Markette etiketler günlük değişiyor! Yüzde 900 fiyat farkı görülüyor
Tüketicinin gıda enflasyonunu fahiş artışların yaşandığı ‘market etiketleri’ belirliyor. Bazı marketler fiyatları günlük değiştiriyor. Son günlerde çok sayıda ürünün fiyatında büyük değişim gözlendi. En büyük artış yüzde 900 oranında gerçekleşti.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu şu ifadeleri kullandı: “Ben tüketici olarak bunu marketlerde araştırdım, kayısıda 99 TL 90 kuruşluk fiyat etiketini fotoğraflayıp kamuoyuna açıkladım. Alış fiyatının 10 katına satılmasını akılla mantıkla, makul bir izahla tanımlayamıyorum.
‘AŞIRI ARTIŞLAR TESPİT EDİLMELİ’
Bu noktada Ticaret Bakanlığı’nın süratle yeni hal yasasını Meclis’ten geçirmesi ve özellikle temel gıda ürünlerini dijital takip sistemine alınarak fiyat değişikliklerinin hangi kademede aşırı artış gösterdiğini tespit etmesi gerekir, burası sosyal bir hukuk devletidir. Anayasa’nın
172’nci maddesi devletin tüketicileri koruyacak önlemler almasını emrediyor. Temel gıda başta olmak üzere tüketicilerin temel ihtiyaçları ile ilgili piyasayı takip etmek, denetlemek devletin anayasal görevidir.
‘YAPTIRIM UYGULAMALIDIR’
Serbest piyasa mantığı ile tüketicilerin sebze ve meyvelerini fahiş karlar uygulamak suretiyle birkaç misli fiyatla satanlar tespit edilerek en azından bu haksız kazançların vergileri tahsil edilmeli ve Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu da yasal mevzuat gereği yaptırım uygulamalıdır.
FAHİŞ ARTIŞA KARŞI NE VATANDAŞ NE YAPMALI?
Tüm tüketicilerin Ticaret Bakanlığı’nın bir müfettişi gibi temel gıda ürünlerinde gördükleri aşırı fiyatları belgeleyerek internet üzerinden Bakanlık bünyesindeki Reklam Kurulu’na ve Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’na iletmeleri gerekir. 10 TL’lik kayısı 100 TL üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkı yüzde 900’e ulaştı. Taze fasulyede reyonlarda fiyat 150 lirayı buluyor.
FAHİŞ FİYAT ARTIŞININ ÖNÜNE NASIL GEÇİLİR?
Kamu otoritesinin hal yasası ve perakende ticaretin düzenlenmesi hakkındaki kanunu suretle yürürlüğe sokarak denetimi sıklaştırması da sorunun çözümüne önemli katkı sağlayabilecektir.
HANGİ ÜRÜNLERDE AŞIRI ARTIŞLAR GÖRÜLDÜ?
Aşırı fiyat farklılıkları olan elma, kayısı, taze fasulye, sivri biber olarak söyleyebilirim. Özellikle meyve fiyatlarında ciddi artışlar görüldü.
FİYAT ARTIŞLARI NE ZAMAN DURUR?
Yasal düzenlemeler hızlandırılsın, denetim artırılsın tüketiciler de denetimlere perakende noktalarında gördükleri fahiş fiyatları belgelendirerek katılsınlar. Bunlar yapılırsa fiyatlar dengeye inebilir.”
Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın haberine göre ise; Sebze, meyve, temel gıdada halihazırda yüksek seyreden fiyatların market raflarında anlık hareketi tüketicileri şaşırtıyor. Bazı zincir marketlerin sadece 15 günlük süreçteki etiket değişimleri bile pek çok ürün grubunda 2 liradan 55 liraya kadar fiyat artışı yapıldığını ortaya koyuyor.
Üstelik bu fiyat artışlarının bazılarında daha önce ‘indirim varmış gibi’ gösterilen etiketler bulunuyor. Bu iki haftalık süreçte yumurtada türüne göre 5-10 lira, sebze gruplarında 2-6 lira, yoğurtlarda 3-5 lira etiketler artışlarla yenilendi. En yüksek fiyat artışı ise 55 liralık yükselişle zeytinlerde oldu. Zeytinyağı çeşitlerinin bazılarında da 15-30 liralık fiyat artışı görüldü.
‘Akaryakıt etkisi yansıdı’
Yumurtada bir süredir devam eden fiyat artışları; üretimdeki kısmi azalma ve yem başta olmak üzere girdilerdeki yüksek maliyetlerin etkisi olarak açıklanıyordu. Sadece bu iki hafta içinde ortaya çıkan 5-10 liralık fiyat yükselişinin nedeni ise ‘nakliye’ temelli zam olarak gösteriliyor.
Akaryakıttaki fiyat artışının etkilediği bir diğer grupta ise sebze ve meyveler var. Halihazırda yüksek fiyatlarıyla dikkat çeken mevsim meyve ve sebzelerinde iller arası taşıma bedellerindeki hızlı yükselişin etkili olduğu belirtiliyor.
‘İNDİRİM VAR’ HAVASI YARATIYOR
Fiyat artışı yanı sıra hızlı fiyat değişimleri ise en çok beyaz et grubu ürünlerde dikkat çekiyor. Piliç pirzola kilogram fiyatı şu anda 119 lira iken, ürünün iki hafta önceki fiyatı 94.80 lira olarak etikette belirtiliyordu. Bu haftaki etikette aynı zamanda ürün fiyatının 124.90 liradan düştüğü, geçen haftaya göre indirim yapıldığı belirtilmişti.
Bu indirim etiketlerinin sıkı denetimi yapılmasına rağmen, günlük hareketlerle tüketicinin alım kararı etkileniyor. Tavuk ve et ürünlerinde anlık değişimlerin takibinde zorlandıklarını belirten tüketiciler, farklı marketlerde en çok ‘indirim varmış gibi’ gösterilen etiketlerden şikayet ediyor.