EYT'liye dev emekli promosyonu! Bankalardan emekliye görülmemiş rakam!
EYT ile ilgili son dakika açıklaması geldi. EYT düzenlemesiyle emekli olacak milyonlarca vatandaşa bankalardan dev promosyon müjdesi. EYT düzenlemesinden yararlanan milyonlarca vatandaş için bayram ikramiyesi ve promosyon müjdesi geldi. EYT'lilerin hesaplarına yatacak olana ek promosyon ve bayram ikramiyesi kuruşu kuruşuna hesaplandı. Bankaların görülmemiş emekli promosyonu rakamı ortaya çıktı. Öte yandan EYT'de bunun yapmayanın maaş düşüyor. EYT düzenlemesiyle emekli olan vatandaşa yüksek maaş formülü verildi. Emekli maaşının nasıl yükseltilmesiyle ilgili detaylar tek tek açıklandı. EYT'de yüksek emekli maaş almak için dilekçe detayı ortaya çıktı. EYT ile ilgili merak edilen tüm sorular cevabını buldu. Peki EYT'li emekli maaşı nasıl yükseltilir? En düşük EYT'li maaşı ne kadar olacak? EYT'de banka promosyonu ne kadar olacak? EYT'li bayram ikramiyesi alacak mı? İşte EYT'li milyonlarca vatandaşı ilgilendiren detaylar...

EYT'liye dev promosyon! Emekli milyonlarca vatandaşa bankalar tarafından ödenecek olan dev promosyon miktarı belli oldu. EYT ile ilgili çarpıcı bir gerçek ortaya çıktı. EYT'liler 2022'de emekli olanlardan daha düşük maaş alacak.

EYT yasası ile ilk etapta prim ve sigortalılık süresi tamam olan 2,25 milyon kişi emeklilik hakkı elde edecek. Emekli olmak zorunlu olmadığı için sadece başvuranlar emekli olacak.

EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR VE İŞVERENLER İÇİN BÜYÜK KOLAYLIK
Sabah'ın haberine göre; Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, EYT yasası ile işverenin kıdem tazminatı yükünün hafifletilmesi için 25 milyar liralık kefalet desteğiyle kredi sağlanacağını duyurdu. Bakan Nebati, emeklilikte yaşa takılanlar ve işverenleri ilgilendiren büyük kolaylığı duyurdu. Buna göre İşçi ve işveren arasında kıdem tazminatı için bir pazarlığa girişmesine gerek kalmayacak.

Kıdem tazminatı doğrudan işçinin hesabına yatacak. İşverene 6 ay ödemesiz, 36 aya kadar vade imkanı sunulacak. Kredinin faizi TLREF %8.73+200 baz puan olacak. Bankalar ve katılım finans kurumları da iştirak edecek.

EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI 5.500 TL OLDU
EYT'lilerin en çok merak ettiği konuların başında 2023 emekli zammı ve en düşük emekli maaşı düzenlemesiydi. Ocak 2023 emekli ve memur zammı yüzde 30 olarak yasalaştı. En düşük emekli maaşı ise Ocak-Temmuz dönemi için 5.500 TL olarak belirlendi. Böylece EYT yasası ile emekli olacakların alacağı en düşük maaş 5.500 TL oldu.

EYT YAŞ SINIRI OLMADAN ÇÖZÜME KAVUŞUYOR
Emeklilikte yaşa takılanlar için yapılan düzenlemenin teknik ve mali çalışması tamamlandı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatları doğrultusunda başından beri 'Yaş şartı'nı tamamen kaldıran ve 1999 düzenlemesi öncesi hakları sigortalıya sağlayacak tek formül üzerinde yoğunlaşarak çözüm rotasını çizdi. Buna göre EYT'ye tabi olacaklar prim ve sigortalılık süresini doldurduğu anda emeklilik hakkı elde edecek.

EYT'DE 3 ŞART
EYT düzenlemesi ile emekli olabilmek için aşağıdaki 3 şartı tamamlamak gerekiyor: 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişinin olmasıPrim gününü tamamlamakSigortalılık süresini doldurmak

8 Eylül 1999 öncesi 4A kategorisinde SSK'lıların prim günü hem erkekte hem kadında 5.000 gündü. Kadınlarda sigortalılık süresi 20 yıl erkeklerde ise 25 yıldı.

4B-4C kategorisinde Bağ-Kur ve emekli sandığında ise prim günü kadınlarda 7.200 gün erkeklerde 9.000 gündü. Sigortalılık süresi yine kadınlarda 20 yıl erkeklerde ise 25 yıldı.

