Personel alımında yeni dönem! Sistem artık izin vermiyor, e-devlet detayı

Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi Başkanı Doç. Dr. Salim Atay, Milliyet’e verdiği röportajda Ulusal Staj Programı dijital platformu hakkında iddialı konuştu ve “Hem öğrenci sayısı hem kapsadığı alan bakımından dünyanın en gelişmiş, en rekabetçi, en objektif staj programına sahibiz” dedi. Atay, Ofis’in geliştirdiği Kariyer Kapısı, Yetenek Kapısı, Ulusal Staj Programı gibi orjinal dijital ortam ve araçların “fırsat eşitliği, şeffaflık ve liyakat” ilkeleri doğrultusunda çalıştığını, OECD, Dünya Bankası ve uluslararası çatı örgütlerin raporlarında bu dijital araçlarından övgüyle bahsedildiğini söyledi. Devlete personel alımının artık Kariyer Kapısı dijital platformu üzerinden yapıldığının altını çizen Atay, “Devlete girişte liyakatı önceleyen; objektif, hesap verebilir bir sistem kurguladık. Kariyer Kapımız dördüncü yılında ve 17 bakanlık ile diğer ilgili ve bağlı kuruluşlar da dahil olmak üzere, 152 kamu kurumu bunu kullanıyor. Bu sayıya 29 üniversitemiz de dahil. Sistem, tamamıyla objektif ve herhangi bir şaibeye meydan vermiyor. Kamuda işe alımların tamamı Kariyer Kapısı’nda ilan olarak çıkıyor. Vatandaşımız ilandaki şartlara uygunsa, başvurusunu e-Devlet üzerinden 60 saniye gibi kısa bir sürede ve hiçbir evrak ya da belgeye elini sürmeden tamamlıyor. İşe alım yapan personelin evrak sahte mi değil mi diye hiçbir şüphesi kalmıyor; çünkü e-devletten geldiğini görüyor” dedi. Kariyer Kapısı’ndan önce başvuruların insan eliyle yapıldığını, evrak teslimi, kontrolü gibi işlemlerin aylarca sürdüğünü de hatırlatan Atay, “Eskiden aylarca süren işler şimdi birkaç günde bitiyor. Kariyer Kapısı’ndan, bugüne kadar toplam 259 bin 717 yerleştirme yaptık” diye konuştu. Bu sistemle kamuya liyakatla yerleştirmeyi sağladıklarını vurgulayan Atay, şunları kaydetti: “KPSS puanlarını herhangi bir birey değil, sistem sıralıyor. Siz bir virgül oynatamazsınız burada. Yapılan işlemlere hiçbir kişi müdahale etmiyor. İlanda aranan şartlara sahip değilseniz, sistem başvuru aşamasında eliyor. Bugüne kadar toplam 1190 tane ilan çıkmış ve talep edilen pozisyonlara 13 milyon 349 bin kez başvuruda bulunulmuş. Başvuruların 4 milyon 741 binine sistem demiş ki ‘sen başvuruna devam edebilirsin’, geriye kalan 9 milyon başvuru sahibine de demiş ki ‘senin başvuru şartın ilana uygun değil.’ Dolayısıyla devlet çok büyük bir iş yükünden, vatandaş da siyasetçiye, bürokrata gidip ‘bana yardımcı olur musun’ demekten kurtulmuş. Benim oraya hiçbir evrakı sonradan koyma veya çıkarma gibi bir lüksüm yok; sistem buna asla izin vermiyor. Şartlarım uygunsa başvurabiliyorum, uygun değilse başvuramıyorum. Avrupa Komisyonu bu sistemi kurmadan önce bizi ‘kamuda işe alımlarda politik davranılıyor’ diye eleştiriyordu; artık raporlarından ‘Devlette işe alımlarda politik tercihler yapılıyor’ maddesini kaldırdı.” İlk yıl öğrencilerin