Uzun süre kullanımı bunamaya sebep oluyor: İşte o ilacın arkasında yatan büyük tehlike!
Yapılan araştırmaya göre en çok kullanılan ilaçlardan biri mide koruyucular. Ancak bu ilaçların ileriki yıllarda bunamaya yol açtığı tespit edildi. İlaçları 4 yıl veya daha uzun süre düzenli olarak kullanmak, alzheimer olma riskini artırıyor.
Ulusal Sağlık Sistemi (NHS), bu ilaçları her yıl milyonlarca kişiye reçete ediyor. Öyle ki 2022'de 70 milyondan fazla ilaç İngilizlere dağıtılmıştı. Minnesota Üniversitesi'nden Dr. Kamakshi Lakshminarayan konuyla ilgili şunları söyledi:
"Bu ilaçların uzun süreli kullanımıyla ilişkili olarak daha yüksek bir demans riski bulduk. Reflüyü tedavi etmenin çeşitli yolları olsa da farklı yaklaşımlar herkes için işe yaramayabilir. Bu ilaçları alan kişilerin herhangi bir değişiklik yapmadan önce doktorlarıyla konuşmaları önemli. Çünkü bu ilaçları aniden durdurmak daha kötü semptomlara neden olabilir."
ENFEKSİYONA SEBEP OLUYOR
Yaklaşık 944 bin İngiliz şu anda bunama ile yaşıyor ve uzmanlar, on yılın sonunda sayıların bir milyonu aşacağını tahmin ediyor. Önceki araştırmalar, mide ilaçlarının uzun süreli kullanımını inme, kemik yoğunluğunda azalma ve kırıklara, bağırsak ve akciğer enfeksiyonlarına, magnezyum ve vitamin B12 eksiklikleri ve kronik böbrek hastalıklarına sebep olduğunu tespit etmişti. Neurology dergisinde yayınlanan son çalışma, ilaçların demans şansını nasıl etkilediğini inceledi.
Asit baskılayıcı olarak bilinen proton pompa inhibitörleri 80’li yıllardan itibaren kullanılıyor. Bunlar dünyada ve ülkemizde çok sık, gereksiz ve uzun kullanılan ilaç gruplarındandır. Yapılan farklı çalışmalarda, hastaların yüzde 25 ila 70'inin bu grup ilacı gereksiz kullandığını ortaya çıkardı. Ülkemizde bu ilaçların 'mide koruyucu' olarak tanımlanması da bu gereksiz kullanımın başlıca sebebidir.
Diyabet, tansiyon, kalp gibi kronik hastalıklar nedeniyle ilaç kullanan tüm hastalar ek olarak koruyucu mide ilaçları da kullanır. Bu tedaviler sırasında koruma amaçlı mide asidini azaltma çabası doğru ve gerekli bir yaklaşım olmadığı gibi uzun dönemde farklı sorunlara sebep olabilir.
Genel olarak güvenli kabul edilseler de asit baskılayıcı ilaçlar 1 yıldan daha uzun süre ve yüksek doz kullanımlarda kemik yoğunluğunda azalma ve kırıklara, bağırsak ve akciğer enfeksiyonlarına, magnezyum ve vitamin B12 eksikliklerine yol açabilir.
Bu nedenle kısa süreli ve düşük doz kullanım tercih edilmeli. Asit baskılayıcı ilaçların reflü hastalığı, gastrit ve ülser tedavisinde 4-8 hafta, helikobakter pilori tedavisinde ise 14 gün antibiyotik tedavisi ile kullanılması yeterlidir.
İSTİSNAİ DURUMLAR DA VAR
Reflüye bağlı ileri derecede yemek borusu hasarı ve 'Barrett' hücresel değişikliği olanlar hekim gözetiminde uzun vadeli bu ilaçları kullanabilir.
Aynı şekilde yemek borusu darlıklarından dolayı tedavi alanlar; yaşlı, ek hastalıkları ve ülser kanaması veya delinmesi öyküsü olup uzun süre ağrı kesici, aspirin ve kan sulandırıcı kullanmak zorunda olan özellikli hasta grupları da hekim önerisi ve takibi ile uzun süre mide ilaçları kullanabilir.