Bu şartları tamamlayan 2,25 milyon EYT'li var. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olup bu şartları henüz tamamlamayan ise yaklaşık 3,45 milyon kişi var. Bu kişilerde belirtilen sigortalılık süresini tamamladıkları anda emekli olabilecek.

EYT'LİLERİN MAAŞ HESAPLAMASI NASIL YAPILACAK?
EYT yasası çıktıktan sonra primi ve sigortalılık süresi tamam olanların maaş hesapları, diğer tüm emekli aylığı bağlananlar gibi, 3 dönem üzerinden yapılacak.

EYT MAAŞ HESABINDA 3 DÖNEM DİKKATE ALINACAK
1999 yılı öncesi,1999 yılı - 2008 arası ve2008'den sonraki dönem olmak üzere3 ayrı hesaplama söz konusu olacak.

Bu 3 dönemdeki hesaplar yapılıp birleştirilerek emeklinin maaşı ortaya çıkacak. Kısacası emekli maaşı hesaplaması yapılırken sigortalılık dönemindeki tüm kazançlar dikkate alınacak.

Kişilerin çalıştıkları yıllar,aylık kazançları, çalışma süreleri,yaş beklerken ödenen fazla primler veişe ara verip vermemiş olmalarıemekli maaşı hesaplanırken ödenecek tutarı ortaya çıkaracak.

Matematiksel olarak maaş hesaplanırken ilk olarak 1999 öncesindeki gün ve kazançlar dikkate alınacak ve aylık bağlama oranı ile çarpılacak. Burada çıkan rakam bugüne güncellenecek. Daha sonra 1999 ile 2008 arasındaki dönem için de yine aylık bağlama oranı ve yeni güncelleme katsayıları kullanılacak.Burada büyüme oranı devreye giriyor. 2008 sonrası için ise yine farklı bir aylık bağlama oranı ve büyüme hızının yüzde 30'u alınacak. Bir önceki yılın enflasyon oranı da maaş hesaplamasında ve güncellemesinde kullanılacak. Böylece bu 3 hesap toplanarak emekli maaşı oluşturulacak.

KİMLER YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALACAK?
EYT'ye tabi olanlar da temelde bütün emekliliğe hak kazanmışlar gibi prim gün sayısının çok olmasına bağlı olarak değil SGK'ya bildirilen prime esas kazanca göre maaş alacak. Yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli maaşı alacak.Bütün çalışma hayatı asgari ücret üzerinden bildirilenler ise daha düşük maaş alacak. Burada üç ayrı hesaplama yapıldığı için tüm kazançlar önem kazanıyor. Yani son yıllar değil ilk çalışma hayatınızdan bu güne kadar tüm kazançlarınıza bakılıyor.Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı Aylık Bağlama Oranları ve güncelleme katsayılarıyla nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak.

BUGÜN EMEKLİ OLSAM NE KADAR MAAŞ ALIRIM?
Herkesin sigortalılık şartları farklı olduğu için maaş hesaplama işlemleri de farklılık gösteriyor.Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) internet sitesinde 'Ne kadar emekli maaşı alırım' isimli bir bölüm bulunuyor. Burada maaş ve emeklilik zamanı bilgileriyle birlikte, kesinlik içermeden emekli olduğunuzda alacağınız maaşınız hesaplanıyor.

EYT'Lİ EMEKLİLİK İÇİN İSTİFA EDİNCE TAZMİNAT HAKKI DA KAZANACAK
EYT yasası ile emekli olacakların merak ettiği konulardan bir diğeri maaş dışında tazminat hesabı oldu. EYT yasasına tabi olacakların önemli bir kısmı mevcut durumda çalışıyor.EYT yasasının yürürlüğe girmesi sonrası emeklilik başvurusu için karar aldıklarında tazminat hakları da doğacak. Normalde istifa eden için tazminat hakkı bulunmuyor.

Ancak bunun istisnası olarak emeklilik hakkı doğan ve başvuran çalışan için tazminat hakkı doğuyor. Daha açık ifadeyle emeklilik için işten ayrılacak bir EYT'li istifa eden EYT'li tazminat hakkı kazanacak. Burada işçinin ihbar tazminatı hakkı bulunmazken kidem tazminatı ödemesi yapılıyor.

