Türkiye'nin Cumhuriyet ile isimleri değişen iller ve dünyaca ünlü şehirlerin anlamları...

İşte cumhuriyetle beraber isimleri değişen iller ve dünyaca ünlü şehirlerin isimlerinin anlamları... 1926’ya kadarki ismi Menteşe. 1926’ya kadar Lazistan sancağının merkez ilçesi. 1924’ten önceki ismi HÜDAVENDİGAR. 1. Murat’ın unvanıdır. Bu unvanı kullanan tek padişahtır. Diğerleri ya Han, ya Sultan, ya Bey gibi isimler kullanırdı. 1925’e kadar KÂNGIRI. 1926’ya kadarki ismi KIRKKİLİSE. 1926’ya kadarki ismi GENÇ. İlk ismi KARAHİSAR-I SAHİB. Sahib, bir Selçuklu veziri. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Afyonkarahisar, daha sonra kısaca Afyon oluyor. 2005’te ise bu karışıklığı gidermek için çıkarılan kanunla Afyonkarahisar ismini alıyor. İlk adı BAYAZIT. 1920’de Erzurum’dan ayrılıyor ve Bayazıt oluyor. Bayazıt ismi 1926’da KARAKÖSE adını alıyor. 1938’de Ağrı oluyor. Kelimenin aslı, Ağori. 1926'ya kadar KOZAN. 1926'da Kozan ilçeye dönüştürülüyor. Cebelibereket ismiyle o bölgede bir il daha var. 1933'te Cebelibereket lağvoluyor ve ilçeleriyle birlikte Adana'ya bağlanıyor. Adana ilinin adı 1933'te değiştirilerek SEYHAN isimli bir il haline geliyor. 1956'da Seyhan, Adana oluyor. Yüzyıllarca KARESİ ismi olarak bilinen il 1926’da Balıkesir adını alıyor. Yine 1926. O yıla kadarki ismi CANİK ili. Çanakkale, önce BİGA sancağının merkezi. Sonra 1925’te Çanakkale il oluyor. Biga Çanakkale’ye bağlanıyor. Hatta 1926’ya kadar GELİBOLU isimli bir il de var. Bu il de lağvedilip Çanakkale’ye ilçe olarak bağlanıyor. 1921’de il olmadan önceki ismi LİVANE. Örneğin Zülfü Livaneli, Livanelilidir. 1933’te Rize ve Artvin birleşerek ÇORUH ismini alıyor. Sonra Rize ayrılıyor ve 1956’da Çoruh ismi Artvin halini alıyor. 1926 yılına kadar olan ismi BOZOK. 1926’ya kadar bu ilin adı ERTUĞRUL idi. 1926’ya kadarki ismi DERSİM. O yıl ilçe haline getiriliyor ve Elazığ (Elaziz) iline bağlanıyor. 1973’te Kahraman sözcüğü ekleniyor. 1937’ye kadarki ismi ELAZİZ. 1921’de il oluyor. 1925’te KARAHİSARIŞARKİ isimli bir başka il, ŞEBiNKARAHİSAR ismini alıyor. 1933’te Şebinkarahisar il olmaktan çıkarılıp, Giresun’a ilçe olarak bağlanıyor. 1937’ye kadar olan ismi DİYARBEKİR. Bölgede ERGANİ isimli bir il de var. Ergani, 1926’da lağvediliyor. 1926’ya kadar il imiş. 1926 yılına kadarki ismi AYINTAP, o yıl GAZİAYINTAP oluyor. İlk ismi, Osmanlı’dan bir önceki beyliklerden birinin yerleşim yeri olması nedeniyle SARUHAN. 1926’da Manisa oluyor. 1984’te Şanlı oluyor. Ama ilk adı SİVEREK. Siverek, 1926’da il olmaktan çıkarılıp ilçe haline getiriliyor. Paris adının tam olarak nereden geldiği bilinmemekle birlikte “per Isis”ten türediği düşünülmektedir. Buradaki Isis, bir Mısır tanrıçasıdır. Bu şehrin adı Latince çiçekler anlamına gelen “florens” isminden türemiştir. Roma adı, şehrin kurucusu İmparator Romulus’un adından türemiştir. Arjantin’in başkenti Buenos Aires, ülkenin resmi dili İspanyolcada ‘iyi havalar’ anlamına gelmektedir. Ürdün’de bulunan ve büyüleyici güzelliklere sahip Petra şehrinin anlamı ‘taş’ anlamına gelen “petros” kelimesinden gelmektedir. Varşova şehrinin kurucusu Varş adlı bir asildi. Varşova ise Varş’a ait anlamına geliyor. Amstel isimli nehirde bulunan bir barajın etrafında kurulan şehir, adını da bu nehir ve barajdan alıyor. Parlak anlamına gelen Keltçe kelime “windo”, Viyana şehrinin adının türediği sözcük. Tahmin edileceği üzere Atina şehri, adını Yunan mitolojisindeki zeka ve barış tanrıçası Athena’dan alıyor. Aslında Hollandalılar tarafından New Amsterdam adıyla kurulan şehir, 17.yüzyılda İngilizlerin eline geçiyor ve bir İngiliz dükü olan York’un ismiyle anılmaya başlıyor. Şangay adı, deniz ve üstünde anlamına gelen “şang” ve “hay” kelimelerinin birleşimi ile meydana gelmiş. Hong Kong da yine bir birleşik ad. Hoş kokulu anlamına gelen “hong” ile liman anlamına gelen “kong” sözcükleri bu adı oluşturmuşlar. Oldukça ilginç bir anlama sahip olan Abu Dabi, ‘ceylanın babası’ anlamına gelmektedir. Kuruluşu milattan öncesine dayanan şehrin ilk adı Londinium’dur. Bunun akan nehir anlamına geldiği sanılmaktadır. Eskiden bir bataklık olan şehrin adı, bu nedenle bataklık ve yerleşim yeri anlamına gelen “broek” ve “zele” sözcüklerinin birleşmesi ile oluşmuştur. Küçük ada anlamına gelen “holm” ile sağlam anlamına gelen “stock” adlarının birleşmesiyle Stockholm ismi oluşmuştur. Şehrin orijinal adı Kobenhavn’dır. Dancada “koben” ticaret, “havn” ise liman demektir. Aslında İstanbul adının anlamı biraz tartışmalı bir konu. Yunanca şehir içi anlamına gelen “eis tin pol” tamlamasından geldiği sanılmakla birlikte fetihten önceki ismi olan Konstantinopolis’ten türediği de düşünülmektedir. Genel olarak tarihçiler İstanbul adının Yunanca kökenli olduğu konusunda hemfikirdir.