EYT'lilere müjde! Canlı yayında emeklilik şartını duyurdu, Meclis'e gelecek ve 6 aşama...
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili son dakika gelişmesi yaşandı. EYT ile flaş açıklama canlı yayında geldi. MHP lideri Bahçeli EYT için flaş açıklama yaptı. EYT için 5 formül var, işte EYT'yi çözecek adımlar...

Emeklilikte Yaşa Takılan (EYT) milyonlarca kişi uzun süredir bekliyordu. Hükümet EYT'liler için harekete geçti. Yaklaşık 4 milyon 800 bin kişiyi ilgilendiriyor. Yeni düzenlemeler gündemde. Emeklilikte Yaşa Takılan (EYT) milyonlarca kişi için Cumhurbaşkanı Erdoğan talimat verdi. 1 milyon 200 bini Bağkurlu, 1 milyon 200 bini emekli sandığı 2 milyon 400 bini ise SSK’lı olmak üzere 4 milyon 805 bin kişi EYT ile ilgili yeni gelişmeyi yakından takip ediyor.

EYT SORUNUN MECLİS'TE ÇÖZÜLECEK
EYT ile ilgili son açıklama MHP Lideri Devlet Bahçeli'den geldi. Bahçeli, parti olarak verdikleri sözleri unutmadıklarını belirterek, "24 Haziran seçimlerine giderken hazırlamış olduğumuz beyannamemizde neyi vaat etmişsek, arkasındayız. Mesela, 'Emeklilikte Yaşa Takılan' (EYT) kardeşlerimizin sorunu; bizim sorunumuzdur. Bütçe imkanları doğrultusunda kademeli geçiş uygulamasını dikkate alarak, geniş bir siyasi uzlaşma kapsamında EYT sorunu, TBMM'de çözülerek gündemden tamamıyla çıkarılmalıdır" dedi.

3600 EK GÖSTERGE VE ASGARİ ÜCRET
MHP lideri Bahçeli "Diğer yandan polislerimize, öğretmenlerimize, hemşirelerimize, imamlarımıza, uzman jandarmalarımıza, uzman çavuşlarımıza 3600 ek göstergenin verilmesi maksadıyla hükümete her desteği vereceğiz, her çalışmanın içinde olacağız. Asgari ücretle geçinen yaklaşık 8 milyon kardeşimizin enflasyona ezdirilmemesi, insanca yaşayacakları bir ücret seviyesine çıkarılmaları beklentimizdir. Aralık ayının ilk haftası toplanacak olan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun enflasyonun üzerinde bir zam belirlemesi, ekonomik zorluklara direnen kardeşlerimizin yüreğine su serpmesi MHP'nin samimi çağrısıdır" şeklinde konuştu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin Emeklilikte Yaşa Takılan'lar (EYT) için kapsamlı bir çalışma yaptıklarını açıklamıştı.Ankara'da Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için komisyon oluşturuldu. Komisyon EYT için çalışmaya başladı. Peki hangi kriterler çalışılıyor? EYT'de çalışmanın detayları neler? EYT'de kimler kapsama alınacak? EYT düzenlemesi nasıl olacak? Bu noktada 6 ayrı konu üzerinde çalışılıyor. İşte milyonlarca sigortalıya emeklilik yolunu açacak çalışmanın detayları…

EYT'DE BÜTÇE İÇİN 2 BAKANLIK BİRLİKTE ÇALIŞIYOR
Hem 3600 ek gösterge hem sözleşmeliye kadro hem de EYT için komisyonlar oluşturulduğunu belirten Bakan Bilgin sonuçların kamuoyu ile paylaşılacağını da bildirdi. Konunun hem emeklilikle ilgili hem de bütçe ile ilgili yönleri olduğu için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bürokratlarının şanında Hazine ve Maliye Bakanlığı bürokratları ve uzmanlar birlikte çalışmaları yürütüyor.Peki komisyonun masasında hangi çalışmalar var. İşte EYT'liye emeklilik yolunu açacak 6 önemli aşama….