SON BRÜT MAAŞ TAZMİNAT İÇİN DOĞRUDAN BELİRLEYİCİ OLACAK
Kıdem tazminatı son brüt maaş üzerinden çalışılan sürenin tamamına göre hesaplanıyor. Burada her yıl Ocak ve Temmuz aylarında belirlenen memur zam oranı aynı zamanda kıdem tazminatı tavanına da yapılan zammı belirliyor.Asgari ücret 2023'ün 8.506 TL olarak belirlenmesi sonrası ülkemizde uygulanan en düşük brüt maaş 10.008 TL oldu.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI 17 BİN 905 TL OLDU
Temmuz memur zammı sonrası en yüksek kıdem tazminatı 15.371 lira olarak uygulanıyordu. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere yeni kıdem tazminatı tavanını yüzde 16,48 artışla 17.904,62 TL olarak açıkladı.NOT: Özel sektörde işveren isterse kıdem tazminatı tavanını aşarak çalışanın brüt ücreti üzerinden kıdem tazminatı ödemesi yapabilir. Ancak tavanı aşan kısım ücret gibi değerlendirilerek gelir vergisi ve sigorta primine tabi tutulur.

KIDEM TAZMİNATI İÇİN SADECE DAMGA VERGİSİ VAR
Yasalara göre kıdem tazminatından sadece damga vergisi alınabiliyor. Hak sahibine kıdem tazminatı tek seferde ve bakit olarak banka yoluyla ödeniyor.

TAZMİNAT HESABI GİYDİRİLMİŞ ÜCRET İLE YAPILIYOR
Tazminat hesabı yapılırken son brüt maaş dikkate alınıyor. Ancak brüt maaş hesabına sadece kazanç değil yıl içindeki ödemeler katılıyor. Buna giydirilmiş brüt ücret deniliyor. Bu ücret belirlenirken düzenli olan ödemeler dikkate alınıyor. Prim, mesai gibi değişken ödemeler brüt ücrete eklenmiyor ancak ikramiye, yemek parası, kıyafet parası, görev tazminatı, kasa tazminatı gibi düzenli ödemeler brüt ücrete eklenerek prime esas kazancı artırıyor.

Daha anlaşılabilir olmak adına mevcut asgari ücret üzerinden tazminat hesabı yapalım:
2023 YILI ASGARİ ÜCRET TABLOSU
BRÜT ASGARİ ÜCRET 10.008 TL
SGK PRİMİ %14 1.401 TL
İŞSİZLİK SİG. PRİMİ %1 100 TL
KESİNTİLER TOPLAMI 1.501 TL
NET ASGARİ ÜCRET 8.506 TL
Örneğin brüt maaşı 10.008 lira olan bir işçiye her yıl 2 dini bayramda da maaş ikramiyesi verildiğini varsayalım.

Bu işçinin brüt ücreti şöyle hesaplanıyor:Brüt ücret : 10.008 TL
Brüt ikramiye: 20.016 TL
Ücrete eklenecek aylık ikramiye: 20.016/12= 1.668 TL
Giydirilmiş brüt ücret: 11.676 TL
Bu hesaba göre işçinin tazminatı brüt asgari ücret olan 10.008 liradan değil 11.676 lira üzerinden hesaplanacak.

TAZMİNAT HESABI YIL, AY, GÜN OLARAK YAPILIYOR
Tazminat hesaplanırken işçinin çalıştığı tüm zamanlar yıl, ay, gün hesabı olarak dikkate alınıyor. Asgari ücret üzerinden işçinin tazminatını hesaplayalım. Bu işçinin 10 yıl 5 ay ve 15 gün çalışmış olduğunu varsayalım.

Tazminat hesaplanırken işçinin çalıştığı tüm zamanlar yıl, ay, gün hesabı olarak dikkate alınıyor. Asgari ücret üzerinden işçinin tazminatını hesaplayalım. Bu işçinin 10 yıl 5 ay ve 15 gün çalışmış olduğunu varsayalım.

EYT'Lİ İLK MAAŞINI NE ZAMAN ALACAK?
Emeklilik başvuru sürecinin başlaması için öncelikle EYT düzenlemesinin yasalaşması gerekiyor. Bundan sonra emekli maaşları için süreç hak sahibinin başvuru tarihi itibariyle başlıyor. Emekli maaşı hesaplaması dilekçenin verildiği aydan sonraki ay başından itibaren yapılıyor.

Emekli olmak için başvuran bir EYT'linin maaş hesaplaması düzenlemenin Ocak'ta Meclis'ten geçmesiyle ay başından yani 1 Şubat'tan itibaren yapılacak. Bu tarihten itibaren maaş bağlanana kadar da biriken tutar süreç tamamlanınca emeklinin banka hesabına yatacak.

