Rusya-Ukrayna savaşında ülkenin kaderini belirleyen direniş! Hayatlarını kaybettiler ama Kiev onlar sayesinde düşmedi...
Birinci haftasını geride bırakan Rusya-Ukrayna savaşında önemli kırılma anları yaşanıyor. Başkent Kiev'in kuzeyinde bulunan Hostomel Havaalanı için verilen savaş Ukrayna'nın kaderini belirlemiş olabilir. Savaşın kaybedilmesine neden olabilecek Rus II-76 nakliye uçağının Ukrayna topraklarına inmesine izin vermeyen bir grup askerin filmlere konu olacak hikâyesi...
Yaşanan çatışmanın perde arkasına odaklanan James Marson, The Wall Street Journal’da yayımladığı haberinde, bir grup Ukraynalının Hostomel Havaalanı’nı savunurken filmlere konu olacak kararlılığı ve kahramanlığını ele aldı.
Başkent Kiev'in kuzeyinde bulunan Hostomel Havaalanı için verilen savaşın ardından çekilen uydu fotoğrafları.
HOSTOMEL ELE GEÇSEYDİ KİEV İLK GÜNLERDE DÜŞEBİLİRDİ
Savaşın ilk günü olan 24 Şubat'ta Ukraynalı küçük bir birlik, Rusya ordusunun yaklaşık 32 kilometre uzaklıktaki Kiev’e girmesini engellemek için var güçleriyle çarpışıyordu. Kendilerinden kat kat büyük bir Rus birliğiyle karşı karşıya kalan askerler için işler hiç de iyi gitmiyordu.
Ukraynalı askerler direnebildikleri son noktaya kadar direniyor ama ciddi kayıplar da veriyordu. O anda cephenin önünde yer alan Teğmen Anatoliy Kharchenko, yanından geçen bir merminin arkadaşını öldürdüğüne tanık oldu. Belirsizlikle karşı karşıya olan Ukraynalı askerler, bölgeye giren Rus birliklerinin devamının geleceğini biliyordu.
Öyle ki, Rus hava indirme birlikleri günün ilk saatlerinde toplanma alanlarına inmişlerdi bile. Ukraynalı askerler, bulundukları bölgenin hayati öneme sahip olduğunu biliyor ve bu nedenle, ne olursa olsun geri çekilmiyordu.
Kuzeyde bulunan Hostomel Havaalanı Kiev’e yakınlığı nedeniyle Ruslar için önemli bir ikmal merkezi haline gelecekti. Kiev’in düşmesi ise kolaylaşacaktı. Bu nedenle, önemli sayıda bir Rus birliği Teğmen Kharchenko'nun birliğine doğru geliyordu. Teğmen Kharchenko, “O anda nelerin tehlikede olduğunu biliyorduk” ifadesini kullanıyor.
SAVUNMA, DİRENİŞE FAZLADAN BİR GÜN KAZANDIRDI
Savaşın ardından uçak pisti kullanılamaz hale geldi. Savaşın hemen öncesinde askeri uzmanlar, Ukrayna’nın elinde bulunan ateş gücü nedeniyle, Rusya'nın Ukrayna savunma mevzilerini kolay aşamayacağını dile getiriliyordu. Buna karşın, Rus ordusu elinde bulundurduğu "ezici" güçle kısa sürede cephelerin yarılacağına inanıyordu.
Tolstoy, Savaş ve Barış romanında, “Askeri mücadele sırasında bir ordunun nihai gücü bilinmeyen bir değişken tarafından şekillenir. Bu bilinmeyen değişken, askerlerin savaşma arzuları, tehlikeye karşı koyma istekleri ve cesaretlerinden başka bir şey değildir. Savaşma arzusu olup, neden savaştığını bilen askerler için kiminle savaştıkları önemsizdir” der.
Ukrayna ordusu ve gönüllü savaşçıların da belki de söz konusu değişken nedeniyle, askeri stratejistleri savaşın ilk haftasında yanılttığı görüldü. Teğmen Kharchenko’nun emrindeki birlik ve gönüllü savaşçıların direnişi karşısında ilerleyemeyen Rus birlikleri, yavaşladı ve bir gün boyunca Hostomel Havaalanı çevresindeki alanda tamamen durduruldu.
