Site aidatları ne kadar yükselir? Asgari ücret zammı sonrası merak edildi
Asgari ücretin yüzde 30 artışla 22 bin 104 TL olarak belirlenmesinin ardından pek çok gider de artacak. Bunların başında site aidatları geliyor. Peki site aidatlarında ne kadarlık artış olacak? Site sakinleri fahiş gördükleri aidata karşı itirazda bulunabilir mi?
Asgari ücrete zam sonrası pek çok gider kalemi de bu artıştan etkilenecek. Toplu konutlardaki yönetimler de maliyetleri site aidatı olarak her yıl düzenli olarak yansıtıyor.
Peki asgari ücret zammı sonrası site aidatlarında ne kadarlık artış olur? Site sakinleri gördükleri fahiş artışa itiraz edebilir mi? Site aidatlarını belirlerken bir üst sınır var mı? Sitede oturan her bir hane kullanmadığı bir hizmeti ödemek zorunda mı?
‘ASGARİ ÜCRETİN ÖNEMLİ ETKİSİ VAR’
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özlemacıklı, milliyet.com.tr’ye değerlendirdi. Özelmacıklı konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Ülkemizde site türü yapıların sayılarında önemli artışlar oldu. Ortak yaşam alanlarının gelişmesi farklı gider kalemlerini ortaya çıkarıyor. Toplu yaşam alanlarında aidat adıyla anılan ortak gider ve avans paylarında asgari ücret artışının önemli etkisi var.
‘AİDATLARIN YÜZDE 65’İ MAAŞLARA GİDİYOR’
Toplanan ortak gider ve avans payında personel giderinin toplam bütçe içerisindeki yeri yüzde 65 seviyesinde. Bir site topladığı aidatların yüzde 65’ini personel gideri olarak personele ödüyor. Yüzde 15 elektrik gider kalemi var. Bu sene elektrik maliyetlerinden dolayı aidatlarda elektrik giderinin payı artacaktır.
SİTE AİDATLARI NE KADAR ARTAR?
Aidat hesaplamalarında işletme projesi hazırlanması gerekiyor. Kanuni açıdan baktığımızda hesaplamanın eğer yönetim planında özel bir tarih yoksa her takvim yılının ilk ayı içerisinde kat maliklerinden ne kadar toplanacağı, hesabın nasıl yapılacağı değerlendiriliyor. Birçok site veya yönetim ara dönemde herhangi bir zam yapmadıysa şu anki topladığı avanslar ancak geçen yılın ocak ayında hesapladığı avanslar. Sadece enflasyon oranında baktığımızda yüzde 60 seviyesinde bir artış oldu. Asgari ücret yüzde 30 artmış olsa bile aidatların artışı yüzde 40-45 seviyelerinde olacaktır.
‘BAKANLIK SİTE YÖNETİMLERİ İÇİN MEVZUAT HAZIRLIĞINDA’
Site yönetimleri ticari yerler değildir. Topladığı paralarla kar elde eden yerler değiller. Bütçeyi toplaması lazım. Bu süreçte ödemeyenler ve bununla ilgili hukuki süreçler uzun zaman alıyor. Bazı yasal düzenlemeler yapılıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı site yönetimleriyle ilgili bir mevzuat hazırlığında. Önümüzdeki yılın ilk çeyreğinde mevzuat düzenlemesinin çıkarılması planlanıyor. Düzenlemeye göre herkes site yönetimi yapamayacak. Yapacak firmaların belli kriterleri olacak. Mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu, işletmelerin yetki belgesi alması, denetimleri gibi birçok konuya ilişkin düzenleme olacak.
SİTE SAKİNLERİ AİDATA İTİRAZ EDEBİLİR Mİ?
Sadece asgari ücret artışı kadar değerlendirme yapmak doğru değil. Siteler bu artışı enflasyon oranına göre de yapabiliyorlar. Aidat artışları doğrudan ‘biz bu artışı yaptık’ diyerek belirlenmiyor. Toplu yapılarda iki yılda bir, diğer yapılarda yılda bir genel kurul yapılıyor. Genel kurulda aidat artışı vb. yetkiler değerlendiriliyor. Yönetim kurulunun, genel kurul yapmadan dönem içerisinde doğrudan aidat artıma yetkisi sınırlı.
Yapılan yıllık işletme projesi ortak gider ve avans paylarına göre belirlenerek kat maliklerine tebliğ ediliyor. Söz konusu oranda zam yaptırılıyor. Kat maliklerinin gelen tebligatlara dikkat etmeleri ve itirazlarını ilgili yönetimlere resmi yollarla iletmeleri gerekiyor.
‘1 AY İÇİNDE DAVA AÇILABİLİYOR’
Kat maliklerinin işletme projesine 7 gün içinde itiraz hakkı var. Toplu yapılarda itiraz yetkisi temsilciler kurulu üyelerine ait oluyor. Kat malikleri kurulunca verilen kararlar aleyhine de kat mülkiyeti kanununa göre 1 ay içerisinde dava açılabiliyor. Site aidatları bir zenginleşmeye sebep olacak statüde değildir. Toplu yaşam alanlarının sağlıklı kullanılabilmesi için bu bedellerin düzenli olarak alınarak site için harcanması gerekiyor.
Aidatlarla ilgili artışta aslında mevzuat anlamında bir üst sınır bulunmuyor. Bu artışı enflasyon artışı, binanın bakım maliyetlerini artıran unsurlarla ilgili toplanması gereken ek avanslar, aldıkları hizmetlerdeki artışlar, elektrik gibi giderlerde olan yüksek artışlar nedeniyle bütçe çerçevesinde yapılıyor. Yasal anlamda sınır getirilmesi mümkün değil.”