Son güncellemelerle bir emeklinin alacağı promosyon miktarı ek ödemelerle birlikte 7 bin 500 - 8 bin liraya kadar çıkmıştı.

Şimdi EYT'lilerin de emekli olmasına kısa bir süre kala yeni bir iddia gündeme geldi.Bankaların promosyon miktarlarını daha da artıracağı konuşuluyor..

EYT'liler için promosyonun ne zaman verileceğine dair aHaber'e değerlendirmede bulunan Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Bal, şunları söyledi:

- EYT kanunu çıkar çıkmaz 'biz promosyonu hak ettik' diye bir şey söz konusu değil. Emekliliği hak ettikten sonra maaşınızın yatmış olması ve aradan en az 3 gün geçmesi gerekiyor.- 5.500-7.500 liraya kadar olan maaşlarda 3.500 lira promosyon, 7.500-10.000 liraya kadar olan maaşlarda 4.500 lira promosyon, 10.000 liranın üzerindeki maaşlar için 5.000 liraya kadar promosyon veriliyor.

- Ama piyasa daha rekabet ortamı içerisinde bu rakamı artırıyor. 15 bin liraya kadar promosyonlar olduğunu duyuyoruz.

GÜNCEL EMEKLİ MAAŞ PROMOSYONLARI NE KADAR?
GÜNCEL EMEKLİ MAAŞ PROMOSYONLARI NE KADAR?Özel bankalarda ek artışlarla beraber promosyon miktarı 7.500 TL'ye kadar veriliyor. Kamu bankalarında ise 5.500 ila 7.500 lira arasında maaş alanların 3.500 TL, 7.501-10.000 TL maaş alanların 4.500, 10 bin TL ve üzerinde maaş alanların ise 5.000 TL emekli maaş promosyon hakkı bulunuyor.

Öte yandan Prof. Dr. Cem Kılıç, yasalaşma öncesi Milliyet okurlarının EYT ile ilgili sorularını cevapladı.

E-devlet üzerinden yapılan emeklilik başvurusunda ‘Bakmakla yükümlü olduğu kişi/kişiler’ için veri giriş hanesi yok. Emeklilik aylığını artırmada yeri olan bu kriter artık başvuruda gözetilmiyor mu? ‘Elden başvuru daha mı sağlıklı olur?’ düşüncesiyle bulunduğum ilçedeki SGK’ya gittiğimde, elden başvuru formunda da bunun için ayrılmış yer olmadığını gösterdiler. Tahsis Talep Formu artık kullanılmıyor olabilir mi? Nasıl hareket edilmeli?
Bir kişiye aylık bağlanırken aylığın belirlenen alt sınırın altında kalması halinde (2000-2008 dönemi için) aylık alt sınıra tamamlanır. Aylık alt sınırı belirlenirken de ortalama aylık kazancın yüzde 35’inden az olmaması söz konusudur. Diğer yandan emekli olacak kişinin aylık talep ettiği tarihte bakmakla yükümlü olduğu eşi ya da çocuğu varsa bu oran yüzde 40 olarak uygulanır. Dolayısıyla aylık talep edilirken bu bilginin SGK tarafından bilinmesi gerekir. Ancak SGK son dönemde bu bilgiyi formda emekli olacak kişinin beyanı olarak değil, sistemden elektronik olarak alıyor ve aylık hesabında dikkate alıyor. Bu nedenle bu bilgiyi SGK’ya iletmeseniz de alt sınır aylığı hesabında bu bilgi dikkate alınarak hesaplama yapılıyor. Dolayısıyla bu kontrol yapılarak aylık bağlandığında eksik bir hesap yapılması söz konusu değil.

15.04.1972 doğumluyum. Hizmete başlama tarihi 4A 01.05.1994 olup kısa bir süre çalıştım. 4B’den ise 05.05.1999 tarihi itibariyle 6368 gün prim yatırdım. 2016 yılı aralık ayında prim yatırmayı bıraktım. EYT’den emekli olma durumum var mıdır?
1999 öncesi Bağ-Kur’luların emekli aylığı bağlatabilmesi için kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıllık prim ödenmesi gereklidir. SSK ve Bağ-Kur’lu günlerinizin toplamının 20 ya da 25 yıla yetmesi halinde aylık bağlatabilirsiniz.

