Kamuda yeni dönem başlıyor! Bakan Şimşek açıkladı: 3 yıl süreyle durduruyoruz
Kamuda tasarruf paketinin ayrıntıları belli oldu. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, alınan tedbirleri tek tek açıkladı. Kamuda yeni araç ve bina alımı 3 yıl süreyle durduruluyor. Yönetim kurulu ücretlerine üst sınır getiriliyor. Toplu taşıma olan yerlerde personel servisi kaldırılıyor. 3 yıl süreyle mobilya ve demirbaş alımları yapılmayacak. Deprem ve zorunlu harcamalar hariç mal ve hizmet alım ödenekleri ile yatırım ödeneklerinde kesintiye gidiliyor.
"Bugün kamuda tasarruf ve verimlilik paketimizin ayrıntılarını kamuyou ile paylaşmak üzere bir araya gelmiş bulunuyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın talimatları ile ilgili tüm kurumlarımızla gerçekleştirilen çalışmanın detaylarını birazdan sayın Bakanımız Mehmet Şimşek sunacaktır.
"DAHA GÜÇLÜ ADIMLAR ATMA İHTİYACINI ORTAYA ÇIKARMIŞTIR"
En sonuncusu 30 Haziran 2021 tarihinde yürürlüğe konan genelgeler ile kamu harcamaları belli kurallar bağlanmıştır. Son dönemlerde yaşanan gelişmeler daha güçlü adımlar atma ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. 16 Nisan Kabine toplantısı akabinde Cumhurbaşkanımız OVP’nin güçlendirilmesi adına kamuda tasarruf artışı, yapısal reformların hızlandırılması hususlarını ifade etmişlerdir. 6 Mayıs Kabine toplantısı akabinde kamuda taşıtlar, binalar, haberleşme giderleri, cari harcamalar, yurt dışı seyahat, kamu istihdamı gibi alanlarda tasarruf kültürünü güçlendirici adımlar atılacağını, bu yönde gerekli talimatları verdiklerini belirmişlerdir.
"BUGÜN SUNDUĞUMUZ PAKET TEK BAŞINA DEĞİL"
7 Mayıs tarihinde Cumhurbaşkanımız bir taraftan üretip yeni pazarlara ihraç ederken diğer tarafta tasarruf kültürünü yaygınlaştırmamız gerekiyor. Bunu kamu olarak öncülük edecek daha az kaynak kullanarak daha fazla etkide bulunacak projelere ağırlık vereceğiz ifadelerini kullanmışlardır. Bugün sunduğumuz paket tek başına değil, bütüncül çerçevede ortaya koyduğumuz birbirini destekler mahiyette diğer paketlerle anlam ifade etmektedir. Tek başına bu paketi değil önümüzdeki aylarda Hazine ve Maliye Bakanlığımız, Cumhurbaşkanlığımız hep birlikte yürüttüğümüz çeşitli hazırlıkların devreye girmesiyle bunları sizlere zamanı geldikçe paylaşacağız.
Kamu hizmetlerini aksatmadan güncel ihtiyaçlara odaklanıp önceliklendirme yaparak yeni yöntemleri ve teknolojileri kullanmak suretiyle birim kaynakla daha fazla sonuç üretmeyi hedefliyoruz. Geçen yıl yaşadığımız depremlerin ilk aşamada hesap edilen maaliyeti 104 milyar doları bulmuştur. Deprem için tahsis edilen 2024 yılı başlangıç ödeneği 1 trilyon 28 milyar TL olmuştur. Bu ödenekler azalmakla birlikte önümüzdeki yıl da devam edecektir.
"OVP DE BU ÇERÇEVE İLE ŞEKİLLENDİRİLMİŞTİR"
Ortaya koyduğumuz yeni paketimiz bir yandan deprem bağlantılı çalışmalara güç verirken diğer yandan halkımızın temel sorun olarak gördüğü enflasyon konusunda yürüttüğümüz mücadeleye katkı sunmaktadır. Enflasyonla mücadelede para politikalarının yanı sıra maliye politikaları ve yapısal reformlar önem taşımaktadır. OVP de bu çerçeve ile şekillendirilmiştir.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
En önemli önceliğimiz hayat pahalılığını sorun olmaktan çıkartmak. Enflasyonu tek hanelere düşürmek. Refah için de düşük tek haneli enflasyon olmazsa olmazdır. Fiyat istikrarı bunun en önemli bileşenidir.
Enflasyonla mücadelede para politikası, gelirler politikası, yapısal reformlar uyum içinde yürütülüyor. Merkez Banka’mız enflasyonu düşürmek için para politikasında sıkılaştırma dahil kendi alanında her türlü tedbiri alıyor. Bizler de bugün açıklayacağımız paketle, yakında ilave açıklayacağımız diğer tedbirlerle dezenflasyon sürecine katkıda bulunacağız.
