Wagner lideri Yevgeny Prigojin'in ölümünden sonra Putin'den ilk hamle geldi! Rus liderin görüntüleri sosyal medyada viral oldu...

Haziran ayında 24 saatlik bir ayaklandırma gerçekleştiren Wagner'in lideri Prigojin'in akıbeti tüm dünyada merak unsuru olmuş, Prigojin bir kaç gün önce Afrika'da görüntülenmiş ve sağlık durumunun iyi olduğu öğrenilmişti. Ancak dün Rusya'dan gelen kaza haberi dünya gündeminin bir numaralı haberi oldu. Rusya’nın başkenti Moskova’dan St. Petersburg'a uçtuğu sırada Tver Bölgesi’nde düşen ve 3’ü mürettebat toplam 10 kişinin öldüğü uçakta Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Evgeny Prigojin’in de olduğu bildirildi. Rusya'nın havacılık kurumu, Prigojin'in isminin de yolcu listesinde olduğunu doğruladı. Kurum, uçaktaki tüm yolcuların öldüğüne ve Prigojin'in de jette olduğuna inanıldığını söylüyor. Kurum, bilginin uçağın operatöründen geldiğini söyledi ve üst düzey Wagner komutanı Dmitry Utkin'in de uçakta olduğunu ekledi. Rosaviatsia'nın yaptığı açıklamasında şu ifadeleri kullandı;“Havayolu şirketine göre, Embraer - 135 (EBM-135BJ) uçağında aşağıdaki yolcular bulunmaktaydı: Propustin Sergey, Makaryan Evgeniy, Totmin Alexander, Chekalov Valeriy, Utkin Dmitry, Matuseev Nikolay, Prigozhin Evgeniy. Mürettebat üyeleri: Levshin Aleksei- Kaptan, Karimov Rustam- Yardımcı Pilot, Raspopova Kristina-Uçuş Görevlisi.” Wagner bağlantılı Telegram kanalı Gray Zone, Prigojin'in öldüğünü öne sürdü ve Rusya'ya ihanet edenler tarafından öldürüldüğünü savundu. Haber dünyanın gündemine birinci sıradan giriş yaparken Putin'in ilk hamlesi dikkatlerden kaçmadı. Rus lider kendisine isyan eden Prigojin'in uçağının düşmesinden kısa süre sonra bir etkinlikte görüntülendi. İngiliz Metro gazetesi bu gelişmeyi 'Putin, Wagner şefinin içinde olduğu uçak düşerken dışarıda eğleniyor' başlığı ile okurlarına duyurdu. Sovyet birliklerinin İkinci Dünya Savaşı sırasındaki Kursk Muharebesi'ndeki zaferinin yıldönümüne adanan bir konsere katılan Putin'in gülümsediği ve hiçbir şey olmamış gibi hayatına devam ettiği görüntüler sosyal medyada viral oldu. İngiliz gazete bu duruma dikkat çekti ve haberinde şu ifadeye yer verdi;'Wagner liderinin uçak kazasında öldüğü yönündeki haberlerin ortasında Putin geceyi dışarıda geçiriyor.' Putin, etkinlik sırasında Rusya'nın Ukrayna'daki 'özel askeri operasyonu'nun kahramanlarını selamladı ve ordu generallerinin elini sıktı. Rus yetkililer, Haziran ayında Rusya'daki isyan girişimine liderlik eden Prigojin'in yerel saatle 18.00 civarında Tver bölgesine düşen özel jette olduğunu söyledi. Kremlin, Prigojin'in ölümü ve uçak kazasıyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı. İngiliz uzman Prigojin’in son dönemde devreye soktuğu yeni taktiğini açıkladı ve dikkat çeken bir iddiada bulundu. Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham House'tan Keir Giles 'Uçakta Prigojin adında bir yolcunun olduğu açıklandı ancak birden fazla kişinin adını Prigojin olarak değiştirdiği de biliniyor' dedi ve bunun son dönemde Wagner liderinin seyahatlerini gizleme çabalarının bir parçası olarak yapıldığının altını çizdi. 