1996 4A girişliyim. 4516 gün 4A primim var. 2015’te işten çıktım, Bağ-Kur’lu oldum ve toplam 1290 gün 4B ekstra primim var. 2002’de 18 ay askerlik yaptım. EYT için benim durumum nedir?
Sigortalılık statüsü son 1.261 güne göre belirlenir. Siz de son 1.261 günde Bağ-Kur’lu olduğunuz için 25 yıl prim ödeme süresine tabisiniz. Askerlik borçlanması ile prim gün sayınız 6.346’ya ulaşabilir. Kalan süreyi Bağ-Kur’da tamamlayarak aylık bağlatabilirsiniz.

4A tescil başlangıç tarihim 20.07.1998 görünürken, hizmete başlama tarihim 01.01.2001 görünüyor. Ancak ben 1998 tarihinden itibaren çalışan biriyim ve bununla ilgili tüm belgeler de elimde. Herhangi bir staj da söz konusu değil. Bunu düzelttirerek hizmet başlangıcını 20.07.1998 tarihine çektirmem mümkün mü?
Önce SSK’lı sonra devlet memuru olanlar için 4/a tescil başlangıç tarihi ilk kez SSK’lı olunan tarihi ifade etmektedir. 01.01.2001 ise muhtemelen devlet memuru olarak hizmete başladığınız tarih. Devlet memuru olarak emekli olacaksanız SSK’lı girişiniz sigorta girişi olarak değerlendirilmez. SSK’lı olarak çalışmalarınız devlet memuru olarak çalışma sürenize eklenir ve 20 yıldan düşülür. Ancak giriş olarak kabul edilmez. Memuriyetten ayrılır ve en az 1.261 gün SSK’lı olarak çalışırsanız bu durumda 5975 ya da 5900 prim günüyle eğer EYT sonrası 5000 prim günü yeterli görülürse 5000 prim günüyle emekli olabilirsiniz.

14.09.1998 staj başlangıç tarihim. Fakat uzun dönem sigorta başlangıç tarihim 01.10.1999. Altı ay önce sigorta tespit davası açtım aslında uzun dönem başlangıç tarihim 06.06.1999. Staj tarihinden itibaren EYT’li olma durumum var mı ya da mahkemeden çıkacak sonucu mu beklemeliyim?
Şu an için staj girişinin EYT konusunda giriş kabul edilmesi söz konusu değil. Ancak Meclis’te bu yönde bir ekleme yapılırsa bu durumda aylık talep edebilirsiniz. Böyle bir değişiklik olmazsa hizmet tespit davasının sonucunu beklemeniz gerekecektir.

EYT’den farklı olarak bir sorum var. 1993 SSK başlangıcım var. Toplamda 970 gün SSK prim gün sayım var ve 13 Kasım 2001’de memur oldum. Son olarak yüzde 60 engellilik heyet raporum mevcut, memuriyete ilk girdiğimde yüzde 40 engellilik durumu mevcuttu, fakat asaleten memur olduktan sonraki bir tarihte tekrar heyet raporu almam istendi. Raporum yüzde 32’ye düşürüldü. 2021 yılında tekrar heyet raporu aldım ve bu kez yüzde 60 olarak engelli olduğumu gösterir heyet raporu verildi. Bu durumda normal emeklilik ile engelli emeklilik arasında emekli maaşı ve ikramiyesi arasında bir farklılık olur mu? Olursa olumsuz veya olumlu tarafı nedir?
Engelli emekli aylığı ile emekli aylığı arasında bir fark bulunmaz. Emekli aylığı hesaplamasında engellilik durumu aylığın az ya da çok olmasına neden olmaz. Bu nedenle engelli olarak emekli olduğunuzda prim ödeme gün sayısı ve kazancınıza memur olduğunuz için derece ve kademenize göre hesaplanan aylık ile bu kadar çalışan bir diğer memurun aylığı ve ikramiyesi arasında fark olmayacaktır.

En düşük memur emekli maaşı ne kadar?
En düşük memur emekli maaşı 6 bin 78 TL’den 7 bin 901 TL oldu.
SGK ve Bağkur emekli maaşları ne kadar?
SSK 2000 sonrası şu anki maaş: 3 bin 500 TLZamlı maaş: 5 bin 500 TL
SSK 2000 öncesi şu anki maaş: 4 bin 867 TLZamlı maaş: 6 bin 327 TL
Bağ-Kur tarım şu anki maaş: 3 bin 500 TLZamlı maaş: 5 bin 500 TL
Bağ-Kur esnaf şu anki maaş: 4 bin 196 TLZamlı maaş: 5 bin 500 TL

Hürriyet'ten Noyan Doğan EYT ile ilgili merak edilen sorulara cevap verdi.