"HARCAMALARI DİSİPLİN ALTINA ALIYORUZ"
Deprem yaralarını sardığımız bu dönemde kamu olarak biz de tasarrufa gidiyoruz. Harcamaları disiplin altına alıyoruz. Bugüne kadar tasarruf yapılmadı değil. Geçen sene aldığımız tedbirlerle bütçe açığını tedbir alınmasaydı yüzde 9-10'lara çıkacak bir açığı biz yüzde 5 gibi daha makul bir düzeye çekebildik. AK Parti hükümetlerinin en önemli özelliklerinden birisi mali disiplindir. Son 20 yılda bütçe açığının milli gelire oranı yüzde 2.4.
20 yıllık performansa baktığınız zaman mali disiplinin AK Parti hükümetlerinin önemli bir özelliği olduğu ortaya çıkacatır. Bu açıklayacağımız ilk paket değil, son paket de olmayacak. Birçok adım atacağız.
3 husus var. Birincisi OVP’nin özüne uygun olarak kamuda verimliliği artırarak tasarrufun amaçlıyoruz. İkinci olarak da bu paketle birlikte çok güçlü bir izleme, denetleme, raporlara ve yaptırım modelini hayata geçiriyoruz. Son olarak da tedbirler bütün kamuyu kapsayacak şekilde uygulanacaktır. Merkezi idareler, mahali idareler, KİT, döner sermayeler, fonlar, bütün kamu tedbir paketinin kapsamındadır.
Kalıcı fiyat istikrarı için önemli bir destek mekanizması olarak görüyoruz. Burada doğal afetlere kaynak ayırmak, bugün yaralarını sarmaya çalıştığımız deprem felaketi için değil gelecekte olabilecek doğal felaketler için mali alanımızın olması lazım. Düşük risk primi üzerinden ülkemizin uluslararası finans piyasalarından uzun vadeli makul maliyetlerle borçlanmanın önünü açmak için mali disiplin önemlidir.
Tedbirlerimizi 3 temel ekseni var. Bir tanesi kamuda tasarruf, diğeri bütçe harcamalarında disiplin, diğeri kamu yatırımlarında verimliliktir.
Kamu tasarruflarında 8 öncelikli alana yoğunlaşıyoruz. Taşıtlar, binalar, kamu istihdamı, idari yapılanmadaki etkinlik, yurt dışı geçici görevler gibi başlıklar altında yoğunlaşma var.
"KİRALAMAYI 3 YIL SÜRE İLE DURDURUYORUZ"
İlk başlık kamuda taşıtlar konusudur. Kamu filo yönetim sistemi ile kamuda taşıt sayısını belirledik, etkinliği artırıyoruz. Bu sistem taşıt edinim, kullanım, tasfiye süreçlerini bütüncül yönetmeyi sağlayacak. Taşıtlarla ilgili harcamaları takip edebileceğiz. Taşıtların yaşı, yıllık kilometresini izleyeceğiz.
Ambulans, savunma güvenlik gibi zorunlu ihtiyaçlar hariç yeni araç satın almayı, kiralamayı 3 yıl süre ile durduruyoruz. Mevcut kiralama süreçleri izin almadan yenilenmeyecek. Vakıflardan, diğer alanlardan bütçe dışı kaynaklardan taşıt kuralını izne tabi tutuyoruz. Yabancı menşeli araç kullanımını sonlandırıyoruz. Dördüncü olarak ihtiyaç fazlası olan ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtları tasfiye edeceğiz. Özelleştirme idaresini görevlendireceğiz.
İkinci ana başlığımız kamu binaları. Deprem riski olanlar hariç yeni bina alımı ve yapımını 3 yıl süre ile durduruyoruz. Kamu binalarına kişi başı metrekare standardı getirildi. Bunun etkin bir şekilde uygulanmasını sağlayacağız.
Yeni bina kiralanmasına izin vermeyeceğiz. Mevcut kiralamaları peyderpey sonlandıracağız.
Doğal afet hariç yeni lojman alımı, yapımını, kiralamasını süresiz olarak kaldırıyoruz.
Savunma ve güvenlik hariç mevcut sosyal tesisleri ekonomiye kazandıracağız. Lojman kiralarını, rayiç bedelleri dikkate alarak gözden geçireceğiz.
KAMUDA İSTİHDAM HAKKINDA
3 yıl boyunca emekli olanlar kadar yeni personel istihdamı sağlayacağız. Açıktan atama izinleri bütçe kanununda net olarak belirlenecek. Destek personel sayısını zaman içinde azaltmayı hedefliyoruz. Kamuda esnek, uzaktan çalışma modellerini daha da geliştireceğiz. Kamu çalışanlarının aldığı yönetim kurulu ücretlerine sınırlama getiriyoruz.
Yapılacak düzenleme ile yönetim kurulu ücretlerine üst sınır getireceğiz. Münferit olarak devletin bazı özel kuruluşlarındaki payına binaen alınan ücretlerin sınır aşan kısmı bütçeye gelir olarak kaydedeceğiz. Bütün bu hususlar yasal düzenleme gerektiriyor. Biz bu çerçevede adımlar atmayı planlıyoruz.
