Uygun koşulla emeklilik için son fırsat! Asgari ücretle birlikte değişiyor
Emekliler ve emeklilik hesabı yapan milyonlarca kişi ocak ayını iple çekiyor. Yaşı tamamlayan ve prim eksiği olanlar için ise geri sayım başladı. Asgari ücret artışıyla birlikte borçlanma tutarları da yükselecek. İşte uygun koşulla emekli olmak için son fırsat...
Yeni yıla sayılı günler kala prim ve yaş şartlarını tamamlayan adaylar emeklilik hesabı yapmaya başladı. Bazıları yaşı tamamlarken bazılarının ise belli tutarlarda prim eksiği bulunuyor. Yeni dönem asgari ücretin belli olmasıyla birlikte pek çok ödeme de değişiyor. Bunlardan biri de emeklilikte prim süresini uzatan askerlik ve doğum borçlanması. Yeni yıl öncesinde borçlanma yoluyla emekli olacaklar avantajlı olacak.
Millliyet'te yer alana habere göre borçlanma türleri ile emeklilik erkene çekiliyor? Şu anda prim borçlanmasında en düşük ve en yüksek tutarlar ne oldu? Bu yıl borçlanma yapacaklar ne kadar avantajlı olacak? Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “5510 sayılı kanunun 4’ üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındaki sigortalıların borçlanabilecekleri süreler yasada belirlenmiştir. Toplamda 14 adet borçlanma hakkı mevcuttur.
Detaylarına baktığımız zaman;
-Er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,
-Kadın sigortalılarda 3 çocuğa kadar doğumdan sonraki çalışmadıkları 2 yıllık süreleri,
-Doğum sonrası yarı zamanlı çalışılan süreleri,
-4’üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların, personel mevzuatına göre ücretsiz izin süreleri,
-Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
-Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların staj süreleri,
-Hekimlerin fahri asistanlıkta geçen süreleri,
-Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,
-Sigortalı olmaksızın, 8/4/1929 tarihli ve 1416 sayılı Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanuna göre yurt dışına gönderilen ve öğrenimini başarıyla tamamlayarak yurda dönenlerden yükümlü bulunduğu mecburi hizmet süresini tamamlamış olanların, yurt dışında resmi öğrenci olarak geçirmiş oldukları öğrenim sürelerinin 18 yaşının tamamlanmasından sonraki döneme ait olan kısmını borçlanabilirler.
Bunların bazıları ile borçlanma yapıldığı takdirde sigorta başlangıcını geriye götürme gibi bir avantaj sağlamaktadır.
İŞTE EN ÇOK BİLİNEN BORÇLANMA TÜRLERİ
Halk arasında en çok bilinen erkeklerde askerlik, doktora ve tıpta uzmanlık, fahri asistanlık, 1416 sayılı kanun gereğince yabancı ülkeye MEB tarafından gönderilenler sayılabilmektedir.
DOĞUM BORÇLANMASI İÇİN KRİTİK ŞART
Normalde kadınlarda doğum borçlanması yapabilme şartı ilk önce sigortalı olup sonrasında doğumların gerçekleşmiş olmasıdır. Burada sadece meslek lisesi ve meslek yüksekokulu üzerinden staj yapmış sonrası evlenmiş çocuk sahibi olanlarda bir ayrıcalık var. Onlarda da aynı şekilde geriye götürdüğünü söyleyebiliriz.
EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK TUTAR NE KADAR OLDU?
Tüm borçlanmalar asgari brüt ücretin %32’si oranında belirlenir. Yani günlük asgari 213,36 TL tutarındadır. Hatta asgari borçlanma tutarı 7,5 kata kadar artırılabilir. Bu durumda en fazla ödenecek prim tutarı 1.600,20 TL olur.
Yurt dışı borçlanmasında ise günlük brüt ücretin %45’i oranında borçlanma hakkı mevcuttur.
BORÇLANMA İLE EMEKLİLİK NE KADAR ERKENE ÇEKİLEBİLİYOR?
Örnek verecek olursak 01.01.1995 yılında askere gitmiş ve 18 ay silah altında kalmış, sonrasında ise 01.01.2000 yılında sigortalı olmuş olan bir vatandaşın askerlik borçlanması için başvuru yaptığında 540 gün yani 1,5 yıl borçlandığı takdirde giriş tarihini 01.07.1998 yılına kadar götürebileceğini söyleyebiliriz. Bu sayede EYT’li olup prim gününü de tamamsa emekliliği hak edeceğini vurgulamak isterim. Burada borçlanılacak gün kadar sigorta başlangıcını geriye çekme hakkı mevcuttur.
BU YIL BORÇLANACAKLAR NE KADAR AVANTAJLI OLACAK?
Borçlanmalar asgari brüt ücret üzerinden değerlendirilmektedir. Yılbaşında tahminlerim doğrultusunda asgari ücrete %30 ile %40 arasında bir fark oluşacağını düşünüyorum.
PRİM BORÇLANMALARI YENİ YILDA NE KADAR ARTACAK?
Borçlanmalar günlük brüt ücretin %32’si kadar yani 213,36 TL ile 1600,20 TL arasında değişmektedir. 3 çocuğu için doğum borçlanması yapan bir annemiz her çocuk için 720 gün, 3 çocuğu için toplamda 2160 gün borçlanma hakkına sahiptir.