üniversite bilgilerinin açık olduğunu, işverenlerin genellikle belirli üniversitelerin öğrencilerine teklif yolladığını görünce bu bilgiyi de kapattıklarına değinen Atay, böylece Anadolu’daki üniversitelerde okuyan öğrencilerin şansının arttığına dikkat çekerek, “Cumhurbaşkanlığı’na Anadolu’da yeni kurulan bir üniversiteden de okuyan çocuk geldi, staj yaptı. Programın kullanıcı sayısı bugün itibariyle 6 milyon ve 59 milyon görüntülenme almışız. Öğrencilere ilk beş haftada, 2 bin 688 kurumdan yaklaşık 224 bin teklif gitmiş. Tekliflerin 222 bini kamudan, geri kalanı ise özel sektörden yapılmış. Şu ana kadar stajı kesinleşen, teklifi kabul eden öğrenci sayısı 124 binin üzerinde” bilgisini verdi. Ulusal Staj Programı’nı ise Kovid salgınının olduğu 2020 yılında başlattıklarını ve ilk yıl 15 bin öğrencinin başvuru yaptığını söyleyen Atay, öğrenci ilgisinin her yıl katlanarak arttığı programın nasıl çalıştığını şöyle anlattı: “2024 bizim beşinci yılımız ve 415 bin gencimiz başvurdu. Gençlerin sistemde ne adı ne vatandaşlık numarası ne okuduğu üniversite ne de cinsiyeti var. Peki kurum öğrenciyi nasıl seçiyor? Akademik, sosyal, sportif ve sanatsal becerilerine göre. Üniversiteye yüzde kaçlık dilimden girmiş, ders ortalaması nedir, yabancı dil biliyor mu, bir öğrenci kulübüne üye olmuş mu, bir yarışmaya katılmış mı? Programda sadece akademik becerilerin değil, hayatınız boyunca sanat, spor, sosyal alanda yaptığınız ve belgeleyebildiğiniz herhangi bir faaliyetin de puan karşılığı var. Çoğunluğu kamudan 7 bin 600 işverenimiz var. Sistemi işverenlere aynı anda açıyoruz ki, herkes istediği öğrenciye teklif gönderebilsin. Gençler ne zaman teklifi kabul ederse, şirket o zaman kişisel bilgilerine ulaşabiliyor. Hiçbir ayrımcılık kalmadı. Çünkü tercih, öğrencinin niteliklerine, yetkinliklerine bakılarak yapılıyor.” Programın yetenekli gençleri kamuya çektiğini, 2024 yılında başvuran öğrenciler arasında üniversiteye giriş sınavında ilk 1000’e ve ilk 100’e girmiş çok sayıda öğrencinin olduğunu belirten Atay, bu durumun özel sektör şirketlerinin de ilgisini artırdığını dile getirdi. 2019 yılında 20-24 yaş grubunda yüzde 28 olan işsizlik oranının 2023’te yüzde 18’e düştüğünü söyleyen Atay, “Akdeniz havzasındaki ülkelerin çoğundan daha iyi durumdayız. Geldiğimiz noktada çok iftihar ederek söylüyorum ki, dünyada gelişmiş ülkelerin birebir tekrar ettikleri, alıntı yaptıkları bir program haline dönüştü bizim programlarımız. Dünyanın en rekabetçi, en objektif araçlarından birisine sahibiz. Hem öğrenci sayısı hem kapsadığı alan bakımından dünyanın en gelişmiş staj programını hayata geçirdik. 205 üniversitenin tamamından başvuru var bu sisteme ve hepsinden de staj yapan gençler var. Çin’i bilmiyorum ama onun haricinde rahatlıkla söyleyebilirim ki dünyanın en büyüyüğüz. Bizim bu aracımız yeteneklerin kamuya çekilmesi bağlamında dünyanın en etkili aracıdır diyebiliyorum” şeklinde konuştu.