Soru: EYT düzenlemesinde erkekler için emekli sandığından erken emeklilik için kaç gün prim yatırmak gerekiyor? Deniz A.
Cevap: Eylül 1999 öncesi sigortalı olan Emekli Sandığı’na bağlı memurlardan kadın memurlar 7200 prim gün sayısını, erkek memurlar da 9000 prim günü tamamladıklarında EYT düzenlemesinden yararlanıp, emekli olabilecek.

Soru: Normal emeklilik tarihim 1.06.2023 ve 5800 iş günüm var. EYT’ye başvurursam, düşük maaş mı bağlanır? Yani emeklilik tarihim olan şu önümüzdeki 6 ayı beklesem daha kârlı olur muyum? Melek Ş.
Cevap: EYT’den yararlanıp emekli olacaklar ile normal şartlarda emekliler arasında maaş hesaplamasında fark olmayacaktır ve EYT’liler daha düşük maaş alacak diye bir durum söz konusu değildir. EYT’den emekli olmakla, haziran ayında emekli olmak arasında bir fark olmayacaktır.

Soru: 15.5.1999-1.12.1999 arasında SSK’lı olarak çalıştım, 196 gün prim günüm var. 2001 tarihinden itibaren devlet memuru olarak halen çalışmaktayım. Toplam 23 yıl 7 ay çalıştım ve 8071 primim var. Memurların düzenlemeden yararlanamayacağı söylendi, doğru mudur? EYT’den yararlanabilir miyim? Nimet T.
Soru: 15.5.1999-1.12.1999 arasında SSK’lı olarak çalıştım, 196 gün prim günüm var. 2001 tarihinden itibaren devlet memuru olarak halen çalışmaktayım. Toplam 23 yıl 7 ay çalıştım ve 8071 primim var. Memurların düzenlemeden yararlanamayacağı söylendi, doğru mudur? EYT’den yararlanabilir miyim? Nimet T.

Soru: Doğum tarihim 04.12.1980. Sigortalılık başlangıcım 17.6.1996. Prim gün sayım 7441. 25 yıllık sigortalılık süresi, sigorta başlangıç tarihinden sonra mı hesaplanıyor yoksa 18 yaşını doldurduktan sonra mı başlıyor? Durkan C.
Soru: Doğum tarihim 04.12.1980. Sigortalılık başlangıcım 17.6.1996. Prim gün sayım 7441. 25 yıllık sigortalılık süresi, sigorta başlangıç tarihinden sonra mı hesaplanıyor yoksa 18 yaşını doldurduktan sonra mı başlıyor? Durkan C.

Soru: 6.12.1982 doğumluyum. 1.7.1999 Temmuz sigorta girişim var. 5.8.1999 çıkış verilerek 35 günlük ödenmişliğim var. Ardından üniversite okudum. 2002’de SGK kaydım başladı, 15 ay askerlik yaptım, SGK kaydım devam etti, 2012 yılında sözleşmeli memur oldum. 18 yıl, çalışma sürem, 6900 prim günüm var. 9000 primi doldurunca yaşa takılmadan emekli olabiliyor muyum? Emre Ç.
Cevap: İlk sigortalı olduğunuz tarihte 17 yaşındasınız. Eylül 1999 tarihinde emeklilik için 18 yaşını doldurmanız gerekiyor. 1999’un Ağustos ayında da işten çıkarılmışsınız. Staj sigortası yapılmış. 2002’de sigorta girişiniz var. Bu durumda EYT düzenlemesinden yararlanamazsınız.

Soru: Babamdan 4/B yetim maaşı alıyorum. EYT şartlarına göre emekliliğe hak kazandım. SSK’dan emekli oluyorum. Emekli olunca yetim maaşı kesilir mi? Ebru S.
Cevap: EYT düzenlemesinden yararlanıp emekli olursanız babanızdan aldığınız yetim aylığı kesilir.

Soru: 21.4.1975 doğumluyum. 1.7.1990-25.8.1990 arası 4/A’lı olarak çalıştım, 55 gün primim var. 18.8.2008- 14.8.2011 arası 4/A’lı olarak çalıştım. Prim gün sayım 1078. 15.8.2011-1.12.2021 tarihleri arasında 4/C’li çalıştım, prim gün sayım 3707. Toplam prim gün sayım 4840 gün. 2.10.1997-2.2.2008 tarihleri arasında yurtdışı çalışmam bulunmakta. 1.12.2021 tarihi itibarıyla da yurtdışında çalışmaktayım, 390 gün prim günüm bulunuyor. EYT’den yararlanabilir miyim?
Cevap: 1990 yılındaki 55 günlük çalışmanız 15 yaşında olmuş. 18 yaş öncesi olduğu için emeklilikte bu çalıştığınız süre sayılmıyor. 1999-2008 yıllarında yurtdışı çalışma sürenizi borçlanarak (Türkiye’nin sosyal güvenlik anlaşması olduğu ülkeler için geçerli) sigortalılık sürenizi önceye çekebilirsiniz. Bu durumda EYT’den yararlanıp, emekli olabileceksiniz.