'Kısa süre sonra Afrika'dan yeni bir videoda ortaya çıkarsa şaşırmayalım' diyen Giles haklı çıkarsa bu Wagner liderinin ortadan kaybolmayı başardığı ilk sefer olmayacak. Zira Wagner liderinin 2019'da Afrika'da resmen öldüğü ilan edilmişti. Wagner, uçağın Rus güvenlik güçleri tarafından düşürüldüğünü duyurdu. Rusya Federal Hava Taşımacılığı Ajansı'ndan yapılan açıklamada uçakta bulunanların listesi yayınlanarak, Prigojin’in kazada öldüğü doğrulandı. Kremlin'den ise henüz bir açıklama gelmedi. Eski CIA Moskova istasyon şefi Daniel Hoffman ise Prigojin’in ölümünün 'Putin'in emriyle' olduğunu söyledi. Prigojin'in ölümüyle ilgili iddialar sonrası Wagner savaşçıları, liderlerinin öldüğü onaylanırsa intikam sözü veren tüyler ürpertici bir videoyu sosyal medyada yayınladı. Paralı asker grubuna bağlı sosyal medya hesapları üzerinden yayınlanan mesajda şu ifadelere yer verildi; 'Putin liderliğindeki Kremlin yetkililerinin onu öldürme girişiminde bulunduğundan şüphelendiğimizi doğrudan söylüyoruz. Prigojin'in ölümüyle ilgili bilgi doğrulanırsa, Moskova'da ikinci bir Adalet Yürüyüşü düzenleyeceğiz.' Wagner savaşçısı olduğunu belirten silahlı kişilerin görüldüğü bir başka videoda ise 'Şu anda Wagner Grubu'nun ne yapacağına dair çok fazla konuşma var. Size tek bir şey söyleyebiliriz: Başlıyoruz, bizim için hazırlanın' mesajına yer verildi. Prigojin'in savaşçıları tarafından Rus askeri liderliğine karşı bir 'adalet yürüyüşü' başlatmasından sonra 23 Haziran'da bir dava açılmıştı. Kamplara dönmeleri ve Prigojin'in Beyaz Rusya'ya gitmesi karşılığında suçlamaların düşürülmesi bekleniyordu. Ancak Rus basını haftalar sonra bu davanın düşürülmediğini yazmış bu da Kremlin - Prigojin gerginliğinin devam ettiği şeklinde yorumlanmıştı. Ukrayna İçişleri Bakan Danışmanı Anton Gerashchenko, Wagner lideri Yevgeny Prizgozhin’in ölümünün Rusya’da iç karışıklığa yol açabileceğini söyledi. Resmi Telegram hesabından son gelişmeleri değerlendiren Gerashchenko, “Wagner yöneticileri Yevgeny Prigozhin ve Zaporijya bölgesinin sözde 'lideri’ Dmitry Utkin’in ölümlerini doğruladı. Prigozhin'in uçağının düşmesi, uçakta olup olmadığına ve emri kimin verdiğine (Putin ya da onun adına) bakılmaksızın, Rusya'da ciddi bir iç krize yol açabilir” dedi. Uluslararası medya, beklendiği gibi Prigojin'in 'ani' ölümünü manşetlerinden veriyor. CNN International, uçak kazasını açtığı canlı blog ile okurlarına aktardı, iki ayrı analiz yayınladı. Jessie Yeung tarafından kaleme analiz, 'Wagner savaş ağası Yevgeny Prigojin'in öldüğü söylenen uçak kazasına ne sebep olmuş olabilir?' diye sordu. Düşüş görüntülerini inceleyen kıdemli bilim ve havacılık muhabiri Miles O'Brien, Bir dönüşle hızla aşağı iniyor ve arkasında çok fazla duman bırakıyor, yani bu yanan bir uçak. Bazı yapısal parçalar, aerodinamik yüzeyler eksikmiş gibi görünüyor dedi: İngiliz The Times, 'Putin'in üstünü çizdiği Wagner'in lideri uçak kazasında 'öldü' manşetiyle okurlarının karşısına çıktı, gökyüzünde alev topu için Rus füzelerinin sorumlu tutulduğunu yazdı. Al Jazeera, canlı blog yayınında Ukrayna'daki işgali başından beri çok yakından izleyen Savaş Araştırmaları Enstitütüsü'nün (ISW) değerlendirmesine yer verdi. ISW, Putin'in Rusya askeri komutanlığının, Prigojin'in seyahat ettiği bildirilen uçağı düşürme emrini 'neredeyse kesinlikle' vermiş olduğuna inandıklarını açıkladı. ISW'ye göre Putin, son aylarda Wagner'in patronunu başarılı bir şekilde saf dışı bırakarak paralı asker gücünden ayırdıktan sonra, Prigojin'i 'kalan Wagner personeli için bir şehit' haline