemez. Bir oldu-bitti’yi kabullenmeyeceğiz.
