Konut fiyatları neden düşüyor? Ev almak isteyene 2024 için çarpıcı uyarı
2020’li yıllarda yıllık 1,5 milyon konut satışı ile rekor kıran Türkiye'de, 2023 yılı itibariyle konut satışlarında belirgin bir düşüş yaşandı. 2024’ün ilk dört ayında, geçen yılın aynı dönemine göre %4 oranında azalma görülüyor. Peki, bu düşüşün ardında hangi nedenler yatıyor ve yıl sonunda bizi neler bekliyor? Sektör temsilci Emre Bozbey konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Konut satışları neden düşüyor? Türkiye’de konut piyasasında yaşanan bu gerilemenin sebepleri neler? Konut satışları neden düşüyor? Türkiye’de konut piyasasında yaşanan bu gerilemenin sebepleri neler?
Mevduat faizlerinin yükselmesi, yeni konut üretimindeki azalma ve yabancı yatırımcıların azalması gibi faktörler, konut satışlarının düşüşünde etkili oluyor.
Konuyla ilgili sektör temsilcisi Emre Bozbey önemli açıklamalarda bulundu.
Sektör temsilcisi Bozbey, emlak piyasası hakkında bilgi vererek, "Türkiye, 2020’li yıllarda yıllık 1,5 milyon konut satışı ile dikkat çekici bir trend yakalamıştı.
Ancak 2023 yılında bu sayı 1,2 milyona geriledi ve 2024'te şu ana kadar yaklaşık 355.000 konut satıldı. 2023'ün ilk dört ayında 368.000-369.000 konut satılmıştı.
Bu da %4'lük bir düşüşü işaret ediyor. Bu trend devam ederse, yıl sonunda toplam satışların yaklaşık 1,2 milyon civarında olacağı öngörülüyor.
Konut satışlarındaki düşüşün ardında çeşitli nedenler yatıyor. İlk olarak, devletin konutu yatırım aracı olmaktan çıkarmaya yönelik makro politikaları önemli bir etken. Bu doğrultuda bir dizi düzenleme yapıldı.
Ayrıca, kimlerin konut almak istediği de önem arz ediyor. Yatırımcılar, parası olanlar ve alternatif yatırım araçlarından yeterince getiri elde edemeyenler geçmişte konut yatırımı yapıyordu. Ancak, mevduat faizlerinin yükselmesi ile birlikte mevduat daha cazip hale geldi." dedi.
Konut fiyatlarının artık yavaşladığını ifade eden Bozbey, "Konut fiyatlarındaki artış yavaşladı ve kira artışları %25 ile sınırlandırıldı. Bu gelişmeler, yatırımcıların konuttan mevduata veya diğer alanlara yönelmesine neden oldu." dedi.
Yeni konutların üretilmesi gerektiğine vurgu yapan Bozbey, "Yeni konut üretimindeki azalma da önemli bir sorun. 2020-2022 yıllarında satılan konutların %45-50’si ilk el konutken, bu oran şimdi %30’lara kadar geriledi. Bu durum, Türkiye’de yeni konut inşaatlarının yetersiz olduğunu gösteriyor.
Gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve diğer girişimciler yeterince teşvik edilmediği için yeni konut üretimi azaldı. Türkiye’nin, özellikle dar gelirli vatandaşlar için yeni konut üretimine ağırlık vermesi gerekiyor." dedi.
Konut kredisine ulaşımda sorunlar olduğunu belirten Bozbey, "Devlet bankalarının konut kredisi faiz oranlarına baktığımızda, aylık oranların %3.89 ile %4.00 arasında değiştiğini görüyoruz. Bu da yıllık %52 ile %60 arasında bir faiz oranına denk geliyor. Bu koşullarda dar gelirli bir vatandaşın konut kredisi kullanması neredeyse imkansız. Örneğin, 1 milyon TL kredi için aylık taksit ödemesi asgari 45.000 TL olmalı ve bu da orta düzeyin üzerindeki gelir grubuna hitap ediyor. Orta ve alt gelir grubundaki vatandaşların krediye erişimi bu şartlarda mümkün değil." dedi.
Geçmiş dönemde konut fiyatlarının çok hızlı arttığını vurgulayan Bozbey, "Konut fiyatları 2022’de ve 2023’ün ilk aylarında çok hızlı bir şekilde arttı. 2023’te yıllık ortalama %64 gibi bir artış yaşandı. Ancak Ocak 2024 verilerine göre konut fiyat artışı %25 oldu, bu da enflasyonun yaklaşık yarısı kadar. Bu durum, konut fiyatlarındaki hızlı artışın yavaşladığını ve yatırım amaçlı konut alımının geri planda kaldığını gösteriyor." ifadelerini kullandı.
Sözlerine devam eden Bozbey, "Merkez Bankası’nın verilerine göre, konut fiyatları dolar bazında İstanbul’da metrekare başına ortalama 1.438 dolara, Türkiye genelinde ise 997 dolara geriledi. Bu, konut fiyatlarının düştüğünü gösteriyor. Ancak, hızlı artış dönemi sona ermiş olsa da, Türk halkının konuta olan ilgisi devam ediyor. Türk halkı için konut sahibi olmak önemli ve bu eğilim değişmiyor.
2024 yılının sonuna doğru fiyatların biraz daha düşmesini bekliyorum. Tabi bu noktada dediğimiz gibi devlet kurumlarının ve özel sektöründe yeni konutlar yapmasına destek sağlanması gerekiyor ki dar gelirli vatandaşlar ev sahibi olabilsin.