Havaalanındaki savunma, Ukrayna direnişine fazladan bir gün kazandırmış oldu. Rus güçleri için işlerin çıkmaza girmesinin nedenlerinden biri bu direnişti. Fakat, geçtiğimiz perşembe günü Rus ordusu güneyde kazanımlar elde ederek, Herson şehrine girdi ve Zaporizhya'ya doğru ilerledi.
HAZIRLIKSIZ YAKALANDILAR, TECRÜBELERİYLE KURTULDULAR
En başa dönelim. Hostomel'deki ilk savaş işareti geldiğinde, Ukraynalı birlikler organize olmaya çalışıyordu. Uzun zamandır harekatın başlayacağı güne hazırlanan birlikler, ansızın gelen balistik füze ateşleriyle sarsılıyordu. Çevrede bulunan binalarda ciddi yıkımlar meydana geliyordu. Tek sıkıntı bu da değildi, havaalanını savunan Ukrayna Ulusal Muhafız birliği mühimmat olarak yeterli güce sahip değildi.
Ağır teçhizat ve personelin çoğu, sekiz yıl önce ayrılıkçılar tarafından başlatılan harekâtın ardından, doğuya kaydırmıştı. Belarus sınırına da ciddi miktarda mühimmat kaydırılmıştı ancak, Rus hava indirme birliklerinin savaş durumunda kullanılıp kullanılmayacağı hesaba katılmadığı için cephe gerisinde az cephane bırakılmıştı.
Yine de, çarpışma kabiliyetleri ve hızlı şekilde mevzi almaları nedeniyle havaalanının güvenliğini 2015 yılında kurulan seçkin Hızlı Tepki Tugayı üstleniyordu. Tüm eksikliklere rağmen güçlü bir savunma hattı kuran tugay, geride kalan yedi yılda Rus ayrılıkçılarla savaştığından çatışma deneyimi yüksek askerlerden oluşuyordu.
Savaşın ilk günlerinde düşürülen Ka-52 model Rus saldırı helikopteri.
SAVAŞIN İÇİNDE ÖĞRENDİLER
2014 yılında orduya katılmak için işini bırakan 36 yaşındaki Teğmen Andriy Kulish, harekâtın başladığını yaklaşan Ka-52 model Rus saldırı helikopterinden anlamıştı. Ukrayna radarından kaçınmak için alçaktan uçan helikopter, havaalanın yanındaki askeri üsse roket yağdırmaya başlamıştı ki savunma güçleri helikoptere makineli tüfek ateşi ile karşılık vermişti. Helikopterin düşürülmesi, savunma birliklerinin moral bulmasına yardımcı olmuştu.
Askerler için hava bombardımanı bölgeyi savunan Ukraynalı birlikler için yeni bir deneyimdi. Son yedi yıldır ayrılıkçı güçlerle yapılan savaşlarda hava saldırılarıyla karşılaşmamış olan Ukraynalı birlikler, kısa sürede yeni duruma alıştı ve savunma hatlarını kurarken hava bombardımanı faktörünü de hesaba katmaya başladı.
Geçtiğimiz haftalarda, Rus saldırı helikopterleri Ukrayna’nın en büyük nakliye uçağı Antonov An-225 Mriya’yı imha etmişti.
'SAHİP OLDUĞUMUZ HER ŞEYLE SAVAŞTIK'
Teğmen Kulish bu saldırının ardından, (havaalanının Ruslar için önemi anlaşıldıktan sonra) otomatik silahlar, uçaksavarlar ve omuzdan ateşlenen birkaç balistik füzeden oluşan cephaneyi bu alana kaydırdıklarını söyledi ve şu sözlerle devam etti: “Sahip olduğumuz her şeyle savaştık. Açılan düşman ateşine karşı askerlerimiz ‘tutku ve şiddetle’ geri ateş açtı.”
