Kira fiyatlarını düşürecek hamle! 3 formül gündemde: Faizsiz, 2 yıl ödemesiz kredi desteği

Geçtiğimiz yılın sonlarına doğru bazı bölgelerde kira fiyatlarında düşüş, durağanlık görülmüştü. Ancak yıl ortalamalarına baktığımızda ise kira fiyatlarındaki genel artış dikkat çekmişti. Merkez Bankası’nın Aylık Fiyat Gelişmeleri raporunda ise ocak ayında kira fiyatlarının sözleşme yenileme sayısındaki yükseliş kaynaklı etkilerle yüzde 11,46 ile önemli ölçüde yükseldiği belirtilmişti. Konuyla ilgili son açıklama ise Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’ten geldi. Bakan Şimşek kira fiyatlarındaki artışı durduracak 3 modelden bahsetti. Bakan Şimşek, “Orta vadede, enflasyonla mücadele ve kiralardaki fiyat artışlarının önüne geçmek üzere konut arzı artırılacak, deprem kaynaklı konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni sosyal konut projeleri geliştirilecek ve dar gelirli vatandaşların konuta erişimi artırılacak” dedi. Peki konut arzı nasıl artırılacak, konut arzını teşvik etmek için Hazine arazileri nasıl tahsis edilecek, yeni yapılacak konutların vatandaşlara erişimini kolaylaştırmak için bir ödeme kolaylığı olacak mı? Konuyla ilgili beklentileri Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı, milliyet.com.tr’ye anlattı. Özelmacıklı konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Özellikle Hazine ve Maliye Bakanımızın yaptığı açıklamalara baktığımızda önemli başlıkları görüyoruz. Bu başlıkları incelediğimizde gerek satılıkta gerekse de kiralıkta fiyatların düşebilmesi için yeni konut arzının sağlanmasına yönelik değerlendirmeler paylaşılıyor. Ayrıca deprem bölgesinde yeni üretilen konutların da bu konut arzına fayda sağlanacağı değerlendiriliyor diyebiliriz. Bu başlıkların yanı sıra da gene dar gelirli vatandaşların konuta erişimlerinin kolaylaştırılması orta vadeli programda olduğu gibi Bakanlığımızın gündeminde yer alıyor. 6 Şubat tarihinde Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nın Görev ve Yetkileri İle Taşra Teşkilatının Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yayımlanmıştı. Bu kapsamda Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü'ne uygulama alanında Hazine mülkiyetinde olan taşınmazların Başkanlığa devri, bu taşınmazların kanun kapsamında kullanılmak üzere Başkanlık tarafından TOKİ'ye veya idareye devri ve bu taşınmazlar üzerinde kanun kapsamındaki uygulamalara bağlı olarak meydana gelen yeni taşınmazların üçüncü şahıslara devri ve tescili ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek başlığında bir görevlendirme de yapıldı. Hatta bu kapsamda devredilen yerlerin de önemli seviyede takip edilmesi öngörülüyor. Uygulama alanında ‘Hazine mülkiyetinde olup kanun kapsamında TOKİ'ye veya idareye devredilen taşınmazlardan, devir tarihinden itibaren üç yıl içinde ve gerekli görülen hallerde uzatılan süre içinde maksadına uygun olarak kullanılmadığı tespit edilen taşınmazların kanun kapsamında kullanılmak üzere Başkanlığa devredilmesine ilişkin iş ve işlemleri yürütmek’ maddesi de maksada uygun kullanımların takip edilmesini hedefliyor. Taşınmaz ve Kaynak Geliştirme Genel Müdürlüğü’nün görevleri kapsamında da devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan alanların tespit edilmesine ve bu alanların tapuda Hazine adına tescil edilip Başkanlığa devredilmesine ilişkin iş ve işlemleri yapmak/yaptırmak sorumluluğu yer alıyor. Özellikle boş olan Hazine arazilerinin yeni konut yapımında öncelikli bir alternatif oluşturacağını ifade edebiliriz. 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından o bölgede de özellikle yeni konut üretimi devam ediyor. İnşası biten ve hak sahipliği belirlenen 75 bin konutun mart ayının ortasına kadar ise teslimi planlanıyor. Şu anda 207 bin konutun rezerv alanlarda inşası hızla devam ediyor. Ayrıca deprem bölgesinde depremzedeler için 'Yerinde dönüşüm' kampanyası başlatıldı. Kampanya kapsamında inşa edilecek yapılar için 1.500.000 TL seviyesinde 750 bini hibe ve 750 bini krediler 2 yıl geri ödemesiz, 10 yıl vadeli ve faizsiz olarak kredi veriliyor. Yeni konutların üretim maliyetleri her geçen gün artıyor. Özellikle çalışan maliyetleri başta olmak üzere bazı desteklerin konut üretiminde kolaylaştırılmasına ihtiyacımız var. Hükümetin desteklerinin özellikle kentsel dönüşüm kapsamında verilecek destekler ile öne çıkacağını değerlendiriyorum. Tabi bu durum aslında kiralık daireye olan talebi artıracağı gibi yeni konut arzına da ancak sınırlı ölçüde destek olabileceğini değerlendiriyorum. Gerek deprem bölgesindeki Yerinde Dönüşüm hibeleri ve verilecek kredi destekleri gerekse de İstanbul için Yarısı Bizden kampanyası kapsamında hibe, tahliye ve kredi destekleri daha çok kaynakların buralarda kullanılmasına imkan tanıyacak. Ayrıca artan kira desteklerini de unutmamak gerekiyor ki 18 ay boyunca bölgelere göre değişen oranlarda kira yardımları da sürüyor. Bu çerçevede baktığımızda sosyal konut kısmında ve yeni konut arzında süreç biraz daha uzayacak kanaatindeyim. Özellikle kira bedellerinde yüksek artışlar var ve bu durum büyükşehirlerde yaşamı oldukça zorluyor. Lakin artan maliyetler ve konut satışlarının çok ciddi oranda düşmesi nedeniyle yeni konut arzının yeterli olmadığını düşünüyoruz. Bu durum konut üreticisi açısında baktığımızda üretimi önemli ölçüde azaltıyor. Gerek kiralık gerekse de satılık üretimindeki azalma nedeniyle konut piyasalarında normalleşme oldukça uzun bir zaman alacak. Kısa dönem kiralamalardaki düzenleme nispeten bazı yeni arzları piyasaya çıkarsa da gelecek aylarda fiyatların gene yükselme eğilimi gösterebileceğini düşünüyorum.”