EYT'DE ÇALIŞMANIN ROTASI BELLİ OLDU
Komisyonun ilk olarak ele aldığı konu kapsam oldu. Böylece öncelikle EYT yasasının kapsamı içine girecek sigortalıların tespiti sağlanacak. Böylece emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkacak. Bu sayının belirlenmesi ile birlikte maliyet hesapları daha kolay yapılabilecek.Ancak genel çerçeveye bakıldığında EYT'li grubu 9 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor. Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25 kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var. bu sürede çalışıyor olmak ya da sigortalı olmak gerekmiyor.İlk sigorta olunun tarihten bu güne kadar erkekler için 25 kadınlar için ise 20 yılın geçmesi gerekiyor. Bu şarta bakıldığında 9 Eylül 1999 tarihi itibariyle kadınlar için 20 yıllık süre 2019 yılının 9 Eylül tarihinde dolmuş durumda. Erkekler için ise 2021 yılına göre 1996 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için 25 yıl tamamlanmış durumda. Daha sonra sigortalı olanlar için de 25 yılın geçmesi gerekiyor. Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılıyor.

EMEKLİLİK ŞARTI
Komisyonun ikinci konusu ise emekliliğin hangi şartlarda gerçekleşeceği. Burada birkaç formül üzerinde çalışmalar devam ediyor. Yılını ve primini doldurup yaş şartını yerine getirmeyi bekleyenlerin bu şarta bakılmadan emekli edilmeleri söz konusu olabilecek.Bu durumda işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 gün arasındaki primi tamamlayanlar ve erkekler için 25 yıllık süresi geçenler kapsamla giriyor. Bunun yanında 3600 gün ile kısmi emeklilik formülü de bulunuyor.Ayrıca Almanya ve Finlandiya'da uygulanmış olan belli oranda kesinti ile maaş bağlanması da bir formül olarak duruyor. Bu arada Ankara kulislerinden gelen haberler arasında emeklilik için 50 ve üzeri yaş şartı getirilmesi de değerlendiriliyor.

MALİ BOYUTU
Emeklilikte Yaşa Takılanlar'ın sayısı ile ilgili 5 milyon kişi gibi sayılar ortaya atılsa bile kesin bir rakam yok. Ancak çok homojen ve farklı kurumlardan sigortalıların olduğu bir yapısı olması dolayısıyla çok sayıda insanı ilgilendiriyor. Bu noktada kapsam belirlendiğinde sayı da ortaya çıkacak. Bu yönüyle kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak konunun mali boyutu da ortaya çıkartılacak.

EYT'NİN KAYNAĞI
Mali boyut ortaya çıktıktan sonra bu paranın bütçeleştirilmesi ve kaynağının da sağlanması ile ilgili de çalışma yapılacak.

UYGULAMA BİÇİMİ
Düzenleme yapılırken uygulama ile ilgili detaylar da ortaya çıkartılacak. Yani hak sahiplerinin belirlenmesi,onların müracaat şekilleri, bu müracaatların değerlendirilmesi gibi bürokratik konular da ortaya konulacak

TASLAK YAZILIMI
Bütün çalışmalar tamamlandıktan ve alternatifler arasından birisi seçildikten sonra taslak hazırlanarak Meclis'e sevk edilecek. Ardından da yasalaşma ve yönetmeliklerle uygulanma süreci başlayacak.

EYT İLE İLGİLİ 5 FORMÜL
Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatı ekonomide sıcak gündem başlığı oldu. 1 milyon 200 bini Bağkurlu, 1 milyon 200 bini emekli sandığı 2 milyon 400 bini ise SSK’lı olmak üzere 4 milyon 805 bin kişinin gözü EYT haberlerine çevrildi. Bu konuda ne yapılabileceğine, maliyetlere bakılacak. Hazırlanan öneri Erdoğan'a sunulacak. Son kararı Erdoğan verecek.

HANGİ FORMÜLLER VAR
Bu talepler üzerine yaklaşık 10 yıldır üzerinde çalışmalar yapılan EYT konusunda 5 ayrı formül ortaya çıkmıştı. Ancak bu konunun sadece idari boyutu olmayıp mali boyutu da bulunduğu için ortaya çıkacak bütçe yükü de çalışmalarda dikkate alınıyor. Çünkü yapılan bazı çalışmalarda aynı anda 500 binden fazla kişinin emekli olabileceği bunun da mali bir boyutunun da olduğu hesaplanıyor. Bu yüzden formüllerde mali boyut da öne çıkıyor.

