Tartışma alevlendi: Sosyal medyada yaş sınırı kaç olmalı?
BTK’nın 13 yaş altındaki çocuklara sosyal medya kullanımını yasaklamayı öngören bir çalışma yürütmesi yeni bir tartışma başlattı. Konuyu Milliyet’e değerlendiren Meclis Dijital Mecralar Komisyonu üyeleri, sosyal medyanın artık hayatın bir parçası haline geldiğini, uzman görüşleri doğrultusunda bir düzenleme yapılabileceğini söylediler.
Meclis Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman “Çocukların 16 yaş sınırı olabilir ama VPN ile burayı kullanmaya başlayacaklar. Artık sosyal medya kullanımı anne karnından doğdukları andan itibaren başlıyor.
Anne babalar çocukların önüne bilgisayar açıp sosyal medya ile tanıştırıyor. Bunlar doğru değil. Sosyal medya kötülüklerin merkezi. Dijital şirketlerin yaklaşımlarını da doğru bulmuyoruz. Dijital şirketler hangi ülkelerde çalışıyorlarsa o ülkenin kurallarına uyduklarına görüyoruz. Bizim ülkemizde ise çifte standart uyguluyorlar” dedi.
‘Geç bile kaldık’
Milliyet’e konuşan Meclis Dijital Mecralar Komisyonu üyeleri ise ağırlıklı olarak konunun psikolog, pedagog ve uzmanlarca değerlendirilmesi gerektiğini dile getirdi. Komisyon Başkanvekili AK Parti Giresun Milletvekili Nazım Elmas, “14-15 yaş altı çocukların sosyal medyayla ilgili koruma altında olması gerekir. Bu çocukların ruh sağlığı ve geleceğe hazırlanması için önemlidir. Dünyanın birçok ülkesinde de çocukların sosyal medyayla ilişkilerinde birtakım kısıtlamalar olduğunu görüyoruz. Bu konuda geç bile kaldığımızı söyleyebilirim. Teknolojik gelişmeler doğrultusunda hızlı hareket etmemiz gerekiyor” dedi.
AK Parti İzmir Milletvekili Şebnem Bursalı “Çocukların hem eğlenceli vakit geçirmesi hem dersleri için internetin zorunluluğu çok açık. Ama bunu yaparken de internetin doğru kullanımı önemli. Durumun pedagojik, psikolojik boyutuyla ve diğer boyutlarıyla uzmanlarca ele alınması gerekiyor” diye konuştu.
İYİ Parti Gaziantep Milletvekili Mehmet Mustafa Gürban, sosyal medyada yaş sınırının 18-20 olması gerektiğini savundu. Gürban, çocuklar için güvenli internetin yaygınlaştırılmasını ve belli sosyal medya uygulamalarına girilmemesinin sağlanmasını önerdi.
‘İçeriğe göre belirlenmeli’
Komisyon üyesi CHP Ankara Milletvekili Okan Konuralp, önce sosyal medya platformlarında evrensel etik değerler ve kriterlerin belirlenmesi gerektiğini, bu kapsamda da çocuğun üstün yararı çerçevesinde yaş sınırının belirlenebileceğini kaydetti. Konuralp, “Pedagogların önerdiği yaş nedir? Bu 18 yaş da olabilir. Pedagogların görüşleri kapsamında yaş sınırı değerlendirilir, dünya örnekleri de göz önünde tutularak” dedi
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan da, “Tek bir yaş sınırlaması olmamalı. Her içeriğe göre yaş sınırlaması getirilmeli. Bunlar da pedagoglar, psikologlar ve uzmanlarca belirlenmeli. İçeriği belirlenmeden yapılan kısıtlamalar özgürlük anlayışımıza uymuyor. Konu ya da herhangi bir düzenleme bize geldiği an görüşlerimiz bu çerçevede olacak” diye konuştu.
DİJİTAL BAĞIMLILIKTA ÇOCUKLARI BEKLEYEN TEHLİKE:
Dağınık Beyin Sendromu!
Dijital bağımlılık çocukların hem sağlığı hem de geleceğini tehdit ediyor. Yapılan çalışmalar dijital bağımlılıkta çocukları ‘Dağınık Beyin Sendromu’ tehlikesinin beklediğini ortaya koydu. Dijital Bağımlılıkla Mücadele Derneği Başkanı Prof. Dr. Tuncay Dilci, Meclis Dilekçe Komisyonu bünyesinde kurulan Akran Zorbalığı Alt Komisyonu’nda yaptığı sunumda çocukların dijital bağımlılığına yönelik tespitlerini dile getirdi. Dilci, “Çocuklarımızda dağınık beyin sendromu şu anda had safhada. Bu çocuklarımız odaklanma, dikkat eksikliği ve bilgiyi yüzeysel yani kısa bellekte tutma, uzun belleğe atmadan yüzde 80’ini kaybetme eğiliminde” dedi. Dijital bağımlılığın çocuklarda fiziksel gelişimi, kas biliş sistemini de olumsuz etkilediğini söyleyen Dilci, erkek çocuklarında ise testosteron hormonunun gelişimini azalttığını ifade etti.
Göz hastalıkları
Dijital bağımlılığın Dünya Sağlık Örgütü’nün de ilan ettiği gibi miyopi göz hastalığına yol açtığını ve dünyada bu hastalıkla ilgili de salgın yaşandığını kaydeden Dilci, “Çocukların yüzde 80’i günlük üç saatin üzerinde dijital ekran kullanıyor. Bunun ergonomik kullanımı konusunda çocuklar için bir kılavuzun olması çok önemli. Mesela bilgisayar kullanmadan önce bir bardak su içerek dijital nesneye dokunduğumuz zaman enerjimizin daha aktive olduğu ve osram değerinden daha az etkilendiğimiz yönünde çalışmalar var. Bunlar değerlendirilmeli. Ayrıca 13 yaş altı grubu çocuklar da özellikle 90 santimetrenin altında bir maruziyet varsa ciddi anlamda dikkatsizliğe bağlı biliş bulanıkları ve iletişim sorunları yaşadıklarını tespit ettik” diye konuştu. Dilci, TÜİK verilerini dikkate alarak yaptıkları bir araştırmanın sonucu hakkında ise “Şu an ilkokul düzeyindeki çocuklarda bağımlılık oranı yüzde 29,26” bilgisini paylaştı.
‘Bağımlılığı ölçen sistemin patenti bizde’
Yapay zekayla çalışan Dijital Analiz tekniği geliştirdiklerini söyleyen Dilci, “İsviçre, İngiltere, Kanada, Amerikalılar bu sistemi bizden izin alarak kullanıyorlar. Patenti bizde. Bağımlılığı ölçmek için geliştirdiğimiz bir sistem” ifadesini kullandı.