Piyasada sahte dolar endişesi sürüyor! Ekonomistlerden vatandaşlara kritik öneri: Bunu yapan sahte dolar riski ile karşılaşmaz
Yurt içi piyasalarda sahte 50 ve 100 dolarların dolaşıma sokulduğu yönündeki iddialar gündemdeki sıcaklığını koruyor. Konuyla ilgili soruşturma başlatılırken, Merkez Bankası gibi yetkili kurumlardan da ilk açıklamalar geldi. Basında dolaşan iddialar ise çarpıcı boyutlara ulaştı. Peki bu süreçte dolandırılmak istemeyen vatandaş ne yapmalı?
‘GÜNCELLEME GELECEKTE SORUN OLMAYACAK ANLAMINA GELMİYOR’
Konuyla ilgili merak edilenleri Ekonomist Hikmet Baydar, milliyet.com.tr’ye değerlendirdi. Baydar, vatandaşların mağdur olmaması için döviz ödemeli kredi kartı kullanmalarını tavsiye etti.
Ekonomist Hikmet Baydar’ın açıklamaları şu şekilde: “Para sayma makinelerinin bir an önce tam olarak güncellenmesi gerekiyor. Ancak satıcı firmanın hızla oluşan talebi karşılaması bir miktar zaman alabilir. Tüm kurumlar olayın ciddiyetinin farkında olduğu için sorunu bir an önce ortadan kaldırmak için dayanışma içerisinde birbirlerine destek vereceklerdir. Kısacası güncel para sayma makineleri sorunun ortadan kalkmasına destek verse de böyle bir sorunun tekrar ortaya çıkmaması için güncelleme konusunu sürekli gündemlerinde tutacaklardır.
Güncelleme gelecekte sorun oluşmayacak anlamına gelmiyor. Çünkü yeni tekniklerle güncel makineleri bile atlatabilecek kadar başarılı sahte para basılması mümkün. Bu konuda TCMB, Hazine ve Maliye Bakanlığı gibi kurumların da düzenlemelerle bu riski ortadan kaldırıcı adım atmaları gerekebilir.
‘KONU KONTROL ALTINDA GÖRÜNÜYOR’
TCMB konuyla ilgili gerekli bildirimleri hemen yapmaya başladı. Piyasada işlem yapan kurumları aydınlatıcı bilgileri hemen paylaştı. Dolayısıyla konu kontrol altında görünüyor. Şimdi bu paranın kimler tarafından ve nasıl sisteme sokulduğunun araştırılmasında ve suçluların bulunmasında. Savcılık da zaten konuyla ilgili devreye girmiş durumda. Kurumlar gereken tepkiyi hemen vermiş görünüyor.
SORUN NE ZAMAN DÜZELİR?
Piyasada makine güncellemeleri bittiğinde sorun kalacağını sanmıyorum. Bir-iki gün içerisinde güncelleme sorunu kalkar kanısındayım.
BANKALAR DOLAR ALIMINA NE ZAMAN BAŞLAR?
Sahte dolar öncelikle elle kontrol edilerek kağıt kalitesi ve baskı tekniği analiz edilerek anlaşılmaya çalışılsa da bunun için geliştirilmiş cihazlardan da geçiriliyor. Bu cihazlar mor ışık gibi çeşitli tekniklerle paranın sahte olup olmadığını ayırabiliyor. Önemli olan ilgili para bilgilerinin güncellenmiş olması. Para sayma makinelerinde de bu özellik olduğundan, sahte parayı ayırmada teknoloji kullanılmaktadır. Bankalar yakın zamanda sistem güncellemesiyle tekrar para alımını başlatacaklardır. Zaten TCMB kendilerine detaylı bilgileri yollamış durumda. Sanırım en geç hafta sonu tamamen düzelmiş olur.
DOLARLA İŞİ OLANLARA KRİTİK ÖNERİ!
Hesapta kayden olan dolarların sahte olmasıyla ilgili bir sorunu yok. Dolayısıyla hesapta bulunan döviz kesinlikle sahte para değildir. Çekim esnasında banka sisteminde güncelleme eksikliği nedeniyle sahte para alınıp müşteriye verilebilir. Bu durumda paranın sahte olduğu ancak kullanıldığında ortaya çıkabilir. Bu güncelleme sorunu ortadan kalkıncaya kadar kişiler nakit döviz yerine döviz ödemeli kredi kartına yönelmeleri daha yerinde olur.
Yurt dışında kullanılmak üzere döviz ödemeli kartları bankalardan isteyebilirler. O zaman hiç sahte riskiyle karşılaşmazlar. Bunun yanında muhakkak nakit alınması gereken bir döviz varsa, ilgili dövizin fotokopilerinin üzerine banka kaşesi vurularak teslim alındığı belgelenirse iade problemi ortadan kalkar. Döviz bürolarında ise alınacak makbuzun üzerine alınan paranın seri numarasının yazılmasında fayda var.
SAHTE DOLAR HABERLERİ FİYATLAMALARI ETKİLEDİ Mİ?
Sahte dolar haberleri çıktığından beri döviz sepetinde de dolarda da agresif herhangi bir hareket söz konusu değil. Zaten daha önce de belirttiğim gibi paranın önemli bir kısmı mevduatta ve sahteye konu edilmesi söz konusu değil. Yastık altı olarak da güvenilen yerlerden alındığı için şimdilik sorunun büyümesini beklemiyoruz. Ancak bu nedenle döviz satışı olacağına ihtimal vermiyorum.”