BİRİNCİ FORMÜL FORMUL KISMİ EMEKLİLİK
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Buna kısmi emeklilik deniliyor. Böylece 3600 günü tamamlayanlar kadınsa 50 erkekse 55 yaşını da doldurmak şartıyla emekli olabiliyorlar. Emeklilik yaşını 3600 günü ya da 50-55 yaş şartını tamamladığı tarih belirliyor. Ancak EYT kapsamında 3600 günü olanlar için kadınsa 50 erkekse 55 yaşını tamamlayanların emekli edilmeleri bir formül olarak duruyor.

İKİNCİ FORMÜL SÜRENİN TAMAMLANMASI
Bu formülde ise 99 öncesindeki emeklilik şartları dikkate alınıyor. Yani kadınlarda 20 yıllık (7200 gün) erkeklerde ise 25 yıllık (9 bin gün) sigortalılık süresini tamamlayanların yaş şartına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor. 2021 yılından 25 yıl geriye gittiğimizde 1996 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar bu kapsama giriyor. Yasa çıktığında erkekler geriye doğru 25 yıl gidilerek hak sahibi olacaklar. Kadınlarda ise geriye doğru 20 yıl gidilecek. Bugün için 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olmuş kadınlar için bu süre dolmuş durumda.

ÜÇÜNCÜ FORMÜLDE İSE PRİMİN TAMAMLANMASI
Buna göre 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 gün arasında prim gerekiyor. Burada primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olması durumu ortaya çıkıyor.

DÖRDÜNCÜ FORMÜL ALMANYA SİSTEMİ
Almanya'da daha önce uygulanan formüle göre sigortalıya bir teklif sunuluyor. Emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl için belli oranda kesinti yapılıyor. Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor. Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birisinden yüzde 8 kesinti yapılıyor. Böylece daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor

BEŞİNCİ FORMÜL FİNLANDİYA SİSTEMİ
Burada da Alman sisteminde olduğu gibi belli oranda kesinti belirleniyor. Sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.

SORUN NASIL ORTAYA ÇIKTI?
Emeklilikte Yaşa Takılanlar 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan çalışanları kapsıyor. Bu çalışanlar ilk sigorta olduklarında kendilerine kadın ise 20 erkek ise 25 yıllık hizmet süresini tamamladıklarında emekli olabilecekleri söylenmişti. Özellikle 1990'lı yıllarda ortaya çıkan popülist politikalarla 30'lu 40'lı yaşlarda emeklilik gündeme getirilmiş ve o zaman ki adıyla Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) her yıl açık veren ve kendini finanse edemeyen bir kurum haline getirilmişti.SSK'nın bu zor durumunu düzeltmek adına bu kez 1999 yılında bir yasa çıkartılarak emeklilik için kademeli olarak yaş kriteri getirildi. Buna göre kadınların 20 yıllık sigortalılık süresine ek olarak işe girdiği tarihe göre belli bir primi ve belli bir yaşı doldurması gerekti. Buna göre de yaş şartı 38 ile 56 arasında belirlendi. Erkeklerde ise 25 yıllık sigorta süresi belli bir prim ve 44 ile 58 arasında değişen yaş şartı getirildi

Bu yeni kademeli yaş şartında 9 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlarda yıl şartı kalkarken 7 bin gün prim şartı geldi. Bununla birlikte kadınlar 58 erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor. Ancak 09.09.1976 ve öncesinde sigortalı olmuş bir erkek 5000 günü tamamladığında yaşa bakılmadan emekli olabiliyor. Aynı şekilde 01.04.1981 ve öncesinde sigortalı olan bir kadın da 5000 günü tamamladığında yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Emeklilikte yaşa takılanlar 'oyun oynanırken kural değiştiğini' belirterek 1999 da çıkartılan kademeli yaş şartının uygulanmamasını istiyor. Onlar kadınsa 20 erkekse 25 yıllık primleri dolduranların yaşa bakılmadan emeklilik hakkı kazanmasını istiyor.