Emeklilik dilekçesini 2022 yılında verenler, ocak ayında dilekçe verenlere göre daha avantajlı çıktı. Kamu işçileri için 2022 avantajından yararlanma fırsatı 14 Ocak tarihine kadar devam edecek.

Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi ile emeklilik hakkı elde edecek kişiler ise 2022 yılında dilekçe veren aynı prim gününe sahip emsallerine göre daha düşük tutar ile emekli aylığı almaya başlayacak.

Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Erdoğan Kabine Toplantısı sonrası emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) ile ilgili şunları söyledi:

28 Aralık'ta EYT düzenlemesini kamuoyuyla paylaştık. Milyonlarca vatandaşımızın sorunlarını herhangi bir sınırlamaya gitmeksizin çözüme kavuşturacak çalışmayı yakında TBMM'nin takdirine sunuyoruz.

AK Parti Grup Başkanvekili Bülent Turan da EYT'lilerin ilk maaşı ile ilgili şunları söyledi: EYT ile çalışmalarımız olacak. Şubat ın ortalarına kadar geçmesini umut ediyoruz. En geç Mart ayında maaşlar yatacak.

NASIL YÜKSEK EMEKLİ MAAŞI ALINIR?
Habertürk'te yer alan habere göre; milyonlarca emeklilikte yaşa takılan (EYT) ile yeni emekli olacak kişiler, ne kadar aylık bağlanacağını merak ediyor. Emekli aylığı, çalışma hayatı boyunca Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen prime esas (brüt) kazanç tutarı, aylık bağlama oranı ve prim gün sayısına göre belirleniyor.

SGK’ya bildirilen brüt kazancı ve prim gün sayısı yüksek olanlar daha fazla emekli aylığı alıyor.

Ancak, prim günü ve prime esas kazancı aynı olan kişinin emeklilik dilekçesi verdiği tarih de bağlanacak aylığın tutarı konusunda belirleyici olabiliyor. Enflasyonun ve milli gelir artış hızının düşük olduğu yıllarda fark düşük olurken, enflasyonun ve milli gelir artış hızının yüksek olduğu yıllarda fark çok açılabiliyor.

Ancak, prim günü ve prime esas kazancı aynı olan kişinin emeklilik dilekçesi verdiği tarih de bağlanacak aylığın tutarı konusunda belirleyici olabiliyor. Enflasyonun ve milli gelir artış hızının düşük olduğu yıllarda fark düşük olurken, enflasyonun ve milli gelir artış hızının yüksek olduğu yıllarda fark çok açılabiliyor.

2000 öncesindeki kazançlar gösterge sistemiyle (göstergenin memur maaş katsayısı ile çarpımı sonucu); 2000 – 2008 arasındaki kazançlar tüketici fiyat endeksi (TÜFE) artışı ve milli gelirdeki artışın yüzde 100’ü; 2008 sonrasındaki kazançlar ise TÜFE artışı ve milli gelirdeki artışın yüzde 30’u dikkate alınarak güncelleniyor. Son yılın güncelleme işlemi ise dillekçe verilen tarihe göre değişiyor.

Örneğin, emeklilik dilekçesini 2022 yılında temmuz – aralık döneminde, yani 31 Aralık tarihinden önce vermiş olanların aylıkları hesaplanırken Ocak 2022’deki tutar, geçen yılın ocak ve temmuz aylarında yapılan emekli maaş zamları oranında artırılacak.

Dilekçeyi 1 Ocak 2023’ten sonra verenlerin emekli aylığı hesabında ise 2022’deki yıllık enflasyonun yüzde 100’ü ile şubat ayında açıklanacak 2022 yılı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) artışının yüzde 30’u dikkate alınacak.Ocak ayında yapılacak yüzde 30 maaş zammından her ikisi de yararlanacak.