Rusya tarafından bölgeye yapılan operasyonlarda kullanılan helikopterler, özellikle havaalanları ve savunma üstlerine yönelik saldırılarda bulundu. Geçtiğimiz pazar günü Rus saldırı helikopterleri Ukrayna’nın en büyük nakliye uçağı Antonov An-225 Mriya’yı imha etmişti.
YOĞUN SALDIRI VE CEPHANESİZLİK NEDENİYLE GERİ ÇEKİLDİLER
Kritik hedefleri imha eden Rus helikopterlerine karşı tetikte olduklarını söyleyen Teğmen Kulish, ilk günlerde üç helikopteri daha düşürdüklerini açıkladı. Üç saatlik yoğun geçen çarpışmalar sonrasında Rus birliklerinin ilerleyemediğini söyleyen Teğmen Kulish, Rus hava indirme birliklerinin yine helikopterler yardımıyla bölgeden çıkartıldığını ekledi. Fakat saldırıların yoğunluğu ve ikmalin gelmemesi nedeniyle mühimmatı kalmayan Ukraynalı birlikler, bölgeye indirilen yeni Rus güçleri karşısında geri adım atmak zorunda kaldı.
Bu geri çekiliş sonrasında, Hostomel Havaalanı kısa bir süre için kaybedildi. Rus ordusu tarafından yapılan açıklamalarda, bu çarpışmalar esnasında hiçbir kayıp verilmediği ve 200 Milliyetçi Ukraynalının öldürüldüğünü duyurmuştu. Teğmen Kulish ise komutası altındaki birimde ölü olmadığını, sadece bir yaralı olduğunu söyledi.
KRİTİK GÖREV: 'II-76 NAKLİYE UÇAĞI YERE İNMEMELİ!'
Rus güçleri havaalanını ele geçirdikten sonra hızla yeni savunma mevzileri için çalışmalara başladı. Ukrayna cephesinde ise havaalanının kaybedilmiş olması bir yana, stratejik konumu nedeniyle kaybedilen bölgenin yeniden ele geçirilmesi isteniyordu.
Bunun üzerine bir de Ukrayna istihbaratı tarafından ele geçirilen Rus planında, çeşitli mühimmatları barındıran Il-76 nakliye uçağının Belarus'tan Ukrayna'ya geleceği öğrenilince vakit kaybedilemeyeceği anlaşılmıştı.
Teğmen Kharchenko'nun 48 kişilik ekibi üç helikoptere atladı ve Hostomel'i geri almak için yola koyuldu. Görevleri açıktı; havaalanı geri alınamasa da nakliye uçağının piste inmesi mutlaka engellenecekti. Havaalanı güvenliği tam olarak alınamadığı için de piste iniş yapılamayacaktı.
Askerler havaalanının batısındaki alana iniş yaptığında Teğmen Kharchenko, hızla planlanan noktaya ilerlediklerini ama bir süre sonra küçük bir insansız hava aracı tarafından tespit edildiklerini söylüyor.
'RUS BİRLİKLER AŞILMAZ BİR BARİKAT KURMUŞTU'
O anlarda kendi birliğinin hücuma geçtiğini ama Havaalanına girmeden karşılarına yedi metrelik beton bir duvar çıktığını açıklayan Kharchenko, havaalanına vardıklarında, Rus birlikleri tarafından yoğun bir ateş altında tutulduklarını ifade ediyor.Teğmen Kharchenko, o anlarda askerlerin korkusunu yatıştırmaya çalışırken, bir taraftan da bölgedeki diğer birliklerden destek istediğini anlatıyor. Teğmen, bölgede başka birlik olmadığı için yoğun ateş altında yaşadıkları korku dolu anları şu sözleri anlatıyor:
“Durumun kökten değişeceğini o anda anlamıştım. Rus birlikleri aşılamaz bir savunma hattı kurmayı başarmıştı.”
İMKÂNSIZ BAŞARILDI
Yardımın gelmeyeceğini anlayan ve şiddetli bir çatışmanın ortasında kalan Teğmen Kharchenko, telsizle Rus birliklerinin bulunduğu koordinatları merkeze göndererek Ukraynalı topçu birliklerinin destek ateşi açmasını istedi.