getirmeden muhtemelen ortadan kaldırabileceğini hesapladı. ISW, Prigojin'in yanında Wagner Grubu kurucu ortağı Dmitry Utkin'in de uçakta olduğunu hatırlatarak, 'suikastlerin' 'Wagner'in komuta yapısı ve Wagner markası üzerinde dramatik etkileri olacağını' vurguladı. İngiliz The Guardian gazetesi ise, 'Prigozhin'in ölümü 'elitlere' bir uyarı olarak görülürken Biden Putin'i işaret etti' derken, Wagner liderinin hayatının detaylı şekilde anlatıldığı 'profil' haberi için ise, 'Putin'in savaş makinesinin en tepesine tırmanan sosisli sandviç satıcısı' başlığını seçti. The Guardian'ın Rusya ve Ukrayna muhabiri Pjotr Sauer imzalı analiz ise, 'Prigojin'in ölümü Rus ordusu ve elitleri üzerinde kalıcı bir iz bırakacaktır' başlığıyla sunuldu. Başarısız darbeden bu yana, Yevgeni Prigojin'in 'ödünç aldığı vakitle' yaşamaya devam ettiği yönünde spekülasyonlar yapılıyordu diyen Sauer, Putin için daha da önemlisinin, Prigojin'in Moskova'nın dış mahallelerine kadar ulaşan isyanının, çoğu kişi tarafından istikrarlı sayılan rejiminin 'kırılganlığını' ortaya çıkardığını yazdı. Analizde ayrıca CIA direktörü William Burns'ün bu ayın başlarında söylediği sözlerine de yer verildi:Putin'in düzenin hakemi olduğu imajına alışkın olan ve bunu izleyen birçok Rus için soru şuydu: 'İmparatorun kıyafeti yok mu?' Veya en azından 'Giyinmesi neden bu kadar uzun sürüyor?' Sayısız haber ve canlı blog ile gelişmeleri bildiren Amerikan The Washington Post gazetesinde, dikkat çeken yorum yazılarından biri David Ignatius tarafından kaleme alındı. Ignatius, Prigojin ölmüş olabilir ancak hayaleti Putin'e dadanmaya devam edecektir dedi. İsrail'den The Jerusalem Post'un ulaştığı bilgiye göre, düşen Embraer özel jet modeli, 20 yılı aşkın hizmet süresinde yalnızca bir kaza kaydetti. Bahsi geçen kazanın, mekanik arızadan değil mürettebat kaynaklı hatalardan kaynaklandığının ise altı çizildi. Rus paralı asker grubu Wagner’in lideri Yevgeni Prigojin'in, yolcu listesinde yer aldığı özel bir jetin Moskova yakınlarında düşmesi sonucu öldüğüne inanılıyor. Jetin düşme nedeni ve Prigojin'in içinde olup olmadığı halen belirsiz. 62 yaşındaki Prigojin, 23-24 Haziran'da Rusya'nın üst düzey subaylarına karşı düzenlenen isyana öncülük etti. Rusya lideri Vladimir Putin, bunun Rusya'yı iç savaşa sürükleyebileceğini söyledi. Putin'e veya çıkarlarına karşı çıkan başkaları da gizemli koşullar altında öldü veya ölüme yaklaştı. Rusya'nın en önde gelen muhalefet lideri Aleksey Navalni, Batılı uzmanların sinir gazı Noviçok olduğu sonucuna vardığı bir maddeyle Sibirya'da zehirlendikten sonra Ağustos 2020'de tedavi için Almanya'ya uçtu. Kremlin, olayla bağlantılı olduğu iddialarını reddetti. Navalni, 2021'de Rusya'ya gönüllü olarak dönderek, dünya çapında takdir kazandı. Ülkeye varır varmaz tutuklandı. Şu anda siyasi amaçlı olduğunu savunduğu çeşitli suçlamalar nedeniyle parmaklıklar ardında. Navalni’nin muhalif siyasi hareketi yasa dışı ve aşırılıkçı ilan edildi. Rusya'daki bir mahkeme bu ay, Navalni’nin hapis cezasını 19 yıl daha uzatarak, onu ülkedeki en ağır hapishane koşullarından birine mahkum etti. Devlet sırlarını İngiliz istihbaratına aktaran eski bir Rus çifte ajan olan Sergei Skripal ve kızı Yulia, Mart 2018'de İngiltere’deki Salisbury kentindeki bir alışveriş merkezinin dışındaki bir bankta baygın halde bulunmuştu. İkili