İDARİ YAPILANMADA ETKİNLİK
Kamuda yeni kurumlar kurulmasının önüne geçecek, idareler arası dağılımı gözden geçirerek mükerrer yapıları önleyeceğiz. Birçok ilimizde Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın defterdarlıkları, vergi dairesi başkanlıkları var. Etkinlik için bu ikisini birleştireceğiz. Milletimize daha iyi hizmet sunacağız.
Bir diğer alanımız hizmet içi eğitim, yurt dışı görevlendirme giderleri. Hizmet içi eğitimler kamu tesislerinde yapılacak, otellerde değil sadece kamu tesislerinde yapılacak. Yurt dışı geçici görevlendirmeleri sınırlandırıyoruz. Harcamalar başlangıç ödeneğini aşmayacak. Bu kaleme başka ödeneklerden aktarım yapılamayacak. Bütün düzenlemeleri hayata geçireceğiz.
‘KAMUDA ENERJİ VERİMLİLİĞİNİ ARTIRACAĞIZ’
Enerji ve atık yönetimi bir diğer başlığımız. Önemli bir alan, enerjide dışa bağımlılığımızın ne kadar yüksek olduğu hepimizin malumu. Kamuda enerji verimliliğini daha da artıracağız. Yenilenebilir enerji kaynaklarından atacağımız ilave adımlarlar tasarrufa gitmeyi ümit ediyoruz.
HABERLEŞME GİDERLERİ HAKKINDA
Bir diğer başlığımız haberleşme giderlerine değinmek istiyorum. Dijitalleşme yoluyla tasarrufa gidiyoruz. Elektronik yazışmaya geçişi tamamlayıp elektronik tebligat sisteminin kullanımını yaygınlaştırmak istiyoruz.
İlk olarak 2024 yılı temsil ve tanıtma ödeneklerinde yüzde 25 kesinti yapıyoruz. Devam eden yıllarda kesintili ödeneği baz alacağız. Uluslararası toplantılar ve milli bayramlar hiç gezi, yemek vb faaliyetler düzenlenemeyecek. Kamu kurumlarının ajanda, takvim türü hediyeler vermesini yasaklıyoruz. Zorunlu haller hariç mobilya, ofis donanımı gibi demirbaş alımlarını 3 yıl süre ile durduruyoruz. Makine ve teçhizatlar ekonomik ömrünü tamamlamadan elden çıkarılamayacak. Kamu alımlarının Devlet Malzeme Ofisleri aracılığı ile yapılmasını esas hale getireceğiz.
BÜTÇEDE HARCAMA DİSİPLİNİ
Deprem ve zorunlu harcama hariç mal ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10 yatırım ödeneklerinde yüzde 15 kesintiye gidiyoruz. Tek seferlik gelirlere dayalı kalıcı harcama programı yapılamayacak. Yatırım projeleri bütçe ödeneğine göre yönetilecek.
İl özel idarelerine, yatırım ödemeleri hak ediş karşılığında yapılacak. Harcama disiplininde önem verdiğimiz diğer bir alan da harcamaların gözden geçirilmesidir. 2024 yılında bütçedeki bütün harcama alanlarını gözden geçireceğiz. Önümüzdeki yıldan itibaren verimsiz olanları sonlandıracağız.
KAMU YATIRIMLARI
Kamu yatırım ödeneklerinde yüzde 15’lik kesintisi öncelikli alanlara kanalize etmeyi hedefliyoruz. Fiziki ilerlemesi yüzde 75’in üzerinde olan yatırım projelerini, Kahramanmaraş ve Hatay depremleri sonrası planlanan projeler, gıda arzını artırıcı projeler, yeşil ve dijital dönüşüm ile OSB, liman, demiryolu projelerini önceliklendireceğiz. Zorunlu haller dışında kamu yatırımına yeni projeler almayacağız.
Uygulamada etkinlik için sistemin geliştirilmesi gerekiyor. Bu sistem kamu idarelerinin tasarruf tedbirlerine uyum noktasında veri gidişi ve raporlama yapmasını gerektiriyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı tasarruf tedbirleri bilgi sistemleri ile süreci izleyip takip edecek.Tasarruf tedbirlerine istisnasız tüm kamu idarelerimiz, personelimiz uymak zorundadır. Bakanlığımız tarafından denetlenecek ilgili idarelere raporlanacaktır.
Burada bir hesap sorma ve yaptırım süreci de var. Mali mevzuata aykırılık tespit edilirse Cumhurbaşkanlığımız ve ilgili idareler para cezası uygulayabileceklerdir.
Önümüzdeki dönemde kamu ihale reformu, KİT’lerde yönetişim reformu, vergide adalet reformu, kayıt dışı ile mücadele gibi birçok alanda çalışmalarımızı tamamlayacağız."
