Evi olanlar dikkat: ZAS geliyor! Zorunlu olacak, binadaki kat sayısına göre teminat ve primler değişecek
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, geçtiğimiz haftalarda zorunlu afet sigortası ile ilgili açıklamalarda bulundu. Detaylar belli oldu.
Bakan Şimşek, zorunlu afet sigortasının haziran sonu itibariyle devreye alınacağını belirterek, “Depremin yanı sıra diğer doğa kaynaklı afetler de sigorta teminatına dahil ediliyor. Deprem için binalar, diğer afetler için binalar ve taşınır mallar teminat altına alınırken, köy alanları da kapsama alınıyor” açıklamasında bulundu. Peki, zorunlu afet sigortası neleri kapsayacak, nasıl uygulanacak, ne zaman uygulanmaya başlayacak? Tüm merak edilenleri Hürriyet'ten Noyan Doğan yazdı.
1. Zorunlu Afet Sigortası (ZAS) nedir?
2000 yılından bu yana DASK kapsamında uygulanan zorunlu deprem sigortası yerini yine DASK kapsamında zorunlu afet sigortasına bırakacak ve artık deprem sigortası olmayacak.
2. ZAS ile yeni bir vergi mi geliyor?
Hayır; 24 yıldır uygulanan zorunlu deprem sigortası yerini zorunlu afet sigortasına bırakacak. Kaldı ki, zorunlu deprem sigortası da bir vergi uygulaması değil.
3. ZAS ne zaman uygulamaya girecek?
Önce, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK), temmuz ayında ZAS’ın genel şartlarını belirleyip, yayınlayacak. Ardından sigorta şirketleri sistemlerini ZAS’a uyarlayacak. Tahminen eylül ayının başından itibaren artık zorunlu deprem sigortası kalkacak ve tüm konutlar ZAS poliçesi yaptıracak.
4. Zorunlu mu olacak?
Evet; zorunlu deprem sigortası gibi ZAS’ta zorunlu olacak.
5. Neleri kapsayacak?
Başta deprem ve sel olmak üzere bütün doğal afetleri kapsayacak. Bunların içine; heyelan, yer kayması, dolu, hortum, fırtına, yanardağ patlaması gibi bütün afetler giriyor. Hatta dünyada çok örneği olmayan orman yangınları da ZAS’ın kapsamında olacak.
6. Depremin ve selin etkilediği bölgeler farklı olduğundan sigorta nasıl uygulanacak?
Konutlar tüm afetlere karşı sigortalanacak ancak teminatlar ve ödenecek primler farklı olacak. Binalardaki kat sayısına göre de teminatlar ve primler farklılaşacak. Depremin etkileyeceği bölgeler ile sel baskınının etkileyeceği bölgelerde de teminatlar ve primler değişecek. Yapılan çalışmalara göre depremin etkilediği bölgelerde sel baskını riski düşük olurken, selin etkilediği bölgelerde deprem riski düşük oluyor. Sigorta uygulamasında bu durum gözetilecek. Uygulanmakta olan zorunlu deprem sigortasında da durum farklı değil. İstanbul’da deprem sigortasının primi 1.000 lira iken, Karadeniz bölgesinde sigortanın primi 250-300 lira arasında.
7. ZAS uygulamaya girdiğinde sigortanın fiyatı değişecek mi?
Özellikle sele maruz kalan bölgelerde fiyatlar biraz daha yüksek olacak, diğer bölgelerde daha uygun olacak. Örneğin, İstanbul’da sel için ödenen prim daha düşük, deprem için ödenen yüksek; Karadeniz bölgesinde ise sel için ödenen prim yüksek, deprem için ödenen prim düşük olacak. Aynı şekilde binalarda sel teminatında giriş katlar veya bodrum katların primleri biraz daha yüksek olurken, üst katlarda neredeyse sıfır olacak. Afet bölgesine, konutun bulunduğu kata göre primler ve teminatlar farklılaşacak.
8. DASK’ın teminatı değişecek mi?
Enflasyon koruması ile DASK’ın verdiği teminatlar her ay artıyor. Bugün için en yüksek teminat tutarı 1.4 milyon TL. ZAS’ta da teminat tutarı tüm afetler için uygulanacak. Konut selden dolayı yıkılırsa DASK 1.4 milyon TL ödeyecek, deprem nedeniyle yıkılırsa da 1.4 milyon TL ödeyecek. Benzer şekilde orman yangını nedeniyle konut yanarsa da sigortalı DASK’tan 1.4 milyon TL tazminat alacak. Doğal afete göre teminat tutarı değişmeyecek.
9. ZAS, eşyayı da kapsayacak mı?
Eşyanın sigorta kapsamına girip girmeyeceği henüz netleşmiş değil, temmuz ayında ZAS’ın genel şartları yayımlanınca belli olacak, ancak eşyayı da kapsaması planlanıyor. Özellikle sel teminatı verilen bölgelerde eşyanın ZAS kapsamına alınma ihtimali çok yüksek. Deprem teminatında da eşyaların sigorta kapsamına girmesi konusunda çalışmalar devam ediyor. Eşya teminatı standart ve düşük olacak. Örneğin, 1.4 milyon TL teminat içinde eşya için ödenecek tutar 100-150 bin lira olacak. Çünkü DASK’ın konutlardaki eşyaların değerini tek tek tespit etme şansı bulunmuyor. O nedenle de standart bir teminat uygulanacak.
Halen uygulanan zorunlu deprem sigortası köy alanlarını ve özellikle kerpiç evleri kapsamıyor. ZAS uygulamaya girince köy alanları içindeki konutlar ve kerpiç evler de sigorta kapsamına alınacak.