durumları kritik halde hastaneye kaldırıldı ve İngiliz yetkililer, onların 1970'ler ve 1980'lerde Sovyet ordusu tarafından geliştirilen bir grup sinir gazı olan Noviçok ile zehirlendiklerini söyledi. Her ikisi de hayatta kaldı. Rusya, zehirleme olayında rolü olduğu iddialarını reddetti ve İngiltere'nin Rusya karşıtı histeriyi kışkırttığını söyledi. Rus muhalif aktivist Vladimir Kara-Murza, 2015 ve 2017 yıllarında kendisini zehirlemeye yönelik girişimlerde bulunulduğuna inandığını söyledi. İngiliz basını tarafından görülen tıbbi raporlara göre, daha sonra bir Alman laboratuvarı Murza'da yüksek düzeyde cıva, bakır, manganez ve çinko buldu. Moskova rolü olduğu iddiasını reddetti. İngiliz yetkililer, eski bir KGB ajanı ve Putin'in muhalifi Aleksender Litvinenko'nun, 2006 yılında Londra'daki Millennium Hotel'de nadir ve güçlü bir radyoaktif izotop olan polonyum-210 karıştırılmış yeşil çay içtikten sonra 43 yaşında öldüğünü söyledi. İngiliz soruşturması 2016'da Putin’in muhtemelen cinayete onay verdiği sonucuna vardı. Kremlin olayla ilgisi olduğu iddiasını reddetti. Kıdemli bir İngiliz yargıç tarafından yürütülen soruşturma, cinayetin muhtemelen Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) tarafından yönlendirilen bir operasyonun parçası olarak, eski ajanın KGB dönemindeki koruması Andrei Lugovoy ve bir diğer Rusya vatandaşı olan Dmitri Kovtun tarafından gerçekleştirildiğini ortaya çıkardı. Litvinenko, zehirlenmesinden altı yıl önce Rusya'dan İngiltere'ye kaçmıştı. 44 yaşındaki Rus, Kasım 2012'de koşuya çıktıktan sonra Londra dışındaki özel güvenlikli bir sitede bulunan lüks evinin yakınında ölü bulundu. Alexander Perepilichnyy, Rusya’daki kara para aklama sistemine ilişkin İsviçre’de yürütülen bir soruşturmaya yardım ettikten sonra 2009 yılında İngiltere'ye sığındı. Ani ölümü, öldürülmüş olabileceği ihtimalini gündeme getirdi. İngiliz polisi, nadir görülen bir zehirle öldürülmüş olabileceği şüphesine rağmen, cinayet ihtimalini dışladı. Soruşturma öncesi duruşmada, midesinde sarı yasemin bitkisinden gelen nadir ve ölümcül bir zehrin izlerinin bulunduğu açıklandı. Perepilichny, popüler bir Rus yemeği olan ve kuzukulağı içeren büyük bir kase çorba içmişti. Rusya ilgisi olduğu iddiasını reddetti. O zamanlar Ukraynalı bir muhalefet lideri olan Viktor Yuşçenko, Moskova yanlısı Başbakan Viktor Yanukoviç'e karşı Batı yanlısı bir listeyle yarıştığı 2004 başkanlık seçimleri kampanyası sırasında zehirlenmişti. Yuşçenko, Ukrayna istihbarat teşkilatından yetkililerle Kiev dışında akşam yemeği yerken zehirlendiğini söyledi. Rusya ilgisinin olmadığını söyledi. Vücudunun normalde mevcut olandan 1000 kat daha fazla dioksin içerdiği bulundu. Zehirlenme nedeniyle yüzü ve vücudu şekil değiştirdi ve sonrasında onlarca ameliyat geçirdi. Ukrayna Yüksek Mahkemesi'nin Turuncu Devrim olarak adlandırılan sokak protestoları sırasında Viktor Yanukoviç'i kazanan ilan eden sonuçları reddetmesinin ardından tekrarlanan seçimlerde cumhurbaşkanlığını kazandı. İnsan hakları ihlallerini haber yapan gazeteci Anna Politkovskaya, 7 Ekim 2006'da süpermarketten eve döndükten sonra Moskova'daki dairesinin önünde vurularak öldürüldü. 48 yaşındaki iki çocuk annesi Politkovskaya'nın öldürülmesi Batı'da büyük tepkiye neden oldu ve Rusya'da çalışan muhabirlere yönelik tehlikelere dikkati çekti.