İşte ÖTV muafiyetli ‘yerli’ otomobiller! Engellilerin alacağı araçlarda yeni kurallar belli oldu
Engellilerin satın alabileceği ÖTV muafiyetli araçlara yüzde 40 yerlilik şartı getirilirken 5 yılda 1 olan araç değiştirme süresi 10 yılda 1’e çıkartıldı. Yeni dönem, Resmi Gazete’de yayınlanarak dün itibarıyla resmen başladı. Türkiye’de üretimi yapılan FIAT, Renault, Hyundai, Toyota ve Togg’a ait toplam 10 model şartları karşılıyor. Yerlilik şartının 2024 yılında yüzde 70’e kadar çıkarak cari dengeyi bozan ithal otomobil satış oranını düşürmesi bekleniyor.
Önceki gün Meclis’te kabul edilen engellilerin ÖTV muafiyetiyle satın alabileceği otomobillerle ilgili yeni Cumhurbaşkanlığı Kararı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Yeni düzenlemeye göre, ÖTV’den muaf olarak satın alınabilecek araçlarda artık en az yüzde 40 yerlilik oranı aranacak. 5 yıl olarak uygulanan satamama şartı ise 10 yıl olarak uygulanacak. Kararın yayınlandığı gün (27 Aralık 2025) itibarıyla yürürlüğe girmesi, yetkili otomotiv satıcılarında, faturası kesilmiş ancak tescil edilmemiş otomobiller olduğu için karışıklığa neden oldu.
Öte yandan, yerlilik şartının 2024’te yüzde 70’e kadar çıkan ithal otomobil satış oranını düşürerek cari dengeyi olumlu yönde etkilemesi bekleniyor. Engellilerin her yıl yaklaşık 100-150 bin adet sıfır otomobil satın aldığı tahmin ediliyor.
SAYI 11’E ÇIKACAK
Peki hangi modeller yeni şartları karşılıyor? 27 Aralık 2025 itibarıyla Türkiye’de yeni şartları 5 markanın 10 otomobil modeli karşılıyor. Bu modeller FIAT markasında Egea Sedan ve Egea Cross, Renault markasında Clio ve Megane Sedan, Toyota’da Corolla ve C-HR, Hyundai’de i10, i20 ve Bayon, Togg’da ise T10X olarak sıralanıyor.
Önümüzdeki yıldan itibaren Togg T10F’in de bu listeye girerek sayının 11’e çıkması bekleniyor. Türkiye’de üretimi yapılan tüm araçların yerli katkı oranları beyanları ise her sene Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın internet sitesinde yayınlanıyor.
DUSTER HENÜZ YOK
Bakanlığın 2024 yılına ait “Motorlu Araçlar Yerli Katkı Oranı Beyanları” listesine göre; FIAT Egea Sedan’da yüzde 52-62, FIAT Egea Cross’da yüzde 54-62, Hyundai i10’da yüzde 60-64, Hyundai i20’de 57-62, Hyundai Bayon’da yüzde 57-61, Renault Megane Sedan’da yüzde 40.6-57, Renault Clio’da yüzde 40.6-69.5, Toyota Corolla’da yüzde 45-49, Toyota C-HR’da yüzde 44-45 yerlilik oranı bulunuyor. Listede henüz yer almayan Togg T10X’in de yerlilik oranlarının yüzde 51 olduğu biliniyor. Bursa’daki Oyak Renault fabrikasında üretimi yeni başlayan Renault Duster ise henüz yüzde 40 yerlilik oranına sahip değil ancak yakında yüzde 20’ye ulaşması ve devam eden dönemlerde artması bekleniyor.
LİMİT 2.2 MİLYON TL OLACAK
Engellilerin satın alabileceği otomobillerin fiyatları tüm vergiler dahil 2024 yılı için 1 milyon 591 bin 255 TL olarak uygulanıyordu. 2025 yılı için uygulanacak yeniden değerleme oranının yüzde 43.93 olarak açıklanmasıyla ÖTV muafiyetli araç üst limitinin 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren yüzde 43.93 artarak ve 2 milyon 247 bin 114 TL olması bekleniyor. Ancak, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu oranı attırma veya indirme yetkisi bulunuyor.
BAYİLER KARIŞTI
Engelli araçta yeni dönemin 1 Ocak 2025’ten önce yürürlüğe girmesi, gerek otomotiv yetkili satıcıları gerekse otomobil satın almak üzere olan engelli vatandaşlar için karışıklığa neden oldu. Faturası kesildiği halde tescil edilmeyen ithal araçların satış işlemleri dün itibarıyla gerçekleşemedi. Yılın son günlerinde birçok marka önemli adetlerde ÖTV muafiyetli otomobil satışı gerçekleştiriyordu. Dün itibarıyla bu araçların satışı resmen durdu. Hürriyet’e konuşan bayi yetkilieri, kararın 1 Ocak 2025’e kadar esnetilmesi gerektiğiniaksi halde birçok otomobil satışının iptal edileceğini dile getirdi.
SATIŞLARDA YERLİ PAYI YÜKSELECEK
Türkiye’de her yıl satılan yaklaşık 900 bin adet otomobilin ortalama 100-150 bin adedinini engellilerin satın aldığı ÖTV muaf araçların oluşturduğu tahmin ediliyor. Bu rakamlar doğrultusunda, her yıl sıfır otomobil satışlarının ortalama yüzde 10’unun, bazı yıllar daha da fazlasının engellilerin aldığı otomobillerden geldiği belirtiliyor. Kasım 2022’den beri güncellenmeyen ÖTV matrah limitlerinin de etkisiyle 2024 yılında satılan sıfır otomobillerin yüzde 70’i artık ithal otomobillerden oluşuyordu. Bu durum dış ticaret açığını artırırken yerli üreticilerin kârlılıklarını önemli oranda etkiliyordu. Sonuç olarak, engelli araçlara getirilen yerlilik şartının, önümüzdeki yıldan itibaren yerli otomobillerin pazar payını yaklaşık yüzde 10 arttıracağı söylenebilir.