Resmi olarak gündemde: Emeklilik yaşında değişiklik sinyali
Son dönemde sosyal güvenlik sisteminde revizyon beklentileri artarken, emeklilik yaşında değişiklik yapılması resmi olarak gündeme girdi.
2025 yılı programında emeklilik yaşının “doğuşta beklenen yaşam süresindeki artışa” uyumlu olarak belirleneceği ve otomatik ayarlanacağı belirtildi.
Doğuşta beklenen yaşam süresi son sosyal güvenlik revizyonunun yapıldığı 2000’li yıllara göre arttığı için emeklilik yaşının da buna bağlı olarak artması bekleniyor.
YAŞAM SÜRESİ ARTTI
Resmi Gazete’de yayımlanan 2025 yılı programında sosyal güvenliğe özel önem verilmesi dikkat çekti. İlk bölümde SGK’nın gelir ve gider dengesine yer verildi. İkinci bölümde sosyal güvenlik için atılacak adımlardan bahsedilirken, önemli bir detay yer aldı.
Buna göre, sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla gelecek yıl emeklilik yaşı gözden geçirilecek.
Programda, “Sosyal Güvenlik Sistemi ve Finansmanı” bölümünün “politika ve tedbirler” başlığı altında, “Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla emeklilik kriterlerinin belirlenmesinde doğuşta beklenen yaşam süresi artışı ile uyumlu otomatik ayarlama mekanizmalarına ilişkin çalışmalar yapılacaktır” denildi.
1.54’E KADAR GERİLEDİ
2025 yılı programında sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini gösteren ‘aktif pasif dengesi’ne de yer verildi. Bu denge bir emekliye bakan çalışan sayısını gösteriyor. Normal sistemde bu sayının 4 olması gerekiyor. 2022 yılında bu sayı 2 iken 2023’te emeklilik kazanma koşullarında değişiklik yapılması sonrasında hızlı bir düşüş göstererek 1.66 oldu. Aynı dönemde çırak, stajyer ve kursiyerler hariç tutulduğunda bu oran 1.84 seviyesinden 1.54’e geriledi.
DOĞUŞTA YAŞAM SÜRESİ BEKLENTİSİ NEDİR
Doğuşta beklenen yaşam süresindeki artış son dönemde sık sık gündeme getiriliyor. Bu nedeniyle sosyal güvenlik sisteminde revizyon ihtiyacı doğduğuna ve eskiden emeklilikte geçen yıl ortalaması 20 iken, şimdi 40’lara ulaştığına dikkat çekiliyor. TÜİK tarafından açıklanan son verilere göre, halen doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için toplam 77.3 yıl. Bu süre erkeklerde 74.7, kadınlarda 80 yıl olarak hesaplanıyor. Türkiye’de emekli yaşının yeniden belirlendiği 2000’li yıllarda ise ortalama yaşam beklentisi 68 yıl olarak hesaplanıyordu.
Öte yandan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, "Emeklilik sistemiyle ilgili ya da emekli aylıklarının hesaplanmasıyla ilgili bir konu gündemimizde yok." dedi.
"Emeklilik şartları değişecek mi? Emekli aylıklarının hesaplanmasında yeni bir düzenleme olacak mı?" şeklindeki soru üzerine Bakan Işıkhan, şu yanıtı verdi:
"Emeklilik sistemiyle ilgili ya da emekli aylıklarının hesaplanmasıyla ilgili bir konu gündemimizde yok ancak biz dışarıdan gelebilecek, Ekonomi Koordinasyon Kurulu başta olmak üzere, Orta Vadeli Plan doğrultusunda çizdiğimiz hedefler, 12. Kalkınma Planımız doğrultusunda emeklilik sistemimizin iyileştirilmesi, daha iyi noktaya gelmesi noktasında gelebilecek her türlü oluşuma hazırız."