2022’DE DİLEKÇE VERENLER NEDEN KAZANÇLI ÇIKACAK?
2022 yılında SSK ve BAĞ-KUR emekli aylıklarına ocak ayında yüzde 25.47, temmuz ayında ise yüzde 42.55 oranında zam yapıldı. Toplam zam yüzde 78.86 oldu. Buna göre, dilekçeyi 31 Aralık’tan önce verenlerin emekli aylığı hesaplanırken yüzde 78.86’lık artış dikkate alınacak.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılı TÜFE artışını yüzde 64.27 olarak açıkladı. Orta Vadeli Plan’da ise 2022 yılı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) büyümesi yüzde 5 olarak tahmin edildi. 2022 yılı güncelleme katsayısında GSYH’deki yüzde 5’lik büyümenin yüzde 30’unu oluşturan 1.5 puanlık kısım dikkate alınacak.

Bu durumda, dilekçeyi 1 Ocak’tan sonra verenlerin güncelleme işlemi (1.6673 güncelleme katsayısı uygulanarak) yüzde 66.73 oranında artırılarak gerçekleştirilecek. Aynı prim günü ve kazanca sahip iki kişiden dilekçeyi 1 Ocak 2023 tarihinde veren ile 31 Aralık 2022 tarihinde verenin emekli aylığı arasında yüzde 10’a yakın fark olacak.

2022 OCAK'TA FARK DAHA YÜKSEK OLDU
2021 yılında enflasyon yüzde 10- 15 arasında seyrederken kasım ayında yüzde 19.82’ye, aralık ayında da yüzde 36.08’e tırmandı. Dilekçeyi 31 Aralık 2021 tarihinden önce verenlere 2021 yılı ocak ayındaki yüzde 8.37 ve temmuz ayındaki yüzde 8.45 maaş zammına göre yüzde 17.52’lik güncelleme oranı uygulandı.

2021 yılında GSYH yüzde 11.6 oranında arttı. Bunun yüzde 30’u ve yüzde 36.08’lik TÜFE artışı dikkate alınarak 2021 yılı güncelleme katsayısı 1.408’e çıktı. Böylece, dilekçeyi 1 Ocak 2022 tarihinde verenlerin kazancı yüzde 17.52 yerine yüzde 40.8 oranında artırılarak güncellendi. Bu da 2021 yerine 2022 yılında dilekçe verenlerin emekli aylıklarında yüzde 17 dolayında artış sağladı.

KAMU İŞÇİLERİ İÇİN FIRSAT DEVAM EDİYOR
Kamuda çalışan işçiler ücretlerini ayın 15’inde alıyorlar. Bu nedenle kamu işçilerinin 14 Ocak 2023 tarihine kadar vereceği emeklilik dilekçeleri, 2022 yılında verilmiş sayılacak. 15 Ocak 2023 tarihinden sonra verilen dilekçeler ise 2023’te verilmiş kabul edilecek.

Yukarıda anlattığımız 2022 yılında dilekçe verenlerin avantajı özel sektörde çalışan işçiler için 31 Aralık tarihinde sona ererken, kamuda çalışan işçiler için 14 Ocak 2023 tarihine kadar devam edecek.

EYT’LİLER OLUMSUZ ETKİLENECEK
Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili yasa teklifinin bu hafta TBMM’ye sunulması bekleniyor. AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin teklifin ocak sonu veya şubat ayı başında TBMM’de kabul edilerek yasalaşacağını söyledi.

EYT’lilerin emeklilik dilekçesi 2023 yılına kaldığı için, güncelleme sistemindeki bu uygulamadan dolayı emekli aylıkları bir miktar olumsuz etkilenecek. Ocak ayında maaşlara yapılan yüzde 30 zamdan EYT’liler de yararlanacak.

Ocak zammı yüzde 30 değil de yüzde 10 oranında kalsaydı, EYT’lilerin e-Devlet’e girdiklerinde 31 Aralık’tan önce gördükleri emekli aylığı ile mart ayında alacakları emekli aylığı tutarları aynı olacaktı.

KIDEM TAZMİNATI TESELLİSİ
Kıdem tazminatı tavanı ocak ve temmuz aylarında 6 ayda bir artıyor. 2022’nin temmuz – aralık döneminde 15.371 TL olan kıdem tazminatı tavanı, 1 Ocak’tan geçerli olmak üzere 19.982 TL’ye çıktı.

Giydirilmiş brüt ücreti 15.371 TL’nin üzerinde olanlar, emeklilik dilekçesini 1 Ocak’tan sonra verdiklerinde yeni tavana göre kıdem tazminatı alacaklar. Emekli aylığındaki kaybın bir kısmını telafi etme imkânı olacak.
