Kira artışına 'İspanya' formülü önerisi: İstanbul, Antalya ve Mersin'de oturanlar dikkat!

Kira artışları ile ilgili caydırıcı adımlar atılacağını bir kez daha hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Öğrenciler için en önemli çıkış noktası yurtlarımız. Bizim yurt itibari ile sıkıntımız yok. Türkiye genelinde 850 bin öğrenci kapasiteli yurdumuz var. Bazı yurtlarımızı depremzedeler için kullandık. Ancak bunları yargı yoluyla analarından doğduğuna pişman edeceğiz, rastgele kira koyamazsın. Bunların hepsini belli bir standarda oturtacağız, üzerlerine üzerlerine gideceğiz” dedi. Peki kira artışlarını engellemek için nasıl bir formül uygulanabilir? İşte detaylar... Milliyet'in haberine göre; Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı: “Kiralıkta tansiyon gene artmaya başladı. Özellikle seçim sonrası evlilik sezonunun getireceği hareketlilik bunun yanında kentsel dönüşümle beraber kampanyaya yapılan başvuruların sayısının 600 bini geçmesi, depremzede vatandaşların iller arası göçü ve gene riskli yapılardan daha sağlıklı yapılarda oturmak isteyenlerin kent içi hareketliliği, son dönemde yapılan atamalara baktığımızda önemli bir kiralık konut talebi söz konusu diyebiliyoruz. Bu çerçevede İstanbul’da sıfır dairelerde metrekare birim fiyatları 170 TL’leri zorlamaya başladı. Ortalama fiyatlara baktığımızda ise eski yapılarla beraber bu ortalamalar metrekarede 120-130 TL seviyesinde. Bugün için 100 metrekare bir dairenin 12-16 bin lira bandında olduğunu görüyoruz. Bu açıdan özellikle İstanbul, Antalya, Mersin gibi bazı illerde bu çok daha ciddi bir şekilde hissediliyor. Bunun dışında yazlık bölgelerde de buna benzer bilgiler alıyoruz. Özellikle Bodrum gibi tatil yörelerinde bile çalışacak kişilerin 15 bin liranın altında kiralık ev bile bulamadığı bir piyasa var. Kiralık fiyatlarında önemli bir hareketlilik ve fiyat artışı yeni dönemde yine bizleri bekliyor olacak. Bu açıdan kiralık konutla ilgili ‘acaba kentten dışarıya bir göç olabilir mi?’ nispeten boş ve kullanılmayan evler ‘İspanya modelindeki gibi en azından kullandırılmaya zorlanabilir mi?’ İspanya modelinde birden fazla evi olanlara farklı vergi uygulamaları ile evlerin belirli bir süre dışında boş kalması engellenmiş oluyor. Kişi ya bunu kullansın ya da kiraya versin gibi değerlendiriliyor. İspanya’da bu noktada bazı kira üst sınırları da var. 2 yıldan uzun süre boş kalan evlerin emlak vergilerinde ciddi bir artış yapılıyor. Konut fiyatlarında kısa dönemde bir gerileme beklemiyoruz. Konut fiyatlarını son dönemde durduran etkenler oldu. Konut ve kira fiyatları da son birkaç ayda daha sakin ilerliyor. Ama genel anlamda şunu ifade etmek gerekir ki bunun en temel nedeni finansman anlamında yaşanan problemler. Bugün 10 milyona aldığınız bir evi belki 10 bin liraya kiraya vermeye çalışırken, bunun kat ve kat ötesinde kur korumalı mevduatta bir faiz geliri elde edebiliyorsunuz. Ülkemizde merkez bankasının enflasyon tahminleri açısından baktığımızda yıllık enflasyonun yüzde 30 ve üzerinde seyredeceğini varsaydığımızda gayrimenkulün nispeten fiyatlardaki tansiyonu düşse de değerini koruyacağını ve bu değerde ciddi düşüşler beklemeyeceğimizi, reel getiri oranında bazı yatırım araçlarına göre önümüzdeki dönemde biraz daha geriden takipçi olabileceğini söyleyebiliriz. Geçmiş dönemdeki gibi konut fiyatlarında yüksek artışlar beklemiyoruz. Konuta erişim çok kısıtlı kaldı. Finansmanın çözülmediği durumda ki önümüzdeki dönemde yaşanacak olası faiz artışları bu noktada konutta eski artışların yaşanmayacağı sinyalini veriyor. Konutlar tarafında bu tür bazı düzenlemelere de ihtiyaç olduğu gözüküyor. Özellikle bu dönemde imar yönetmeliğinde de bazı düzenlemelere ihtiyaç var ki özellikle 1+0 gibi bazı evler de inşa edilebilmelidir. Çünkü hanehalkının yaklaşık yüzde 20’si tek kişi olarak yaşıyor. Bu nedenle konutların ihtiyaca göre bölümlenmesi önemli bir ihtiyaçtır. Kamunun yasal uygulamaları daha etkili olmalıdır. Kontratların e-Devlet'e entegrasyonu öne çekilmelidir. Kira değer haritaları yetki belgeli emlak işletmeleri ile bölgelere özel hızlı bir şekilde oluşturulmalı ve kira sisteminde kamunun denetleyici ve düzenleyici rolü ekonomik kaygılardan uzak olmalıdır.