Peynir ve sütteki büyük tehlike: Hayvanlardan insanlara bulaşıyor

Enfeksiyon Hastalıkları ve Kronik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Hividar Altan, brucella hastalığının bölgede çok sık görülen bir hastalık olduğunu belirterek, peynir ve sütteki 'brusella' tehlikesine dikkat çekti. Brucella hastalığının süt, süt mamulleri ve hayvanlardan bulaştığını belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Kronik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Hividar Altan, özellikle yaz aylarında taze peynirin tüketilmesi konusunda vatandaşları daha dikkatli olmaları konusunda uyardı. Hastalığın mikrobu taşıyan hayvanın etinden ve sütünden bulaştığının altını çizen Hividar Altan, hastalığın tedavisinin mümkün olduğuna dikkat çekerek, Bu hastalıktan korunmak için özellikle peynir yaparken sütün iyice kaynatılıp pastörize edilmesi gerekir. Ayrıca yapılan peynir tuz oranına göre 5-6 ay bekletilmeli, etler de iyice pişirilmelidir. Bunun yanında peynir üreticilerinin sütü iyice pastörize edip, ondan sonra peynir yapmaları gerekmektedir. Bu kurallara uyulduğu zaman brucella hastalığına kolay kolay yakalanılmaz. Hastalık mikrobunu kapan bir hasta kısa bir süre içerisinde etkilerini görür. Hastalık ateş, gece terlemesi ve genel vücut ağrıları, eklem ağrıları, halsizlik ve iştahsızlık gibi belirtiler gösterir dedi. Dr. Hividar Altan, brusellanın hayvanlardan insanlara geçebilen bir bakteri türü olduğunu belirtti.Brusella hastalığı özellikle sığır, koyun, keçi gibi bölgemizde de sıklıkla yetiştirilen hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalıktır. Öncelikle enfekte hayvanlardan elde ettiğimiz pastörize edilmemiş süt ve bu sütten elde edilmiş süt ürünlerinden bulaşmaktadır. Bizim de bölgemizde sıklıkla bulaş yolu budur. Ayrıca az pişmiş etten de bulaş saptanmaktadır. Özellikle hayvancılıkla uğraşan kişilerdeki ciltte sıyrık, kesik gibi açık yaralardan enfekte hayvana direkt dokunmakla da bulaşmaktadır. İnsandan insana bulaş çok nadir saptanmakta, ama anne sütüne geçebildiği için bebeğe bulaş mümkündür. Özellikle emziren annelerde bunu saptıyoruz. Brusella melitensis dediğimiz özellikle Türkiye'de koyun, keçi gibi küçükbaş hayvanlardan bulaşan tür en sık saptanan türdür. Belirtilerine gelecek olursak enfekte hayvandan vücudumuza bakteri girdikten sonra sıklıkla 2-3 hafta sonra bulgular ortaya çıkıyor ancak bu süre 1,5 aya kadar da uzayabilmektedir. Ayrıca bir hafta gibi kısa bir sürede de ortaya çıkmaktadır. En sık saptadığımız şikayetler ise ateş, halsizlik, yorgunluk, kırgınlık, eklem ağrısı, bacak ağrıları, kas ağrıları, ve sırt ağrıları gibi non-spesifik dediğimiz her hastalıkta olabilen şikayetler ortaya çıkmaktadır. Bu tür şikayetlerle gelen hastalarda özellikle Siirt'in içinde bulunduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde brusella akılda bulundurulmadır. Temel koruma yöntemi bölgemizde de olduğu gibi küçükbaş hayvancılık ile uğraşan vatandaşların hayvanlarını aşılamasıdır. Bu bölgemizde sıklıkla atlanan bir durumdur. Bu yüzden özellikle belirtmek istiyorum ki hayvanların aşılanması yıllık yapılmalı ve takibinin de yapılması gerekmektedir. Ayrıca pastörize edilmemiş yani paketli olmayan süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi önerilmemektedir. Bölgemizde sıklıkla taze sütten yapılan peynir tüketiminin olması sebebiyle biz brusella vakalarını çok sık görmekteyiz. Brusella hastalığı kan yoluyla vücuda yayıldığı için beyin, kalp, kemik, sırt ve özellikle sırt kemikleri, diz, eklem kemikleri dahil karaciğer, dalak dahil birçok organı ve birçok yeri tutabilmektedir. Bazen ölümle sonuçlanabilmektedir Bizim de kliniğimizde bu tarz komplikasyonlar dediğimiz yani farklı organları tutan birçok hasta takibi yapılmakta olup, özellikle temmuz ayında 86 hastaya yeni tanı konulmuştur. Bu çok ciddi bir rakamdır. Hem ilimiz hem de Türkiye için yüksek bir rakamdır. Ayrıca hayvancılıkla uğraşan vatandaşların hayvanlara temas etmeden önce elde sıyrık ve kesik gibi hayvanlara müdahale etmesi lüzum halinde doğum gibi ya da süt sağma gibi durumlarda maske takması ve gereklilik halinde de önlükle hayvanlara müdahale etmesi önerilmektedir. Siirt ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde bölge halkının köy peyniri tüketmesinden dolayı Siirt çevresinde brusella vakalarını çok saptıyoruz. Özellikle haziran ve temmuz aylarında akut brusella dediğimiz vakalar çok saptanmaktadır. Bunun nedeni ise nisan ve mayıs aylarında taze peynirin üretim dönemi olması sebebiyle vatandaşlar taze peynir tüketiminden dolayı akut brusella kliniği ile karşımıza çıkmaktadır. Peki bunun önlemini nasıl alacağız? Mümkünse pastörize edilmiş süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi, yani marketten alınmış paketli ürünlerin kullanılması. Ancak köy peyniri tüketiminin çok yaygın olması sebebiyle eğer köy peyniri tüketimine devam edeceksek en azından 5-6 ay bol tuzda bekletilmiş peynirin tüketilmesini öneriyoruz. Yeni yapılmış, kısa süre tuzda bekletilmiş peynirde brusella bakterisi hala yaşıyor bulunmaktadır. Ayrıca süt tüketimine devam edeceksek eğer iyice kaynatılmış, en az yarım saat kaynar ısıda bekletilmiş sütün tüketilmesi önerilmektedir. Brusella hastalığının tanısı, takibi ve tedavisi enfeksiyon hastalıkları kliniğimizce yapılmaktadır. Hastalığın takibi, tedavisi ve yan etkisi tarafımızca düzenlendiği için bu tarz şikayetlere sahip vatandaşların kliniğimize başvurması önerilir.