Topçu desteğinin Rus birliklerinin bulunduğu mevzileri dövmesi, kuzeyden ve güneydoğudan gelen destek birlikleri sonrasında, Rusların geri çekilmeye başladığını belirten Kharchenko, bu sayede havaalanının dışına uçaksavar füzelerini konuşlandırma fırsatı yakaladı.
Çatışmaların devam etmesi sonrasında Rusların sıkıştığını söyleyen Teğmen, komutanlarından gelen telsiz mesajıyla büyük bir sevinç yaşadı. Gelen istihbarat, Il-76 nakliye uçağının görevini iptal ettiğini bildirdiği yönündeydi.
'ASKERLERİNİ KAYBETMEK HER KOMUTAN İÇİN AĞIR BİR YÜKTÜR'
“Bu zaferi kutlamak için zamanımız yoktu. Kuzeyden bir Rus zırhlı birliği yaklaşıyordu” diyen Kharchenko, yaralı olan adamlarını geride bırakarak geri çekilme kararını vermiş. O anları hatırlayan Teğmen, “Vicdan azabı yaşıyorum. Çünkü askerlerini kaybetmek ve onları geride bırakmak her komutan için ağır bir yüktür” diyor.
Geri çekilme sürecinin de oldukça yavaş ilerlediğini söyleyen Kharchenko, bacağından yaralandığını ve grubunda kendisi gibi birçok yaralı askerler bulunduğunu ekliyor ve devam ediyor: “10 dakika da ulaştığımız mevziden geri dönmek 40 dakikamızı almıştı.” Tam bu sırada, kendilerine doğru gelen Rus zırhlılarını gördüklerini ifade eden Teğmen Kharchenko, yaralı askerleriyle geriye çekilişi durdurarak pusu kurmaya karar verdi.
Rus zırhlılarının önündeki tankı hedef aldıklarını söyleyen Teğmen, ellerinde kalan son tanksavar roket ve el bombalarıyla saldırı düzenlemiş. Birliğin önünde ilerleyen tankın imhasının ardından geri kalan Rus tankları da ilerlemeyi durdurdu.
BAŞARILI OPERASYON NEDENİYLE KİEV'E GİRİLEMEDİ
Yaralılarla Kiev’e doğru geri çekilirken aniden sivil bir otomobilin kendilerine yaklaştığını belirten Kharchenko, bu sayede çatışma bölgesinden tahliye edildiklerini söylüyor. Çatışma bittikten sonra askerlerinin yüzlerinde kendilerine verilen görevi yerine getirmenin verdiği mutluluğu gören Teğmen, o cehennemden sağ çıkmanın verdiği rahatlama hissinin tarif edilemeyeceğini belirtiyor.
Rus hava indirme operasyonunu bir gün süren savaşın ardından engelleyen, Rus güçlerini havaalanı çevresinde bozguna uğratan birlik, ülkelerine kazandırdıkları zaferin farkındaydı. Kiev’in düşmesine yol açabilecek Belarus'tan gelen büyük birliğin Ukrayna topraklarına ulaşmasını engellemişlerdi…
Teğmen Anatoliy Kharchenko
Teğmen Kharchenko, bugünlerde çarpışmada aldığı yaraların iyileşmesi için hastanede tedavi görüyor. Çatışmanın yarattığı fiziksel hasarı atlatmaya çalışan Teğmen, hastanede unutamayacağı bir olayla karşılaşmış.
Yaralı askerlerini geride bırakmanın yarattığı vicdan azabıyla boğuşurken, öncü birlikte ve çatışmanın ilk anlarında yaralanan bir askerinin kendi çabasıyla kurtulduktan sonra hastanede yanına geldiğini söyleyen Teğmen, askerin “Ben senin gözlerinim” dedikten sonra kendisine sarıldığını anlatırken, yaşadıklarını hayatı boyunca unutamayacağını ifade ediyor. Hürriyet